|
Yeni hapis cezaları ve ince noktalar
Şükrü Kızılot -
skizilot@yaklasim.com - 11 Mayıs 2005
Çarşamba - Hürriyet
YAKINDA vergilerle ilgili hapis cezaları değişecek. Yeni düzenlemede, bazı
fiillerin cezası artırılırken, bazılarında hapis cezasının muhatabı değişiyor.
Bu arada, hapis cezalarının paraya çevrilmesinde, ilginç bir tablo ortaya
çıkıyor.
Hazırlanan yasa tasarısına göre, hapis cezaları aşağıdaki gibi olacak.
a) 1 Yıldan 3 Yıla Kadar Hapis
Defter ve kayıtlarında, hesap ve muhasebe hilesi yapanlar, defter, kayıt ve
belgelerini tahrif edenler veya gizleyenler, kapsamı itibariyle yanıltıcı belge
düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar hakkında, ‘bir yıldan üç yıla kadar
hapis cezası’ uygulanacak (Bu ceza daha önce altı aydan üç yıla kadardı VUK Md.
359/a).
Ceza bir yıldan fazla olursa, paraya çevrilemeyecek. Özellikle yanıltıcı belge
düzenleme ya da kullanma fiilinde, ‘teselsül’ yani aynı suçun arka arkaya
işlenme fiili varsa, hapis cezası 1/4’ten 3/4’e kadar artırılacak. Örneğin Ocak
ve Şubat aylarında, KDV yönünden iki ayrı yanıltıcı belge varsa, teselsül
hükümleri uygulanacak.
Bir yıla kadar olan hapis cezaları günlük 20-100 YTL üzerinden, para cezasına
çevrilebilecek (Hapis cezası daha önce aylık brüt asgari ücretin yarısı
üzerinden, örneğin şu andaki asgari ücrete göre 244 YTL üzerinden paraya
çevriliyordu).
b) 30 Aydan 5 Yıla Kadar Hapis
Sahte belge düzenleyen, kullanan ya da defter ve belgelerini yokeden kişilere,
‘30 aydan 5 yıla kadar hapis cezası’ uygulanacak. (Bu ceza daha önce 18 aydan 3
yıla kadardı). Yeni Türk Ceza Yasası ile 2 yıla kadar olan hapis cezalarının
ertelenmesine olanak sağlandığı için, sahte belge düzenleme ve kullanma gibi
fiilerin asgari cezası ‘30 ay hapis cezası’ olarak belirleniyor. Yapılan bu
düzenleme sonucu, hapis cezası paraya çevrilemeyecek ve ertelenemeyecek.
Ceza Kanunu’nun yürürlük tarihi olan 1 Haziran 2005’ten bir gün sonra yürürlüğe
girecek bu değişiklik konusunda, ceza hukukçularının görüşü, Vergi Usul
Kanunu’nun konu ile ilgili 359 ve 360. maddelerinin yeniden düzenlenmesi
gerektiği şeklinde...
c) Aracı İhracatçılara Af
Tasarı, aracılı ihracatta naylon fatura kullanımında, aracılık yapan
kuruluşların sorumluluklarını kaldırıyor. Sahte ve kapsamı itibariyle yanıltıcı
belge düzenleme veya bu belgeleri kullanma fiillerinin, aracılı ihracat
suretiyle işlenmesi durumunda, Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) ile
Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDTŞ) hariç, bu fiillere ilişkin yukarıda
yazılı cezalar, ‘imalatçı veya tedarikçi ihracatçılar’ hakkında uygulanacak.
Bilmeyenler için açıklayalım, aracılı ihracat sisteminde; biri ‘imalatçı
tedarikçi’ diğeri de ‘aracı ihracatçı’ yani ‘pasif ihracatçı’ olmak üzere, iki
ayrı tüzel kişilik var. Aracı ihracatçı şirketler, malın tedarik ve imali
aşamasından sonra devreye giriyorlar. Dış alıcıyı tanımadan ve mal kendisine
teslim edilmeden, imalatçı tedarikçiden aldığı malı hiç değiştirmeden, ihracat
işlemini gerçekleştiriyorlar. Yapılan düzenleme ile aracı ihracatçı firmaların (DTSŞ
ve SDTS hariç) malı temin eden imalatçı-tedarikçi firmaların düzenlediği
faturalardan sorumlu tutulması, ‘cezalardaki şahsilik ilkesi’ ne aykırı olduğu
gerekçesiyle kaldırılıyor.
Bir anlamda af niteliğinde olan ve Meclis’te nitelikli çoğunlukla yasalaşması
gereken bu düzenleme ile ihracata aracılık eden şirketler ve yetkilileri
hakkındaki davalar da düşmüş olacak. Böylelikle, son yıllarda basında
tartışmalara neden olan bazı ‘hayali ihracat’ davalarında, aracı konumundaki
şirketlerin yetkilileri cezalandırılmadan kurtulmuş olacaklar.
İhracat olayının, ülke ekonomisindeki önemi ortada. Burada iyiniyetli
ihracatçıları ve bu olaya dürüst bir şekilde aracılık edenleri korumak
gerekiyor. Bu doğru ancak kötüniyetli ihracatçıları özellikle ‘hayali ihracat’
yaparak haksız yere vergi iadesi alanlar ile bunlara bilerek yardımcı olanları
da en ağır şekilde cezalandırmak gerekiyor.
İşte bu noktada, kamuoyunun kafası karışık... Basında yıllar önce hayali
ihracatla ilgili olarak adı ön plana çıkan, bir kısmı da yurtdışına kaçan bazı
kişilerin, ‘7.5 yıllık ceza zamanaşımı’ nın dolması nedeniyle, hapse girmekten
kurtulmaları da yürekler acısı bir durum...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
