|
Şirketlerin gayrimenkul ve iştirak satma
zamanı
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com
- 26 Ocak 2006 - Perşembe - Hürriyet
AĞIRLIKLI olarak, anonim ve limited şirketleri ilgilendiren kurumlar vergisi,
yeniden yazıldı. Yakında Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda ele alınması
beklenen tasarıda, önemli düzenlemeler var.
1- Gayrimenkul ve İştirak Hissesi Satışı: Elde edilen kazancın, sermayeye
eklenmesindeki tam istisna, yüzde 75'lik kısmi istisnaya dönüşüyor. Buna göre,
kurumların en az 2 tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan gayrimenkuller ve
iştirak hisselerinin satışından doğan kazancın, yüzde 75'i istisnadan
yararlanabilecek.
Bu düzenleme, iştirak hisseleri bakımından, halka açılmayı olumsuz yönde
etkileyebilecek. Yasa çıkmadan önce, iştiraklerin vergisiz satışını da
hızlandıracak. Bazı kurumlar ise, yurtdışındaki şirketlere satma yoluna
gidebilecekler. Bu arada, gayrimenkul satışları da yasa çıkmadan vergisiz satış
avantajından yararlanabilmek için hızlanacak.
2- Yatırım Harcamaları ve Oranları:
Yatırım indiriminin kaldırılacak olması nedeniyle, yasa çıkmadan önce yatırım
indiriminden yararlanmak ve hiç değilse ilk geçici vergi dönemini değerlendirmek
isteyen kurumlar, bu yönde girişimde bulunacaklar.
Kurumlar Vergisi oranının, yüzde 30'dan 20'ye indirilecek olması, son derece
olumlu bir düzenleme. Ancak, bu aşamada, halka açık şirketlerin ve KOBİ'lerin
desteklenmesinde yarar var. Şirketlerin halka açık olma oranına göre; kurumlar
vergisi oranı da aşağı çekilebilir. KOBİ'leri gözetmek için, İngiltere ve ABD
örneğinde olduğu gibi, kurumlar vergisi tarifesi birkaç dilimli olabilir.
Ayrıca, halka açık şirketlerde ve KOBİ'lerde, 1999-2002 döneminde olduğu gibi,
kár dağıtımında stopaj oranı düşük tutulabilir.
3- Yurtdışı İştirak Kazancı İstisnası:
Kurumlar vergisi sistemimiz, kurumların iştiraklerinden elde ettikleri
kazançları, iştirak edilen kurumun kár dağıtmasına bağlı olarak
vergilendirmekteydi. Sıfır ve düşük oranlı vergi olan ülkelerde, kár dağıtımı
zorunlu olmadığından, bu kurumların yurtdışı kárları vergi dışı kalabiliyordu.
Yeni düzenleme ile yurtdışı iştirak kárları, fiilen dağıtılmasa bile, dağıtılmış
kabul edilecek ve Türkiye'de kurumlar vergisine tabi tutulacak. Yurtdışındaki
kurumun, sermayesinde yüzde 50'den az pay sahip olunması durumunda, bu uygulama
sözkonusu olmayacak.
4- Ortağa Ödenen Borç Faizi Gider Yazılabilecek: Yeni kurumlar
vergisinde, "örtülü sermaye" konusu yeniden düzenleniyor. Daha önceki
uygulamada, şirkete borç veren ortağın, yüzde 1 hissesi dahi olsa, alınan borca
ödenen faizin gider yazılması kabul edilmiyordu. Şimdi ise yazılabilecek.
Yeni düzenleme ile ortakla ilişkili kişi kriteri olarak, en az yüzde 10 ortaklık
payı aranması yoluna gidiliyor. Bu arada, borçlanmanın örtülü sermaye
sayılmasında; kullanılan borcun, kurumun öz sermayesinin 2 katını aşan kısmı
örtülü sermaye sayılıyor.
5- Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıkları (GSYO)
Hem KOBİ'lerin hem de teknoloji geliştirme kapasitesine sahip girişim
şirketlerinin sermaye piyasaları vasıtalarıyla finansman sağlanmasında GSYO
önemli bir araç.
Yabancı ülkelere gözattığımızda; Fransa, Hollanda, Portekiz, İspanya ve
İngiltere gibi ülkelerde, özellikle küçük ve orta ölçekli şirketlere, yeni
kurulan şirketlere ve bilgi teknolojisi şirketlerine de vergi teşvikleri
sağlandığı görülüyor. Bu teşvikler özellikle yeni kurulmuş KOBİ'lerin
karşılaştığı finansman zorluklarının aşılabilmesi amacıyla getiriliyor.
Türkiye'de de risk sermayesi yatırımlarının geliştirilmesi için vergisel yönden
yapılması gerekli görülen düzenlemeler kapsamında, GSYO'ların iştirak ettiği
teknoloji ağırlıklı girişim şirketlerine, kurumlar vergisi istisnası
getirilmesinde ya da girişim sermayesi yatırımı olduğu süre ile sınırlı olarak
bu şirketler için kurumlar vergisi oranının % 0 olarak uygulanmasında yarar var.
Kurumlar vergisi tasarısını, değişik yönleriyle yine ele alacağız.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|