|
Kapıcı ücretine vergi iadesi yok
Şükrü Kızılot -
skizilot@yaklasim.com - 02 Nisan 2005 Cumartesi - Hürriyet
SON zamanlarda, konut kapıcıları ısrarla ‘Bize neden vergi iadesi ödenmiyor, biz
de alışverişlerimizde fiş alıyor KDV ödüyoruz’ diye soruyorlar.
Bazıları da ‘Bizim vergi iadesini yönetici alıyor da bize vermiyor mu yoksa?’
diye soruyorlar. Önce soruların yanıtını verelim; halk arasında, ‘Ücretlilere
Vergi İadesi’ olarak bilinen ‘Ücretlilerde Vergi İndirimi’ uygulamasından, yüz
bini aşkın konut kapıcısı maalesef yararlanamıyor.
Nedenine gelince; konut kapıcılarının ücretleri, gelir vergisinden müstesna
olduğu için (GVK Md. 23/6), vergi ödemedikleri gerekçesiyle, kapıcılara vergi
iadesi yapılmıyor.
SAKAT MEMURA DA YOK
Ücretlilere vergi iadesi uygulamasından, sakat olan Devlet memurlarının da büyük
bir kısmı yararlanamıyor. Nedenine gelince, vergi iadesi tutarının
belirlenmesinde, ücretlinin ‘vergi matrahı’ yani verginin üzerinden hesaplandığı
tutar, esas alınıyor. Ancak, devlet memurlarının büyük kısmında, aldıkları
ücretin yüzde 70-80’i gelir vergisinden müstesna tutuluyor. Böyle olunca, vergi
matrahı da çok düşük oluyor. Örneğin, brüt ücreti 1.000 YTL olan birinci derece
sakat bir memurun, vergi matrahı 200-300 bin YTL civarında. Bu memura sağlanan
‘sakatlık indirimi’ ise, 440 YTL. Böyle olunca, ortada vergi matrahı kalmıyor,
sakat memur da vergi iadesinden yararlanamıyor. Sakatlık indirimi, ikinci derece
sakatlar için 220 YTL, üçüncü derece sakat olanlar için de 110 YTL. Böyle olunca
ikinci ve üçüncü derece sakat memurların da, önemli kısmı, vergi iadesinden
yararlanamıyor ya da çok düşük tutarda yararlanıyor. Sakat işçiler de vergi
iadesinden ya hiç yararlanamıyor ya da düşük tutarda yararlanılabiliyorlar.
Sakat olmayan memurların, aldıkları ücretin de yaklaşık yüzde 70-80’i vergi
iadesinden yararlandırılmıyor.
Böyle olunca, kapıcıların topladığı fişlerin tamamı, sakat memur ve işçiler ile
memurların, topladığı fiş ve faturaların, büyük kısmı vergi iadesinden
yararlandırılmıyor.
EMEKLİYE VAR
Kapıcılar, emekli oldukları zaman, yine vergi ödemiyorlar ama aldıkları emekli
aylığı nedeniyle, vergi iadesinden yararlanabiliyorlar. Aynı şekilde sakat
memurlar ile işçiler, emekli olduklarında, alacakları emekli aylığının, tamamı
üzerinden vergi iadesinden yararlanabiliyorlar.
Emekli olanların, vergi iadesinden yararlandırılmasında, bize göre herhangi bir
sorun ya da aksaklık yok. Ancak, çalışan bazı ücretlilerin, vergi iadesinden
yararlanamamasını ya da kısmen yararlanmasını, doğru bulmuyoruz. Vergi iadesi
uygulaması, fiş ve fatura toplanması suretiyle, belge düzeninin yerleştirilmesi
amacına yönelik. Böyle olunca, amaçtan uzaklaşıyor ve fişsiz-faturasız
alış-verişler, buna bağlı olarak da kayıtdışılık yayılıyor.
İşte temel sorun burada!...
Ücret gelirinin beyanı
TAM mükellef konumunda olan ücretliler, tek işverenden aldıkları, stopaj (vergi
kesintisi) yoluyla vergilendirilen ücretleri için, tutarı ne olursa olsun,
yıllık beyanname vermezler (GVK Md. 86/1-b).
Ancak birden fazla işverenden ücret alınması durumunda, birden sonraki
işverenden alınan ücretin toplamı, 2004 yılı gelirleri için 14 milyar TL’yi,
2005 yılı gelirleri için de 15 bin YTL’yi aşması halinde, birinci işverenden
alınan ücret de dahil, tüm ücret gelirleri beyan edilir, hesaplanan vergiden de
daha önce kesilen vergiler düşülür, kalan kısım ödenir.
Birden fazla işverenden ücret alınması durumunda, birinci işverenden alınan
ücretin hangisi olacağı, serbestçe belirlenebilecek (Bkz. 11.02.2004 tarih ve
GVK-16/2004-8 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Sirküleri).
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
