|
Çocukların ev edinmesi için ölüm daha mı
avantajlı
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com - 08
Nisan 2008 Salı - Hürriyet
BU soruyu, geçtiğimiz cuma günü, "Gayrimenkul Zirvesi 2008" panelinde
konuşurken, eski bakanlardan Bülent Akarcalı sordu.
Panelde; yakında çıkacak bir yasa ile ölüm nedeniyle miras kalan gayrimenkuller
için mirasçıların artık veraset ve intikal vergisi ödemeyeceğini ancak eş, çocuk
ve diğer kişilere hediye olarak alınan ya da bağışlanan gayrimenkullerde durumun
farklı olduğunu belirtmiş, ardından da eş, çocuk ve diğer kişilerin, "Gelir
Vergisi" ödeyeceklerini açıklamıştım.
Tam o anda Akarcalı sordu:
- Sayın Hocam, "Baba öldüğünde, miras bıraktığı ev için, çocuğu vergi
ödemeyecek. Ancak aynı baba ölmeden önce evi bağışladığında çocuğu gelir vergisi
ödeyecek" diye anladım. Yani çocuk için babanın evi bağışlaması değil ölmesi
sonucu evin intikal etmesi, vergi bakımından daha avantajlı mı oluyor?
- Maalesef öyle!.. Baba sağlığında evi oğluna-kızına bağışlarsa, çocuklar gelir
vergisi ödeyecek. Baba ölürse, miras yolu ile edinilen evler için, hiç vergi
ödenmeyecek.
NE OLACAK ŞİMDİ?
Herhalde aklınıza gelen soru bu... Ne olacak şimdi?
Ne olacağı belli.
Baba; eşi, çocuğu ya da diğer yakınlarına evi bağışlamaktansa, evi onlara satış
olarak gösterecek. Sadece evi değil, dükkanı, arsayı veya araziyi de bağışlamak
yerine, satış olarak gösterecek. Daha ötesi şirketteki hisseyi de
bağışlamayacak, satış işlemi yapacak. Bankadaki mevduat hesabına eşini ortak
etmeyecek, parayı çekip daha sonra eşi ile birlikte farklı bir tutar olarak
bankaya birlikte hesap açacaklar!
Pekii... Eş ve çocuklar evi ya da hisseyi alacak, bankaya yatıracak parayı
nereden buldular?
İşte olayın yumuşak karnı burada...
Yürürlükteki yasalara göre, insanlara örneğin "Bu evi alacak parayı nereden
buldun?" diye sorabilmek mümkün değil.
Eğer gerçekten bu yönde bir vergilendirme yapılacaksa, öncelikle olayın hukuki
alt yapısının hazırlanması ve kişilerin edindiği servetin kaynağının
sorgulanmasına olanak sağlanması gerekiyor.
Aksi halde, bu sistem zor işler. Yasa da "ölü doğmuş" olur...
Limited şirketlerde hisse satışına kolaylık
BU köşede dikkati çektiğimiz bir sorun daha çözümlendi.
25 Mayıs 2005’te "limited şirketlerde hisse satışı" ile ilgili "fıkra gibi" olan
bir çarpıklığın, hukuka aykırı olduğunu belirtmiştik.
Olay şuydu; sermayesi örneğin 10 milyon YTL olan bir limited şirketteki 100
YTL’lik hisse satıldığında, noter hem satıcıdan hem de alıcıdan binde 0.90 harç
alıyor. Hisse devrinin ortak olmayan kişiye yapılması halinde, devreden
devrettiği tutar (yani 100 YTL) üzerinden, devir alan da 100 YTL değil, şirket
sermayesi (yani 10 milyon YTL) üzerinden harç ödüyordu.
Buna göre, 100 YTL’lik limited şirket hissesini alan kişi için, 90 bin YTL harç
hesaplanıyor ancak Harçlar Kanunu’na göre, bu tutar 14.745,40 YTL’den fazla
olamıyordu (Bkz.Harçlar Kanunu. 2 Sayılı Tarife, I/1). Özetle, 100 YTL’lik hisse
alan kişiden, 14.745,40 YTL yani aldığı hisse tutarının 147 katı harç
isteniyordu.
Noterler Birliği’nin, 41 ve 36 No.lu genelgeleri ile duyurduğu, Maliye
Bakanlığı’nın 29.6.1992 tarih ve 53607 sayılı özelgesine dayalı uygulamanın,
yasal dayanağı olmadığını yazmıştık.
Sonunda olay netleşti ve Danıştay Dokuzuncu Dairesi; devralan kişiden, şirket
sermayesinin tamamı üzerinden harç tahsil olunmasının yasaya aykırı olduğuna,
devir alınan hisse tutarı üzerinden harç alınması gerektiğine karar verdi (Dn.
Dokuzuncu Dairesi, 20 Kasım 2007 Tarih ve E.2006/982, K.2007/4198. Kararın tam
metni için Bkz. www.yaklasim.com).
Böylelikle, hem vatandaşları hem de noterleri üzen, önemli bir konu netleşmiş
oldu.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
