|
Mortgage olayında ayağa kurşun sıkılıyor
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com 22
Şubat 2006 Çarşamba - Hürriyet
YABANCI ülkelerde başarı ile uygulanan, ipoteğe dayalı konut kredisi sistemi (mortgage)
Türkiye’de de yakında devreye girecek.
Hükümetin, istihdam yaratma ve bu alandaki kayıtdışılığı önleme bakımından,
büyük bel bağladığı mortgage yasa tasarısı, şu anda Meclis Plan ve Bütçe
Komisyonu’nda bulunuyor.
SOSYAL BİR PROJE
Mortgage, sosyal boyutlu bir proje. Dar gelirli vatandaşlarımızın, daha ucuz
maliyetle konut almasına yardımcı olabilecek.
Bu aşamada, sistemin iki boyutu önem kazanıyor.
Birincisi, 100 bin YTL’ye kadar olan, konut kredisine isabet eden faizin, gelir
vergisi matrahından hem ücretliler hem de beyannameli mükelleflerce
indirilmesine olanak sağlanması gerekiyor. Bu sosyal amaçlı proje olması
yönünden, çok önemli. Mevcut tasarıda, maalesef bu tür bir indirim yer almıyor.
Yabancı ülkelerde, örneğin; Belçika, Norveç, Danimarka, İtalya, Hollanda,
Portekiz, İspanya, İsveç, İsviçre ve ABD gibi ülkelerde, faiz ödemeleri gelir
vergisi matrahından indirilebiliyor. Hatta Belçika ve İspanya gibi ülkelerde,
ana para ödemeleri bile gider olarak indirilebiliyor.
İkincisi, mortgage ile ilgili sistemin, tam olarak yürürlüğe girebilmesi için,
uzun vadeli kredi müessesesinin çalışıyor olması gerekiyor. Türkiye’de şu anda
20 ya da 30 yıllık kredi verilmesi çok zor gözüküyor. Bunun için yurt dışından
fon alınması gerekiyor. Yurt dışına ihraç edilecek "ipotek teminatlı menkul
kıymetler" tıpkı eurobondlarda olduğu gibi, yüzde 15 stopaja tabi tutulmadığı
takdirde, yurt dışından orta ve uzun vadeli kredi sağlanması kolaylaşır. Tasarı
da bu da yok!
Yukarıda belirttiğimiz, vergi avantajlarının sağlanmaması nedeniyle, mortgage
olayında, ayağa kurşun sıkılmış oluyor. Bu şekliyle yasalaşması halinde, çocuk
sakat doğmuş olacak!..
FIKRA GİBİ UYGULAMA
Dar gelirli vatandaşların, ödeyeceği konut kredisi faizinin, gelir vergisi
matrahından indirilmesine karşı çıkılması olayında, fıkra gibi bir uygulama
yaşanıyor.
Adamın birden fazla evi veya işyeri varsa ve kiraya da vermişse; "arkadaş sen
ödediğin faizlerin tamamını, kira gelirini beyan ederken indirebilirsin"
deniliyor. Daha ötesi, konut olarak kiraya verilen bir konutun, iktisap (edinme)
yılından itibaren, 5 yıl süre ile iktisap bedelinin yüzde 5’ini, kira gelirinden
indirmesine olanak sağlanıyor (Bkz. Gelir Vergisi Kanunu, Md.74/4). Öte yandan,
başını sokacak bir ev almak isteyen vatandaşa, ödediği faizi, vergi matrahından
indirme şeklinde bir kolaylık sağlanmıyor. Faizi indirme kolaylığı sağlanmadığı
gibi, evi edinme bedelinin yüzde 5’ini, vergi matrahından gider olarak indirme
olanağı da sağlanmıyor.
Ne dersiniz, fıkra gibi bir uygulama değil mi?
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
