|
Vergi iadesinde dağ fare doğuracak
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com
25 Kasım 2006 Cumartesi - Hürriyet
YAKLAŞIK 10 gündür, ücretlilere vergi iadesinin kaldırılması tartışılıyor.
İşçi, memur ve bunların dışında ücret geliri elde edenlerin sayısı 10.6 milyon
kişi olduğu için, konu geniş bir kesimi yakından ilgilendiriyor. Ailesi ile bu
sayı 30 milyonu buluyor.
BAKIN NELER OLACAK
1- 2007 Yılı Güme Gidecek: Vergi iadesi, 2006 yılı sonu itibariyle kaldırılacak.
Yerine getirilen "En az geçim indirimi" 2008 yılından itibaren başlayacak. Bu
durumda, 2007 yılı ücretliler açısından "kayıp yıl" olacak.
2- Emeklilerin Benzeri Uygulama Olmayacak: Emeklilerin vergi iadesi, 2005 yılı
sonu itibariyle kaldırıldığında, emeklilerin aylığına, "vergi iadesi karşılığı"
olarak, 2006 yılı başından itibaren, ayrıca yüzde 4 zam yapılmıştı. Ücretlilere,
2007 yılı için bu tür bir zam yapılmayacak. Geçim indirimi de 2008'de
başlatılacak.
3- İndirim İşverene Yarayacak: Ülkemizde, 10 işyerinden 9'unda, işverenler
işçilerle "Net ücret" üzerinden anlaşıyor. İşçinin vergisi ve SSK'sını işveren
üstleniyor. Bu durumda, 2008 yılında uygulanacak "En az geçim indirimi"
işverenin vergi yükünü azaltacak. İşçinin ücretine yansımayacak. İşsizliğin
yüksek boyutta olduğu ülkemizde, işçinin işverene bu konuda rest çekmesi de çok
zor.
4- Ücretlilerin Kaybı Olacak: Orta ve yüksek düzeyde ücret alanların, vergi
iadesinin kaldırılmasından dolayı, "parasal kayıpları" olacak. Yeni sistemde, en
az geçim indirimi tüm ücretliler için aynı tutar olacak. Oysa, vergi iadesi
uygulamasında, herkes ücretinin tutarına göre fiş biriktirip, fazla iade
alabiliyordu.
5- Kayıtdışılık Artacak: Vergi iadesinin kaldırılması, ücretli ve ailesinin,
fatura ve fiş alma eğilimini azaltacak. Bazı işyerleri, müşterilerine "Vergi
iadesi kaldırıldı. Fiş toplamanıza gerek yok" diyebilecek. Konut kiraları, vergi
iadesinden yararlandırılmak suretiyle, Maliye'ce izlenebiliyordu. Bundan sonra,
gizlenen ya da düşük bildirilen konut kiralarını tespit etmek, zorlaşabilecek.
6- Asgari Ücretin Yarısı Vergi Dışı Olmayabilecek: Yeni sistemde, asgari ücretin
yarısının "En az geçim indirimi" olarak, vergi dışı bırakılacağı, eş ve
çocukların da geçim indiriminden yararlandırılacağı açıklandı. Çocuklar ve eş de
devreye girince, sigorta primi dahil, asgari ücretin yüzde 90'ı vergi dışı
oluyor. Bu uygulama, gelir vergisinde 2008 asgari ücreti üzerinden, yaklaşık 7
milyar YTL'lik bir azalma anlamına geliyor. Bunun 3 milyar YTL'si vergi iadesi
ödemelerinden telafi edilecek. Ancak kalan 4 milyar YTL de çok ciddi bir tutar.
Emeklilere vergi iadesini kaldırtıp, 400 milyon YTL tasarruf sağlatan IMF'nin,
en az geçim indirimi tutarının, asgari ücretin yarısına (iki çocukluda ise
neredeyse tamamına) bağlanmasına, karşı çıkacağını tahmin ediyoruz.
7- AB'ye Uyum Olmayacak: Vergi iadesini kaldırıp en az geçim indiriminin
getirilmesi, AB'ye uyum olarak açıklanıyor. Ancak, AB ülkelerinde durum çok
farklı. Örneğin, İngiltere'de 5.035 Sterlin, Almanya'da 15 bin 329 Euro,
Fransa'da 5 bin 515 Euro, vergi dışı bırakılıyor. Bunların yanında, Türkiye'deki
indirim "çok düşük" kalıyor.
Görüldüğü gibi, vergi iadesinin kaldırılması olayında, dağ fare doğuruyor.
Çocuklu evlilerde, asgari ücretin tamamını bulabilen indirim tutarında "geri
adım" atılması halinde, tartışmalar çok daha büyüyecek.
Aslında, hem vergi iadesi devam ettirilse hem de en az geçim indirimi getirilse
çok daha anlamlı olurdu...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|