|
Vergide çağdaş bir uygulama geliyor
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com 24
Ocak 2007 Çarşamba - Hürriyet
YAKINDA yasalaşması beklenen gelir vergisi ile ilgili tasarıda, çağdaş bir
düzenleme yer alıyor.
Yıllardır özlemini duyduğumuz "En az geçim indirimi" nihayet geliyor.
EN AZ GEÇİM İNDİRİMİ NE?
Çağdaş ülkelerin, büyük kısmında uygulanan "en az geçim indirimi" müessesesi ile
kişilerin asgari koşullarda yaşantılarını sürdürebilmesi için gerekli olan
tutar, vergi dışı bırakılıyor.
İsterseniz birkaç örnek verelim.
1-İngiltere’de: İster serbest çalışsın ister ücretli, bekar bir kişiye, 2007
yılı için 5 bin 035, 2008 yılı için 5 bin 225 sterlin, "asgari geçim indirimi"
tanınıyor. Bu ne anlama geliyor? diye merak edenler için açıklayalım; "Arkadaş,
sen yılda yeme, içme, kıyafet vs. olarak, 5.035 Sterlin ile geçinebilirsin. Bu
sınıra kadar olan gelirinden vergi almıyoruz" anlamına geliyor. Evli olanlar
için, bu tutar artıyor... Yaşlıların geçim indirimi tutarı, biraz daha yüksek.
2007’de 7.420, 2008’de 7.690 Sterlin. Geçim indirimi tutarı, her yıl itibariyle
yükseltiliyor (Bkz. www.inlandrevenue.gov.uk).
2- ABD’de: Bekar bir mükellefe tanınan geçim indirimi 5 bin ABD Doları. Evliler
için bu tutar 10.000 dolara yükseliyor. Çocuklara ayrıca 4 bin 300 dolara kadar
geçim indirimi tanınıyor (Bkz. Tax Planing For US, Delloite, 2006. ve
www.irs.gov).
Buna göre, ABD’de bekar bir kişinin, yılda 5 bin dolar ile yaşayabileceği
düşünülüyor.
3- Almanya’da: Bekar bir mükellefe 7 bin 664 Euro "en az geçim indirimi"
tanınıyor. Evlilerde bu tutar 15.329 Euro’ya yükseliyor. Çocuklar için ayrıca
indirim uygulanıyor.
4- Belçika’da: Bekar mükellefler için 7 bin 010 Euro uygulanıyor. Çocuk sayısına
göre artan en az geçim indirimi, dört çocukta 11 bin 450 Euro’ya ulaşıyor.
5- Fransa’da: 5 bin 515 Euroya kadar olan gelirler vergi dışı bırakılmış. 5 bin
515-9 bin 700 Euro arasındaki gelirlere ise, yüzde 5,5 vergi oranı uygulanıyor.
Liste uzayıp gidiyor...
TÜRKİYE’DE
Türkiye’de vergi mükelleflerine "Arkadaş, senin yemen, içmen, ısınman, giyinmen
vs. için asgari şu kadar YTL’ye, örneğin yılda 6 bin YTL’ye ihtiyacın var. Bu
tutara kadar, gelirinden vergi almayacağız" denilmiyor. Mükelleflerin, Orhan
Veli’nin "Bedava yaşıyoruz bedava" şiirinde olduğu gibi, bedava yaşadıkları
kabul ediliyordu!..
2008 yılından itibaren yürürlüğe girmesi öngörülen yeni düzenleme ile yalnızca
ücretlilere "En az geçim indirimi" avantajı sağlanıyor. Buna göre; asgari
ücretin aylık brüt tutarının yarısı kadar, en az geçim indirimi uygulanacak.
Evlilerde bu tutar, asgari ücretin yüzde 10’u oranında artacak. İki çocuğa kadar
yüzde 7.5’er, iki çocuktan fazlası için yüzde 5’i kadar artacak. Buna göre, evli
dört çocuklu asgari ücretli, 2008 yılında gelir vergisi ödemeyecek.
Yıllardır özlemi duyulan "en az geçim indirimi" müessesesinin, ücretliler için
yeniden getirilmesi, son derece sevindirici bir olay. İlk bakışta bu tutar düşük
gözükebilir ama 2008 yılında bütçeye 4 milyar YTL civarında ilave yük
getireceğini de göz ardı etmemek gerekiyor.
Getirilecek düzenleme, özellikle düşük ücretlilere, önemli bir avantaj sağlıyor.
Orta ve yüksek düzeydeki ücretlilerde, vergi iadesinin kaldırılmasından doğan
kayıp, daha fazla olduğu için, şimdilik önemli bir avantaj sağlamıyor.
En az geçim indirimi müessesesi, diğer ülkelerde beyanname veren gelir vergisi
mükelleflerini de kapsıyor. Türkiye’de esnaf, sanatkar, tüccar ve diğer
beyanname veren mükellefleri kapsamayacak olması, düzenlemenin aksayan yönü
olarak göze çarpıyor.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
