|
Dış borç biraz azaldı iç borç çok arttı
Şükrü Kızılot - 06 Ağustos 2009 Perşembe - Hürriyet
EKONOMİK krizle birlikte, Türkiye’nin iç ve dış
borçlarında, önemli gelişmeler oldu.
Dış borç bulmamız imkânsızlaştı ama vadesi gelen dış borçları ödediğimiz için,
dış borç stoku sembolik de olsa azaldı. Buna karşılık iç borçlarda ciddi bir
zıplama oldu.
BÜTÇE AÇIĞI VE BORÇLAR
İç borçların, özellikle bütçe açığına bağlı olarak arttığı göze çarpıyor.
2008’de küresel mali krizin etkisi ile dış kaynak bulmakta zorlanan Türkiye, iç
piyasaya yönelerek bütçe açığını finanse ederken, 2009 yılında dış kaynak
bulması daha da zorlaştığı için tamamen iç piyasaya yöneldi.
2009’un yılın ilk altı ayında 23.2 milyar TL’ye ulaşan bütçe açığı, 25,2 milyar
TL’lik net iç borçla finanse edildi. Aynı dönemde 4.953 milyon TL karşılığı dış
borç ödenirken, 4.811 milyon TL karşılığı dış borç alındı. Böylelikle dış borç
stoku sadece 90 milyon dolar (yaklaşık 120 milyon TL) azaldı.
AZALMA VE ARTIŞ NEDENİ
Dış Borçlar : 2001 yılında, Türkiye’de kriz varken, diğer ülkelerde kriz yoktu.
Bu nedenle Türkiye rahatça dış borç bulabilmişti. 2008 krizinde, Türkiye’de
olduğu gibi diğer ülkelerde de finansal kriz olduğu ve onların da paraya
ihtiyacı olduğu için, dış kaynak bulmak zorlaştı.
IMF ile anlaşmanın da gerçekleşmemesi, dış kaynak bulmayı iyice zorlaştırdı. Bu
arada, kur riski nedeniyle Hazine’nin dış finansmana yaklaşmaması da, olayın bir
başka boyutu…
İç Borçlar : Artan bütçe açığı ve iç borçların, yine borçlanma yoluyla ödenmesi,
iç borçları artırdı.
Son 7 aydaki iç borç artışı, önceki 37 aydaki iç borç artışının üzerinde oldu.
Grafikte de görüldüğü gibi, 2006, 2007 ve 2008’de bütçe açığı arttıkça, kamu iç
ve dış borç stokunun arttığı, 2009 yılında ise bütçe açığındaki zıplamaya
paralel olarak, iç borç stokunun arttığı ancak dış borç stokunun çok az
gerilediği göze çarpıyor.
NE BEKLİYORUZ
2009 Temmuz ve Ağustos aylarında 12,1 milyar TL iç borç faizi, 20,6 milyar TL iç
borç anapara ödemesi nedeniyle, iç borçlar daha da artacak. 2009’da hatta
2010’da faiz dışı fazla değil, faiz dışı açık olacak. Bu arada yılsonuna kadar
vergi gelirlerindeki gerilemenin devam edecek olması ve özelleştirme
gelirlerindeki azalma nedeniyle, 50 milyar TL’yi aşması beklenen bütçe açığı ile
birlikte iç borçlanmanın daha çok artacağı kesin.
Merkez Bankasının faiz indirimleri nedeniyle Hazine bu dönemi rahat geçirir.
Ancak Merkez Bankasının gelecekte ekonominin toparlanmaya başlaması ile birlikte
artan fiyatların önünü kesmek için yeniden faizleri artırması halinde,
Hazine’nin gelecekte borçların çevrilmesinde sıkıntı yaşaması olası…
Diğer Çizelge
için tıklayınız
|
KAMU İÇ – DIŞ BORÇ
STOKU VE BÜTÇE AÇIĞI |
|
|
Kamu İç Borç Stoku
(Milyar TL) |
Kamu İç Borç Stokunun
Bir Önceki Yıl Sonuna Göre Artışı
(Milyar TL) |
Kamu Dış Borç Stoku
(Milyar Dolar) |
Kamu Dış Borç Stokunun
Bir Önceki Yıl Sonuna Göre Değişimi
(Milyar Dolar) |
Bütçe Açığı (Milyar
TL) |
|
2004 |
224,5 |
30,1 |
75,7 |
4,8 |
-29,2 |
|
2005 |
244,8 |
20,3 |
70,4 |
-5,3 |
-6,9 |
|
2006 |
251,5 |
6,7 |
71,6 |
1,2 |
-4,7 |
|
2007 |
255,3 |
3,8 |
73,5 |
1,9 |
-13,7 |
|
2008 |
274,8 |
19,5 |
78,2 |
4,7 |
-17,1 |
|
2009* |
301,7 |
26,8 |
78,1 |
-0,1 |
-23,2 |
|
(*) 2009 yılı Haziran
ayı itibariyledir.
Dış Borç
tahminidir. |
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz. |
