|
Ekonomik kriz ve erkek adam
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com - 12
Kasım 2008 Çarşamba - Hürriyet
ADAMIN biri Nasreddin Hoca’ya "Yaşın kaç?" diye sormuş. O da, "60" demiş. 10 yıl
sonra "Yaşın kaç?" diye bir kez daha sormuş. O da yine "60" demiş. Bunun
üzerine;
- Yahu Hocam, 10 yıl önce sordum ’60’ dediniz. Şimdi yine 60 diyorsunuz. Bu
nasıl olur?
dediğinde, Hoca;
"- Eee... Ben erkek adamım, erkek adam sözünden dönmez" demiş.
Ekonomik kriz de bu fıkraya döndü.
Bir süre önce "Hamdolsun bize bir şey olmaz" ya da "kriz bizden teğet geçer"
denildiği için, bu sözden dönülmüyor.
Dönülmüyor ama acil önlemler alınmayınca olanlar da oluyor. Ortalık toz duman...
BİRKAÇ ÖRNEK
Küresel krizin Türkiye ekonomisine yaptığı tahribatlar, Devletin resmi
verileriyle de ortaya çıkıyor. Dün Hürriyet’te okudunuz. Sanayi üretimindeki
yüzde 5,8’lik gerileme, son 6 yılın düşüş rekoru oldu. Başka bir anlatımla, son
6 yılın en kötü sanayi üretimi ortaya çıktı. Bu rakam, küresel krizin Türkiye’yi
ne oranda etkilediği sorusuna da yanıt oluyor.
Otomotiv sektöründe büyük gerileme var. Ekim 2008’de geçen yılın aynı ayına
göre; otomobil satışlarında yüzde 39, hafif ticari araç satışlarında yüzde 35
gerileme var. Traktör üretiminde yüzde 60, minibüs de ise yüzde 33 gerileme
oldu. İnşaat sektörü durmuş vaziyette yaprak kımıldamıyor. Konut kredilerinde
müthiş daralma var. Tekstilciler adeta kan ağlıyorlar. İşçi çıkarmalar
hızlanıyor. Turizmde 2009’un küresel krizden etkilenmesi kaçınılmaz. 2008’de 25
milyon olan turist sayısı ve 20 milyar doları bulan turizm gelirinde, gerileme
bekleniyor.
2008’in ilk dokuz ayında kapanan işyeri sayısı, geçen yılın aynı döneminde
kapananlara göre yüzde 73 arttı.
Açılan işyeri sayısında ise, artış değil aksine yüzde 1 gerileme var. İşsizlik
sürekli artıyor. TC Merkez Bankası ve TÜİK tarafından yapılan anketlere göre,
üretici ve tüketicinin geleceğe bakışı her ay bir öncekinden daha kötümser
çıkıyor.
2002’de 600 milyon dolar olan cari açık, 2008’de yaklaşık 90 kat artarak 50
milyar doları aştı. 2009’da cari açığın 50 milyar dolar olması bekleniyor.
Önümüzdeki 1 yılda, özel sektörün 48 milyar, kamunun da 12 milyar dolar olan dış
borç ödemesi ile birlikte, 110 milyar dolara ihtiyaç var. 2008’de cari açığın
yüzde 60’ı dış borçla finanse edilmişti. Küresel kriz nedeniyle, borç bulmamız
imkansız gibi bir şey. Doğrudan yabancı sermaye girişi için hayale kapılmanın
anlamı yok.
Durgunluk nedeniyle, vergi gelirlerinde gerileme olması kaçınılmaz gözüküyorÖ
Büyümede yüzde 4’lük hedefin tutması mümkün değil. 2009 bütçesinde ortalama
dolar kuru 1.41 olarak belirlendi oysa dolar şu anda 1.60 civarındaÖ Öte yandan
enflasyon tırmanışta, faizler artıyor.
KİM NE DİYOR?
TÜSİAD: "Bu yüzyılın, en büyük krizi" diye açıklama yaptı. Diğer açıklamalardan
bazıları da aşağıdaki gibi;
- Güler SABANCI (SABANCI Grubu Başkanı): "2009’dan itibaren, bu kriz dalga dalga
derinleşecek ve 2009’u bıçak sırtında geçireceğiz."
- Ersin ÖZİNCE (Bankalar Birliği Başkanı ve T. İş Bankası Genel Müdürü): "Ben
hayatımda böyle kriz görmedim. Dış borç bulmak imkansız hale gelecek."
- Bülent ECZACIBAŞI: "Kriz fırtınaya dönüştü. Ciddiye alalım. Kriz konusunda
hükümet, Türkiye’nin olağanüstü bir durumla karşı karşıya olduğunu kabul ederek,
buna göre bir düzene geçmesi gerekir."
- Rıfat HİSARCIKLIOĞLU (TOBB Başkanı): "Cari açığı kapatamazsak, ekonomik kriz
kaçınılmazdır."
Açıkçası, olay çok ciddi. Sektörel Dernekler Federasyonu Başkanı Bülent
AKGERMAN’ın dediği gibi; kriz Türkiye’yi teğet geçmedi, 12’den vurdu...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
