|
Evini 4 yıl içinde satanlar yandı
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com - 06
Eylül 2006 Çarşamba - Hürriyet
SADECE evini değil, bürosunu, dükkanını, arsasını ve arazisini satanlar da
yandı. Ancak, satanların tamamı değil, önemli bir kısmı yandı.
Nedenine gelince; ev, büro, dükkan, arsa ya da arazinin, satın alma tarihinden
itibaren, dört yıl içinde elden çıkartılmasından doğan kazanç "Değer artışı
kazancı" olarak gelir vergisine tabi tutuluyor. Kazanç hesaplanırken;
gayrimenkulün iktisap (edinme) bedeli TEFE (ÜFE) oranında yükseltiliyor. Satış
bedeliyle yapılan kıyaslama sonucu, yıllar itibariyle; 2003’te 10 bin, 2004’te
12 bin, 2005’te 13 bin, 2006’da ise 6 bin YTL’yi aşan kazanç, üzerinden vergi
hesaplanıyor (GVK Mükerrer Md. 80/6 ve Mük. Md. 81/son).
DÖRT YILDAN SONRA YOK
Gayrimenkulünü, satın aldığı tarihten itibaren "dört yıl geçtikten sonra" elden
çıkartanların, kazancı ne olursa olsun, gelir vergisine tabi değil.
Örneğin, 5 Nisan 2002’de 200 bin YTL’ye aldığı arsayı, 5 Eylül 2006 tarihinde 2
milyon YTL’ye satan vatandaşın, bundan elde ettiği kazanç (dört yıl geçtiği
için) gelir vergisine tabi değil.
Aynı şekilde, miras ya da bağış yolu ile edinilen gayrimenkul, hangi süre içinde
ve kaç bin ya da milyon YTL’ye satılırsa satılsın, bundan sağlanan gelir de
vergiye tabi değil.
2001 ÖNCESİ KURTULDU
Ev, büro, dükkan, mağaza, arsa ya da arazisini, edinme tarihinden itibaren dört
yıl içinde satanlar, bir süredir ciddi bir şekilde araştırılıyor.
İnceleme 2001, 2002, 2003, 2004 ve 2005 yıllarını kapsıyor. 2001 öncesine ait
satışlardan doğan kazanç "zaman aşımı" nedeniyle, gelir vergisine tabi
tutulmuyor (VUK Md. 114).
İstanbul’da evini 4 yıl elinde tutmadan satan ve vergisini ödemeyen, yaklaşık
250 bin kişi tespit edildi. Türkiye genelinde bu sayının 500 bini aşması
bekleniyor.
DÜŞÜK DEĞER VE KREDİ
Bazı vatandaşlar da gayrimenkul satışındaki kazanç vergisi olayını bilmedikleri
için, sattıkları gayrimenkulü daha önce alırken, tapuda düşük göstermeleri
nedeniyle, gerçek kazancın da üzerinde, bir gelir sağlamış gibi gözüküyorlar. Bu
da olayın ayrı bir yönü...
Evin satışında, alıcının banka kredisi kullandığı durumlarda da işler karışıyor.
Örneğin, tapuda 100 bin YTL gösterilen ev için 300 bin YTL’lik konut kredisi
kullanılmışsa, Maliyeciler gizlenen geliri elleriyle koymuş gibi buluyorlar. Bu
yalnızca şahıstan alınan gayrimenkuller değil inşaat şirketlerinden alınan
gayrimenkuller için de sözkonusu...
Özellikle İstanbul’da 500 bin YTL’ye satılıp, 100-150 bin YTL gösteren, çok
sayıda inşaat firması tespit edildi.
ARSA KARŞILIĞI DAİRE
Arsa karşılığı müteahhitten alınan dairelerin, elden çıkartılmasında da vergi
yönünden, ciddi sorunlar var. Çok kişiye bundan dolayı vergi ve cezalar geliyor.
Maliye’nin görüş ve uygulaması, yıl içinde birden fazla kişiye daire satışı ya
da arka arkaya iki yılda en az birer daire satılması durumunda, "ticari kazanç"
hükümlerine göre gelir vergisi alınacağı yönünde. Danıştay’ın kararları ise
özellikle arsa karşılığı daire satışında farklı (Maliye Bakanlığı’nın görüş ve
uygulamaları ile Danıştay’ın emsal kararları ve konuya ilişkin ayrıntılı
açıklama ve yorumumuza "www.yaklasim.com" adresinden ulaşabilirsiniz). Bu
konudaki yasal boşluklar ve yorum farklılığı nedeniyle, yıllardır, büyük vergi
ve cezalar kesiliyor, çok sayıda ihtilaf yaşanıyor.
Evi, bürosu, dükkanı, arsası ya da arazisini 4 yıl içinde satıp, kazancını
bildirmeyenlerin, cezadan nasıl kurtulabileceklerini de yarın açıklayacağız.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
