|
Sağlık reformu kayıtdışılığı körükleyecek
Şükrü Kızılot skizilot@yaklasim.com 29
Mart 2008 Cumartesi - Hürriyet
BÜYÜK iddialarla açıklanan yeni sağlık reformu, arka arkaya ciddi sorunlar
yaratıyor. Biri de kayıtdışılığı körüklemesi ile ilgili...
PARALAR AÇIKTAN
Bilmeyenler için hatırlatalım.
1- Özel hastanelere yapılacak ödemelerin tutarı, her sağlık hizmeti ve operasyon
için ayrı ayrı belirlenip, ilan edilecek.
2- Bu bedelin, en fazla yüzde 20'sini, vatandaş ödeyecek.
3- Buna göre, örneğin sezeryanla yapılan doğum için belirlenen tutar KDV dahil
700 YTL ise bunun 560 YTL'sini devlet, 140 YTL'sini de vatandaş ödeyecek. Şimdi,
olayın "kayıtdışılığı körükleme" boyutunu, bir mizansenle açıklayalım.
Vatandaş Hüsamettin Kesakağıdı, eşinin doğumu yaklaştığı için, bir özel
hastaneye gider.
HASTANE YETKİLİSİ: Efendim, hastanemizde sezeryanla doğum 3.000 YTL.
Ancak, devletin tarifesi 700 YTL. Devlet bunun 560 YTL'sini veriyor. Sizden de
en fazla yüzde 20'si olan 140 YTL'yi alabiliyoruz. Bu durumda, eşinizin doğumunu
hastanemizde gerçekleştiremeyiz.
VATANDAŞ: Hiç önemli değil, aradaki 2.300 YTL'yi ben cepten veririm.
HASTANE YETKİLİSİ: Efendim, biz hastadan en fazla 140 YTL alabileceğimiz
için, vereceğiniz 2.300 YTL için fatura veremiyoruz. Verirsek, fazla para
aldınız diye bize ceza keserler.
VATANDAŞ: Tamam doktor bey, hiç önemli değil. Ben size nakit olarak verir ve
fatura falan da istemem. Yeter ki hastamızın doğumu burada olsun. Evet...
Vergiler de böylece buharlaşacak, kayıtdışılık artacak.
HANGİ BİRİSİ
Bazı hastaneler de "vakıf" kurup, vakfa belli tutarda "bağış" yapılmasını
isteyecekler. Olay yalnızca yukarıdaki örnekle sınırlı değil. Ortopedide, beyin
ameliyatında, ayakta tedavi ve muayenede ve daha bir çok olayda, kayıtdışı
olarak, açıktan para alıp verme kaçınılmaz olacak. Kamu hastanelerindeki
doktorlar:
1- Muayenehanelerini kapatacaklar,
2- Özel hastanelerde çalışamayacaklar.
Bu durumda, kamu hastanelerindeki bazı doktorların, özel hastanede örneğin
ameliyat yapması halinde, bu ameliyat kayıtlarda gözükmeyecek ve para ödemeleri
de belgesiz yani "kayıtdışı" olarak yapılacak. Uygulama, yalnızca özel
hastanelerde değil, diğer sağlık merkezlerinde de söz konusu olacak. Sonunda,
kayıtdışılık körüklenecek, vergiler de buharlaşacak.
KADROSUZ DOKTORLAR
Yeni sistemde, hastaneler ve diğer sağlık merkezlerinin; doktor, hemşire ve
diğer sağlık görevlileri ile ilgili belli bir kontenjanı olacak. Bir hastane,
istediği doktoru ya da sağlık elemanını, işe alamayacak.
Bu durumda, kontenjanların dolu olması nedeniyle, iş bulamayan doktorlar ve
sağlık görevlileri, kayıtdışı olarak istihdam edilebilecekler.
Benzer sorun, muayenehanesi olan doktorun, en fazla bir hastanede çalışabilmesi
yönünden de ortaya çıkacak. Bu durumda olan bazı doktorlar, diğer hastanelerde,
kayıtdışı olarak görev, örneğin ameliyat yapabilecekler. Kayıtdışı ekonomi
özellikle kayıtdışı istihdam, Türkiye'nin en önemli sorunlarından biri.
Kayıtdışılık önlenmeye çalışılırken, sadece sağlık hizmetleri yönüyle bakılıp,
mali ve ekonomik boyutu gözardı edilen yeni sistemin, tahribatları tahmin
edilenin de ötesinde olabilecek.
Hatadan dönmek de fazilettir. Ortalık karışmadan, sağlık reformunu(!), gözden
geçirmekte yarar var...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
