|
İndirim yerine bindirim hukuka aykırı
Şükrü Kızılot -
skizilot@yaklasim.com - 21
Eylül 2006 Perşembe - Hürriyet
TÜRKİYE, birkaç gündür emlak vergisinde indirim yerine bindirim yapan
belediyeleri konuşuyor.
Bazı belediyeler, gayrimenkullerin değerini takdir ederken, 2006 yılı emlak
vergisini ve alım-satım değerini etkileyen biri "olağanüstü" olmak üzere, büyük
hatalar yaptılar.
Bu hatalar fark edilince, 30 gün içinde düzeltilmesi için bir yasa çıkartıldı.
Olağanüstü hata; arsa değerlerini TL olarak düşünüp aynı tutarın YTL yazılması
ile ilgiliydi... Nitekim, yasanın gerekçesinde de bu husus yer aldı. Örneğin 200
milyar YTL (200 katrilyon TL) yazılan değerin, aslında 200 bin YTL olması
gerektiği açıklandı.
Diğer hata da yüksek değerlerin düzeltilmesi ile ilgiliydi...
Bu aşamada, bazı belediyeler "düzeltme" adı altında, indirim yerine hukuka
aykırı olarak, 10-12 katı bulan artırımlar yaptılar.
HUKUKA AYKIRILIK NEREDE?
Hukuka aykırılık, arsa değerlerini düzeltme yetkisini, "indirim" yerine
"bindirim" olarak anlayıp, uygulayanlarda...
İzninizle açıklayalım.
Emlak Vergisi Kanunu'na 5338 sayılı Kanunla eklenen ve 12 Temmuz 2006 tarihinde
yürürlüğe giren Geçici 22. madde ile belediyelere; 2006 yılı başında yürürlüğe
giren arsa değerlerini düzeltme yetkisi verildi.
Bazı belediyeler, yasanın getiriliş amacına ve düzeltme ile ilgili maddenin
gerekçesine de bakmadan, "düzeltmeyi, emlak vergisi değerini yükseltme" olarak
anladılar.
"Doğrusu ne?" diye, yasa maddesinin gerekçesine bakıyoruz.
GEREKÇEDE YALNIZCA İNDİRİM VAR
Gerekçede; yeni belirlenecek değere göre hesaplanan emlak vergisinden;
- Daha önce ödenen emlak vergisinin mahsup edileceği, kalan tutarın 2006 yılı
Kasım ayı içinde ödeneceği,
- 2006 yılı için hesaplanan emlak vergisinin, birinci taksit olarak tahakkuk
ettirilen vergiden az olması halinde, ödenen birinci taksitin mükellefe iade
edileceği,
- Emlak vergisi ödenmemiş ise tahakkuktan terkin edileceği (kaldırılacağı)
yazılı.
Görüldüğü gibi, "düzeltme" ile ilgili yasa maddesinin gerekçesinde, sadece ve
sadece "indirim" olayından söz ediliyor. Değer artırımından kesinlikle söz
edilmiyor.
Yasa maddesi ile ilgili gerekçeden "düzeltme" deyimi ile değer "indiriminin
amaçlandığı", çok net bir şekilde anlaşılıyor.
İLAVE VERGİ VE HARÇ
Yukarıdaki açıklamalardan ve yasa maddesinin gerekçesinden de farkedileceği
gibi,
- Gayrimenkulün değerinin artırılması, hukuka aykırı.
- Artırılan değer üzerinden ilave emlak vergisi alınması da yanlış.
- Artırılan değer esas alınarak, örneğin Ocak 2006'da satılan gayrimenkuller
nedeniyle, Eylül 2006'da alıcı ve satıcıdan, üstelik faiziyle yüzde 1.5'er ilave
"tapu harcı" istenmesi de hukuka aykırı... Tıpkı Ocakta alınan ve parası ödenen
benzin için, Eylül ayında ilave para istenmesi gibi bir şey!..
Ayrıca, yürürlükteki mevzuata ve değerlere göre gayrimenkul alım-satımı yapan
kişilere "Sizin 8-9 ay sonra değişecek değeri bilmeniz gerekirdi" demek de
mümkün değil.
Özetle, yasa maddesi ile ilgili gerekçe çok açık ve net. Gayrimenkulün değerinin
düzeltilmesinden amaç, yüksek değerlerin aşağı çekilmesi idi...
NE YAPILABİLİR?
Yapılacak olan belli.
Maliye Bakanlığı, bir genelge ya da tebliğ yayınlayacak. Bununla, değeri
artırılan gayrimenkullerle ilgili değer artırımının iptal edilmesi gerektiğini
belirtecek. Böyle olunca, ilave "emlak vergisi" ve "tapu harcı" da alınmayacak.
Bir başka yol da yasa çıkartıp, bindirimleri indirime dönüştürmek olabilir.
Aksi halde, ortalık çok karışır...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
