|
Fransa’dan profesörün eşine ‘paranın
kaynağı’ sorgusu
Şükrü Kızılot -
skizilot@yaklasim.com - 01 Haziran
2005 Çarşamba - Hürriyet
BİR profesörün karısı, eşinin görevi nedeniyle gittiği Fransa’da bazı harcamalar
yapmış. Bu harcamalar, izleyen aylarda da devam edince ilginç bir gelişme olmuş.
Profesörün eşini, vergi dairesine çağırmışlar ve kendisine;
‘Siz şu tarihte Fransa’ya geldiniz. Geldiğinizden bu yana 5 ay geçti. 5 aylık
geliriniz şu kadar Euro, buna karşılık aynı dönemde yaptığınız harcamalar,
gelirinizin çok üstünde. Bu nasıl oluyor, bizce bilinmeyen bir geliriniz mi
var?’ diye sormuşlar.
TÜRKİYE’DEKİ HARCAMALAR
Yukarıdaki olayı, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, Hesap Uzmanları Kurulu’nun 60.
kuruluş yıldönümü nedeniyle düzenlenen ‘Kayıtdışı Ekonomi’ konulu panelin,
açılış konuşmasını yaparken anlattı.
Ardından konuşmasına şöyle devam etti;
‘- Türkiye’de böyle bir olay yok. Adamın geliri 100 harcaması 1500. ‘Değirmenin
suyu nereden geliyor?’ diye sorulmuyor. Bundan sonra, harcamaların izahı
istenilecek. Adamı çağırıp soracağız ‘Arkadaş senin gelirin şu, harcamaların ise
gelirinden çok fazla, bize aradaki farkı açıkla’ diyeceğiz. Fransa’da profesörün
eşine sordukları gibi, biz de burada soracağız.’
Maliye Bakanı’nın verdiği bu mesaj, çok önemli.
Fransa örneği, tesadüfen mi yoksa bilinçli olarak mı verildi diye merak edenler
için açıklayalım. Bu örnek, tesadüf değil.
GELİR VE YAŞAYIŞ TARZI
Fransızların, temel vergi kanunu olan ‘Code Générale des Impôts’ madde 168’de
‘Yaşayış tarzının bazı unsurlarına göre, vergiye tabi gelirlerin asgari ve
götürü takdiri’ başlığı altında yeralan hükme göre; bir mükellefin beyan ettiği
gelir ile yaşayış tarzı arasında açık oransızlık (disproportion) bulunduğu
takdirde, o mükellefin yaşayış tarzını ve harcamalarını oluşturan unsurlar
gözönüne alınarak, gelir tespiti (taxation forfaitaire) yapılıyor.
Belli ki Türkiye’de de daha önce uygulanan ‘hayat standardı esası’ ile ‘gider
esası’ karışımı, bir müessese getirilmek isteniyor.
Maliye Bakanı’nın açıklamasına göre bu uygulama ‘Nereden buldun?’ şeklinde bir
uygulama olmayacak. Kişinin, harcamalarından hareketle, geliri kavranmaya
çalışılacak.
PARA TRANSFERLERİ
Türkiye’de, kamu finansman dengesinin yarattığı olumsuzluklar, öteden beri
kayıtlı mükelleflerin aleyhine oluyor. Halk arasındaki deyimle, ‘Kayıtlarını
düzgün tutan ve vergisini yasalara uygun bir şekilde ödeyenler için, Türkiye bir
vergi cehennemi’ bunun aksini yapanlar için de tam bir ‘vergi cenneti’.
Bu olgudan hareketle, denetim stratejisi artık kayıtdışına doğru yönleniyor.
Gelişmemiş ülkelerde, mal hareketlerine dönük inceleme yaygın olmasına karşın,
gelişmiş ülkelerde parasal hareketler denetleniyor.
Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı Mahmut Vural’ın açıklamasına göre, hesap
uzmanları 2004’ten bu yana ağırlıklı olarak parasal hareketlere yönelik
incelemeye ağırlık veriyorlar. Bu bağlamda, şu anda 19 büyük ilde 100 milyar
YTL’lik (100 katrilyon TL’lik) 6300 banka hesabı ‘mercek altına’ alınmış
durumda...
Gelişmeleri ve ortaya çıkacak sonuçları merakla bekliyoruz...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|