|
Güney Kore, Tayvan,Brezilya ve Çin
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com 07
Temmuz 2009 Salı - Hürriyet
BU 4 ülkeyi yan yana gördüğünüzde, ne düşündünüz?
40 yıl düşünseniz tahmin edemezsiniz.
En iyisi biz açıklayalım.
Bu 4 ülke, Türkiye'nin de sorunu olan “kayıt dışı ekonomi” ile mücadelede,
pratik bir yöntem geliştirmişler. Bu yöntemin sayesinde de kayıt dışılığın
belini kırmışlar.
Acaba ne yapmışlar?
GÜNEY KORE
Alışverişlerde, kredi kartı kullanımını yaygınlaştırmak üzere, “piyango benzeri
bir sistem” geliştirilmiş.
Kredi kartı ile yapılan alışverişler karşılığında verilen kredi kartı
sliplerinde bir “piyango” numarası yer alıyor.
Her ayın dördüncü cumartesi günü bir çekiliş yapılıyor ve kazanan numaralar,
televizyonda (KBS 1 TV) açıklanıyor.
TAYVAN
Harcama belgelerinin üzerinde, bir “piyango numarası” yer alıyor. Belli dönemler
itibariyle yapılan çekilişlerde kazanan numaralar, gelir idaresi tarafından
gazetede yayımlanmak suretiyle açıklanıyor.
İkramiye kazananın yabancı uyruklu bir kişi olması durumunda, ödenen ikramiye
üzerinden, yüzde 20 oranında gelir vergisi kesintisi yapılıyor.
BREZİLYA
Bu ülkede de harcama belgelerinin üzerinde “piyango numarası” olduğunu
görüyoruz.
Belli dönemlerde yapılan çekilişlerde, kazanan numaralar ilan ediliyor. İkramiye
kazananlara, kazandıkları para nakit olarak ödenmiyor. “Vergi indirimi” yoluyla,
kişinin ödeyeceği gelir vergisi ya da KDV'den mahsup ediliyor.
Vergi sistemi eyaletler bazında farklılık gösteriyor. Bu uygulama Brezilya'nın
bazı eyaletlerinde örneğin Sao Paulo'da yıllardır başarı ile sürdürülüyor.
ÇİN
Daha önce de yazdık, Çin'de yapılan alışverişlerde, müşteriye kazı-kazan yoluyla
ikramiye verilip, fatura ve fiş almak teşvik ediliyor.
Bu fişi alanlar, üzerindeki gri renkli kutucuğu kazıdıklarında, 5-3.000 Yuan
(yaklaşık 1-400 ABD doları) arasında değişen bir ikramiye kazanabiliyorlar.
İkramiye kazanamayanlar da “Çin vergi sistemine katkınızdan dolayı teşekkür
ederiz” yazısını okuyorlar...
TÜRKİYE'DE NE YAPILABİLİR?
Türkiye'de yukarıdaki ülkelerin yaptığının benzeri bir uygulama başlatılabilir.
Halkımız toto, loto, piyango, kazı-kazan ve iddia gibi şans oyunlarına çok
meraklı. Örneğin Çin'dekinin benzeri bir kazı-kazan uygulaması bizde daha
başarılı olur.
Çin'de sadece para ikramiyesi var. Türkiye'de kapsam biraz daha genişletilir ve
ev, dükkan, otomobil, buzdolabı, TV, çamaşır makinesi, fırın, bilgisayar vs. de
dağıtılabilir.
Güney Kore'de olduğu gibi, kredi kartı ile yapılan alışverişlerde, kredi kartı
sliplerindeki piyango numarası esas alınarak, çekiliş yapılıp ikramiye
dağıtılabilir.
Bir başka yöntem olarak da banka kartları ile ödeme yapmak teşvik edilir. Banka
kartı ile yapılan alışverişlerde, yüzde 2 oranında “nakit puan” veya benzeri bir
“bonus” verilebilir.
Kayıt dışılık, Türkiye ekonomisinin en önemli sorunlarının başında geliyor.
Maliye Bakanı da yaptığı konuşmalarda sık sık, kayıt dışılıkla mücadele
edileceğini belirtiyor.
Önerimiz çok açık ve net, Amerika'yı yeniden keşfetmeye gerek yok. Yapılan
alışverişlerde, kazı-kazanlı fişler verilip ikramiyeler dağıtılsın ve banka
kartları ile yapılan ödemeler, yüzde 2 “nakit puan” ya da “piyango numarası”
verilmek suretiyle teşvik edilsin. Vergi gelirleri bir anda patlar.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz. |
