|
Aileler çocuklarını sigortalı ettirme
telaşındalar
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com - 12
Nisan 2008 Cumartesi - Hürriyet
ANNE ve babalar için çocuklarının önemini uzun uzun anlatmaya gerek yok.
Bir kelime ile her şeyleri...
Bugünlerde, anne ve babalar farklı bir telaş içindeler.
"Çocukları sigortalı yaptıralım mı yaptırmayalım mı?" diye sorup, bunun ne gibi
avantajları olabileceğini öğrenmek istiyorlar.
AVANTAJLARI
1- Şu anda Meclis’te görüşülen ve önümüzdeki haftalarda yasalaşması beklenen
yeni sosyal güvenlik yasası ile;
- Emeklilik yaşının kadınlarda 58’ten 65’e, erkeklerde ise 60’tan 65’e
yükseltilmesi amaçlanıyor.
Yasa çıkmadan önce sigortalı olanlarda, emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde
60 olarak uygulanacak.
Başka bir anlatımla, kadınların 7, erkeklerin de 5 yıl önce emekli olabilme
avantajları doğacak.
Yasa çıktıktan sonra sigortalı olanlarda, emekli aylığı hesaplanırken, aylık
bağlama oranı her yıl için yüzde 2 olarak uygulanacak.
2- Yasa çıkmadan sigortalı olanların ileride emekli aylıkları hesaplanırken,
aylık bağlama oranı ilk 10 yıla ait olan, her yıl için yüzde 2 yerine yüzde 3
olarak uygulanacak. Bu da emekli aylığının 10 puan fazla bağlanacağı anlamına
geliyor. Örneğin 25 yıl prim ödeyen birine, yüzde 50 yerine yüzde 60 oranında
emekli aylığı bağlanacak.
3- Yeni yasa, emeklilikten sonra ücretli olarak çalışanların, aylıklarının
kesilmesini öngörüyor. Yasadan önce sigortalı olanlar, emeklilikten sonra
aylıkları kesilmeden, işçi statüsünde çalışabilecekler.
4- Yasadan önce sigortalı olanlar, 7 bin 200 yerine 7 bin prim ödeme gün sayısı
ile emekli olmaya hak kazanacaklar.
Görüldüğü gibi, 18 yaşını tamamlamış çocukların, yasadan önce sigortalı
olmalarında yarar var.
Ayrıca, 18 yaşını tamamlamış ev kadınları da Bağ-Kur’dan "isteğe bağlı
sigortalı" olup, emeklilik yaşı ve aylık bağlama oranı avantajından
yararlanabilirler.
KÜÇÜK ÇOCUKLARIN DURUMU
Çok sayıda okurumuz da küçük çocuklarının ya da torunlarının, sigortalı olup
olamayacağını soruyorlar.
Bu sorunun, tek bir yanıtı yok. Birden fazla yanıtı var.
- 15-18 yaş arasındaki çocuklar: Genç işçi statüsünde büro işleri, fırın,
pastane ve içkisiz lokantalarda komilik gibi işlerde çalışabiliyorlar.
- 15 yaşından küçük çocuklar: İş Kanunu’nun 71. maddesi uyarınca çalıştırılması
yasak. Bu yasağa uymayanlara 904 YTL "idari para cezası" kesiliyor. Ancak, 14
yaşını dolduran ve ilk öğrenimini tamamlamış olan çocuklar, "çocuk işçi"
statüsünde çiçek toplama, gazete ve dergi dağıtımı gibi hafif işlerde
çalıştırılabiliyor.
İş Kanunu’ndaki yaş sınırlaması, esnaf yanında çalışan çocuklar için geçerli
değil (İş K. Md. 4). Buna göre en fazla üç kişinin çalıştığı bakkal, manav,
terzi, berber, kuaför gibi esnafların yanında "çıraklık sözleşmesi" ile
çalışanlar da yaşı kaç olursa olsun SSK’ya bildirilir. Bu da emeklilik için
başlangıç sayılır.
- 14 yaşından küçük çocuklar, çalıştırılırsa sigortalı olur ancak çalıştırılması
kanunen yasak olduğu için işverene 904 YTL ceza kesilir. Ancak reklamlarda, dizi
filmlerde, sinema filmlerinde, manken olarak defilelerde, sirklerde çocukların
yaptığı gösterilerde vb. yerlerde çalışan çocukların sigortalı olması mümkün.
Örneğin 9 aylık çocuk da 4 yaşındaki çocuk da sigortalı olabilir. Aksi halde
olamaz.
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkan Vekili Tahsin Güney’in de açıkladığı gibi;
- Yaşı kaç olursa olsun, reklam filminde ya da dizi filmde oynayan bir çocuğun
sigortalı olması gerekiyor.
- Ağır işte, çocuk çalıştırılması mümkün değil. Örneğin; "5 aylık çocuğu
fabrikada çalışıyor gösterirseniz bu, denetimlerde ortaya çıkar" sigortalılığı
kabul edilmez.
Küçük çocuklar sigortalı olduklarında, yukarıda sıralanan avantajlardan
yararlanabilirler.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
