|
İstanbul’dan Atina’ya gidip telefonla
New-York’u aramak
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com - 15 Nisan 2010 Perşembe - Hürriyet
"HADİ canım sende öyle şey mi olurmuş” demeyin.Bir zamanlar oluyordu.
İsterseniz devamını Hıncal Uluç’un, “İletişim Çağının Sonu” başlıklı yazısından
okuyalım.
“Gazeteciliğimizin ilk yılları.. Ankara’da Yeni Gün Gazetesi’ndeyiz. Önemli bir
maç oldu mu İstanbul’a gelirdik. Maçlar 3’te oynanırdı o zaman.. 5’te de
biterdi. Sonra koşa koşa postaneye giderdik. Ankara’yı ‘‘acele ve basın’’ diye
yazdırırdık. Acele yazdırınca normalin önüne geçerdi. Sonra saatlerce beklerdik.
Gece 22’de falan bağlanırdı Ankara.. Sonra ‘‘acele’’ de yetmez oldu, PTT
‘‘yıldırım’’ çıkardı. Acelenin de üç misli fiyata..
Milletlerarası durum daha vahimdi. Bir defasında Atina’ya maça gidiyordum.
Yanımda oturan Amerikalı’yla uçakta sohbete daldık. İş adamıymış. Atina’ya
New-York’a telefon etmeye gidiyormuş, akşam dönecekmiş. Çünkü İstanbul’dan aradı
mı, iki gün beklediği oluyormuş.”
O KADAR DEĞİŞTİ Kİ
O günlerden bu yana, o kadar çok şey değişti ki.. Önce, evlere tek tük de olsa
telefonlar bağlandı. Ardından, telefon bağlatmak kolaylaştı ve isteyen herkesin
evinde “sabit telefon” oldu.
Sonra.. nasıl olduğuna inanmakta zorlandığımız, “mobil telefon” olayı başladı.
Önce kütük gibi koca koca telefonlar, ardından son derece şık ve cebe sığabilen
cep telefonları. Sonra 3G olayı ve yenilikler devam ediyor.
Tablo-I’deki “sabit” ve “mobil” telefon ile arama trafiğine dikkat edin.
Sabit telefondan giderek uzaklaşıp, mobil telefona doğru kayıyoruz.
2004 yılında; arama trafiğinin yüzde 76’sı sabit telefonla imiş.
2009 yılı sonu itibariyle; bu oran yüzde 17.5’e düşmüş.
2004 yılında; mobil telefonla arama, toplam telefon trafiğinin yüzde 24’ü iken,
2009 sonunda, yüzde 82,5’e yükselmiş.
Bunda, mobil telefonun sağladığı olanakların, ortalama fiyatlardaki avantajın ve
rekabetin etkisi büyük.
ARABAĞLANTI AB’NİN ALTINDA
Rekabetin bu kadar yoğun olduğu mobil iletişim sektöründe; arabağlantı yani A
operatörünün abonesi B operatörünün abonesini aradığında, A operatörü
tarafından, B operatörüne dakika başına ödenen ücret, AB ortalamasının yüzde 75
altında. Sabit telefon pazarında ise arabağlantı ücretleri AB ortalamasının
yüzde 30 üzerinde.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından belirlenen mobil
arabağlantı ücretleri 2007’den bugüne TL bazında yüzde 77 düşüş gösterirken,
aynı dönemde AB ortalamasındaki düşüş yüzde 27 oldu. Arabağlantı ücretlerindeki
bu hızlı düşüş orta vadede tüketicinin ve Türkiye’nin aleyhine sonuçlara gebe.
Yatırım yaparken AB’deki operatörle aynı maliyete sahip olan Türkiye’deki mobil
operatörün, 1 dakikalık ses iletişimi için uyguladığı arabağlantı ücreti AB’deki
operatörün yüzde 75 altında. Bu düşüşün yaratacağı gelir kaybı, operatörlerin
yatırımlarını, dolayısıyla abonelerin aldığı hizmetlerin kalitesini olumsuz
etkileyebilir.
SES İHRACATI GELİRİ
AB’li bir operatörün abonesi, Türkiye’deki bir operatörün abonesini aradığında,
AB’li operatör Türkiye’deki operatöre BTK’nın belirlediği arabağlantı ücreti
üzerinden, yani dakikası 1.32 Euro/cent üzerinden ödeme yapıyor. Oysa
Türkiye’den AB’deki bir operatörün abonesi arandığında, Türk operatör
yurtdışındaki operatöre dakikası ortalama 6.39 Euro/cent üzerinden ödeme
yapıyor. Mobil arabağlantı ücretindeki bu düşüş, “ses ihracatı” gelirini de
azaltıyor.
ABONE DAĞILIMI
Tablo-II’de gördüğünüz gibi, 2004’de 34.7 milyon olan mobil telefon abonesi,
yüzde 81 artarak, 2009 sonunda 62.8 milyon olmuş. Buna karşılık, sabit telefon
abonesi gerilemiş.
Daha önce de yazdık.
Mobil telefondan alınan vergilerde “Dünya rekoru” Türkiye’de..
Cepten “alo” derken, değişik adlar altında yüzde 58’i bulan vergiler ödüyoruz.
Türkiye’den sonra yüzde 30 civarında vergi ile Uganda ve Zambia geliyor!.. AB
ülkelerinde, cep telefonu ile yapılan görüşmelerde sadece KDV alınıyor o kadar.
Mobil iletişimdeki yüksek vergiler ve bazı hatalı uygulamalar, sektörün en
önemli ortağı olan Maliye’nin gelirlerini de olumsuz yönde etkiliyor. Neredeyse
herkesi ilgilendiren iletişim sektörünü, değişik yönleriyle yarın 14.30’da
NTV’de ele alacağız..
Ek
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|
