|
Fazla işçinin ilave yükleri var
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com
- 26 Nisan 2006 Çarşamba - Hürriyet
İŞ yerinde, çok sayıda işçi çalıştıran işverenler, buna bağlı çok sayıda
yükümlülükle karşı karşıya...
Çalışma mevzuatı ve diğer mevzuatlarda yer alan, "işçi sayısına bağlı"
yükümlülükler ve öngörülen para cezaları aşağıdaki gibi.
TERÖR MAĞDURU ÇALIŞTIRMAK
Aynı il sınırları içinde 50 ve daha fazla işçi istihdam eden işverenin, yüzde 2
oranında "terör mağduru" çalıştırması gerekiyor. Aksi halde, istihdam etmediği
her terör mağduru için; her ay asgari ücretin 10 katı yani 5.310 YTL idari para
cezası uygulanıyor (3713 sayılı Yasa Ek Md. 1). Buna göre, terör mağduru 2 kişi
çalıştırmayan işverene, yılda 127.440 YTL ceza uygulanıyor.
ÖZÜRLÜ VE ESKİ HÜKÜMLÜ
Aynı il sınırları içinde, 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işverenin, yüzde 3
özürlü ve yüzde 1 eski hükümlü istihdam etme zorunluluğu var. (Hesaplamada,
yarım ve üzeri tama dönüştürülecek). Özürlü ve hükümlü istihdam etmeyen
işverene, her özürlü ve eski hükümlü için, her ay 1.755 YTL idari para cezası
kesiliyor (4857 sayılı Yasa Md. 30 ve 101). Buna göre, 3 özürlü ve bir eski
hükümlü çalıştırmayan işverene ayda 7.020 yılda da 84.240 YTL idari para cezası
uygulanacak.
TOPLU İŞTEN ÇIKARMA
20 ve üzerinde işçi çalıştıran işverenlerin, toplu işçi çıkarmaları halinde,
işçi başına 312 YTL idari para cezası uygulanıyor (4857 sayılı Yasa Md. 29 ve
100).
İŞYERİ HEKİMİ
Aynı il sınırları içinde, 50 ve üzerinde işçi çalıştıran işverenlerin, işyerinde
"işyeri hekimi" istihdam etmeleri gerekiyor. İstihdam etmeyenlere 783 YTL idari
para cezası kesiliyor (4857 sayılı Yasa Md. 81 ve 105).
İŞGÜVENLİĞİ GÖREVLİSİ
50 ve üzerinde işçi çalıştıran işverenlerin, işyerinde iş güvenliği ile görevli
mühendis ya da teknik eleman istihdam etmeleri gerekiyor. Buna uymayanlara 783
YTL idari para cezası uygulanıyor (4857 sayılı Yasa Md. 82 ve 105).
TÜKETİM KOOPERATİFİ
İş Kanunu’nda, işyerlerinde 150 ve daha fazla işçi çalıştırılması halinde,
işçilerin ve ailelerinin gerekli ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla işçiler
tarafından kurulacak tüketim kooperatiflerine, işverenlerce yer tahsisi yapılma
yükümlülüğü öngörülüyor (4857 sayılı Kanun Md. 115).
EMZİRME ODASI VE KREŞ
100-150 kadın işçi çalıştıran işverenlerin "emzirme odası" kurması, 150’den çok
kadın işçi çalıştıran işverenlerin ise, "kreş" açmaları gerekmektedir. Bu
yükümlülüklere uymayanlar hakkında 783 YTL idari para cezası öngörülüyor (4857
sayılı Kanun Md 88 ve 105).
İŞÇİ ÇIKARMA YASAĞI
30 ve üzerinde işçi çalıştıran işverenler, kıdem ve ihbar tazminatlarını ödese
bile, geçerli sebep göstermeden işçiyi işten çıkaramaz. Çıkardığı takdirde,
mahkeme işe iade eder. Buna rağmen işçiyi çalıştırmazsa, işçiye en az dört aylık
ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat öder. Ayrıca mahkeme kararının
kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar
doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları da ödenir (4857 sayılı Yasa Md. 21).
Görüldüğü gibi, çok sayıda işçi çalıştıranın, çeşitli yükümlülükleri ve cezası
var. İş Müfettişi Arif Temir’in, Yaklaşım Dergisi’nin Mayıs 2006 sayısında
yeralan araştırmasına göre, yükümlülükler yukarıda belirtilenlerle sınırlı
değil. 500’den fazla memur ve işçi çalıştıran kuruluşlar ve fabrikalar, spor
tesisleri yapmak ve antrenör tutmak zorundalar.
İşin doğrusu, pratikte yukarıdaki yükümlülüklere harfiyen uyan işveren çok az.
Bu aşamada, istihdam edilen işçi sayısı arttıkça vergi, SSK primi indirimi ve
ucuz enerji gibi kolaylıklar getirilmesi, hem kayıtdışı istihdamı hem de
işsizliği önleme bakımından, ciddi katkı sağlayabilir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
