|
Özürlü
istihdamındaki özürlü tablo
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com - 04
Nisan 2007 Çarşamba - Hürriyet
ÖZÜRLÜ istihdamı ile ilgili özürlü tabloyu açıklamadan önce, küçük bir
hatırlatma yapalım.
Özel sektörde ve kamu kurumlarında, 50 ve daha fazla kişiyi çalışıyorsa, çalışan
sayısının yüzde 3’ü (kamuda yüzde 4’ü) oranında, "özürlü" istihdam edilmesi
gerekiyor. Aksi halde, çalıştırılmayan her özürlü için, ayda 1.266 YTL idari
para cezası kesilmesi gerekiyor. Buna göre, 100 işçi çalıştırılan bir işyerinde,
istihdam edilmeyen özürlüler nedeniyle, yılda 45 bin 576 YTL, ceza kesilmesi
gerekiyor.
ÖZÜRLÜ TABLO
Şimdi gelelim, başlıktaki özürlü tabloya...
Kamuda, özürlü kadrolarının, yüzde 81’i boş!..
Bu tespit, Denizli Milletvekili Ümmet Kandoğan’a ait. Başka bir tespiti daha
var. Onu da yazılı bir soru haline getirip sormuş;
"Başbakanlıkta 48 özürlü çalıştırılması gerekirken, bir tek özürlü bile
çalıştırılmamasının gerekçesi nedir? Bu yanlışlık ne zaman düzeltilecek?"
İlginçtir, özel sektörde, özürlü çalıştırmayan işletmelere, onbinlerce hatta
yüzbinlerce YTL para cezası kesilirken, Başbakanlık başta olmak üzere, çeşitli
kamu kurum ve kuruluşlarında, bu kurala uyulmadığı göze çarpıyor.
Oysa, bir kural varsa, bu kurala öncelikle koyanların uyması gerekir.
HÜKÜMLÜ VE TERÖR MAĞDURU
Olay "özürlü" ile bitmiyor. Bir de hükümlü ve terör mağduru çalıştırma
zorunluluğu var.
50 ve daha fazla eleman çalıştıranlar, yüzde 1, kamuda yüzde 2 "Eski hükümlü",
yüzde 2 oranında da (kamuda sıfır) "Terör mağduru" çalıştırmak zorunda. Terör
mağduru çalıştırmayana, her ay işçi başına 5.625 YTL idari para cezası
uygulanıyor. Eski hükümlü çalıştırmayana da, işçi başına her ay 1.266 YTL ceza
uygulanıyor.
Bu konuda da fıkra gibi olaylar yaşanıyor.
Geçtiğimiz Cuma günü Vahap Munyar, bunlardan birine örnek verdi.
İş Yatırım’da, yasaya göre eski hükümlü çalıştırmak zorunda. Ancak Sermaye
Piyasası Kanunu "Yüz kızartıcı suç işlemiş olanları bu sektöre sokmanıza izin
vermeyiz" diyor. Halk arasında kullanılan "Buyur buradan yak" diye bir söz var
ya aynen öyle bir şey. Eski hükümlü çalıştırılmazsa, İş Kanunu yönünden sorun
olacak. İdari para cezaları gelecek. Çalıştırırsa, Sermaye Piyasası Yasası
yönünden suç işlemiş olacak!..
Benzeri durum "Bankalar ve diğer finans kuruluşları" açısından da sözkonusu.
Eski hükümlüyü istihdam etme yönünden huzursuzlar.
ÇÖZÜM NE?
İşverenlerin bir bölümü, pratik çözümü bulmuşlar; 49’dan fazla işçi
çalıştırmıyorlar ya da birden fazla şirket kuruyor ve her şirkette çalışan
sayısını 49’un üzerine çıkarmıyorlar.
İşin doğrusu, bu kalıcı bir çözüm değil.
Devlet, kendisinin bile uymadığı bir kurala, özel sektörün uymasını bekliyor ve
ardından cezalar yağdırıyor. Çok kişi, bu nedenle fazla işçi çalıştırmaktan
çekiniyor. Sonuçta, istihdam yaratmanın önüne, değişik bir engel çıkıyor.
Eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu konusunda, özellikle finans kuruluşları ile
ilgili bazı istisnalar getirilmesinde yarar var. Çalıştırmaya yanaşmayanlar,
bunlarla ilgili pirimi ayrı bir fona yatırırlar. O fonda biriken paralar
kullanılarak, istihdam olanakları yaratılabilir.
Bir de, oranlar yeniden gözden geçirilebilir.
Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri olan işsizlik sorununu çözümleyebilmek
için, istihdamla ilgili engelleri ve aşırı yükleri, ortadan kaldırmak
gerekiyor...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
