|
Bankadaki parayı açıklayana da yayınlayana
da 3 yıl hapis var
Şükrü Kızılot -
skizilot@yaklasim.com - 03
Haziran 2006 Cumartesi - Hürriyet
BUGÜNLERDE banka hesaplarının incelenmesi ve açıklanması gündemde...
Özellikle kamuoyuna mal olmuş bir grup gazeteci ile politikacının, kendisi ve
yakınlarına ait banka hesaplarının açıklanarak, yıpratılmak istenildiği
anlaşılıyor.
Öncelikle, bir hususu hatırlatalım. Gazeteciler ve politikacıların, bankalardaki
paraları da dahil kendisi ve çocuklarına ait tüm mal varlığı sır değil. Sonu
"sıfır" ve "beş" ile biten yıllarda, "mal bildirimi" ile beyan ediyorlar.
Bununla ilgili olarak 3628 sayılı Kanun ve "Mal Bildiriminde Bulunma Hakkında
Yönetmelik" var. Burada bir sorun yok.
SORUN NEREDE?
Sorun, banka hesaplarının incelenmesi ve açıklanması ile ilgili.
Banka hesaplarını inceleyebilecek, bazı kurumlar ve bunların yetkili elemanları
var. Ancak bu incelemenin mutlaka bir dayanağının olması gerekiyor.
Örneğin; Maliye Bakanlığı vergi inceleme elemanları, bankalar yeminli
murakıpları, Hazine kontrolörleri, Mali Suçlar Araştırma Kurulu Uzmanları,
Sermaye Piyasası Kurulu Uzmanları, Kamu bankaları ile ilgili olarak Devlet
Denetleme Kurulu ve Yüksek Denetleme Kurulu yetkilileri, TMSF ve BDDK
yetkilileri, "görev alanları ile sınırlı olarak" banka hesaplarını
inceleyebilirler. Ancak bu kurumlardaki yetkili kişilerin, herhangi bir bankaya
gidip, kimliğini gösterip "Çıkartın bana şu kişilerin hesabını inceleyeceğim"
demeleri mümkün değil. Bankadan, bilgilerin "resmi bir yazı ile istenilmesi"
gerekiyor. Böylelikle, gerektiğinde o bilgilerin kimin tarafından istenildiği
bilinir.
AÇIKLAYANA HAPİS CEZASI
İnceleme yapanlar, görevleri gereği öğrendikleri bilgileri açıklayamazlar.
Örneğin, vergi işlemleri ve incelemesi ile uğraşan memurların, görevleri gereği
öğrendikleri işlem ve hesap durumlarını, servet ve malvarlığını açıklamaları
yasaklanmıştır. Bu husus Vergi Usul Kanunu'nda "Vergi mahremiyeti" olarak
belirtilmiştir. Bu bilgilerin, ilgili bakan tarafından "siyasi amaçlı"
kullanılması da yasağın kapsamındadır. Aksine hareket edenlere Türk Ceza
Kanunu'nun ilgili maddelerinde yer alan hapis ve adli para cezası uygulanır.
Benzer ceza yaptırımları, diğer kurumların yasalarında da vardır.
Bankaların, müşterilerine ait hesap durumu ve diğer sırları açıklamaları da suç
sayılmıştır. Bunun yaptırımı 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ve 1000-2000
güne kadar adli para cezasıdır. Ayrıca, fiili işleyenlerin 2 yıl ve daha uzun
süre ile görev yapmaları yasaklanır. Bankadaki hesap durumu ve benzeri bilgileri
açıklayan ve yayınlayanlara da 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ve ayrıca adli
para cezası verilir (Bankacılık Kanunu Md. 73 ve 159).
REKORTMENLER LİSTESİ
Bu arada merak edilen bir konu da; "yüksek gelir elde ettiği tahmin edilen bazı
gazetecilerin, niçin vergi rekortmenleri listesinde adlarına rastlanmadığı" ile
ilgili...
Gazetecilerin elde ettikleri ücret gelirinin vergisi, kaynakta yani ödeme
sırasında, peşin peşin kesiliyor. Ücret gelirleri de vergisi kesildiği için
tutarı ne olursa olsun beyan edilmez (GVK.Md.86/1-b). Ancak, birden fazla
işverenden alınan ücret gelirleri, belli sınırı aştığında, beyan edilir.
Gazetecilerin aldığı "telif geliri" ise, yüzde 17 stopaja (vergi kesintisine) ve
yüzde 18 KDV'ye tabi tutuluyor ancak beyan edilmiyor (GVK. Md.18 ve 94/2-a).
Aynı şekilde, banka mevduat faizi, repo ve benzeri gelirleri de, diğer kişiler
gibi yüzde 15 stopaja tabi tutuluyor ve tutarı ne olursa olsun beyan edilmiyor
(GVK. Md. Geçici Md.55).
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
