|
Düşük oranla çok vergi toplanır mı
Şükrü Kızılot - 06 Temmuz 2005 Çarşamba -
Hürriyet
BU konu, Türkiye’de yıllardır tartışılıyor. Seçim dönemlerinde, tüm partiler
‘vergi oranlarını indireceğiz’ diyorlar.
Seçim yapılıyor, bunlardan biri ya da ikisi bazen üçü hükümeti kuruyorlar.
İcraata başladıklarında ‘oran indirimi’ ya da ‘vergi indirimi’ yapacaklar
derken, ‘bindirimi’ ile karşılaşıp, hayal kırıklığına uğruyoruz. Bu filmi
seyrede seyrede adeta ezberledik...
Bugünlerde, vergi oranlarında indirim yine gündemde. Şu andaki Hükümet, iktidara
gelmeden önce ‘vergileri tatlı tatlı indireceğiz’ diye vaadde bulunmuştu. Ancak,
geride kalan iki yılı aşkın sürede, bu konuda somut bir gelişme olmadı. Bakalım,
Eylül ayında, vergi yasalarının değişmesi söz konusu. Bu değişiklikler
yapılırken, vergi oranlarında da umudumuz olmamakla birlikte, ‘tatlı tatlı
indirim’ bekliyoruz...
YABANCILAR NE YAPIYOR?
Yabancıların yaptıklarından, bir bölümünü dün açıkladık. Öncelikle, belli tutara
kadar olan gelirden ‘en az geçim indirimi’ adı altında hiç vergi almıyorlar.
Örneğin, evli bir çift için; ABD’de 10 bin dolara, Almanya’da 15 bin 329 Euro’ya,
İngiltere’de 7 bin 100 sterline kadar olan gelirler, vergiye tabi değil. Bu son
derece anlamlı. Dürüst vatandaşlarını, kaçakçılık yapmaya mecbur
bırakmıyorlar...
ORANLARA GELİNCE
Yabancı ülkelerin çoğunda, en az geçim indirimi yoluyla belli bir gelir vergi
dışı bırakıldıktan sonra, başlangıç vergi oranlarının da düşük tutulmuş olduğunu
ve bu yolla daha fazla vergi toplandığını görüyoruz.
1- Gelir Vergisi Oranları: (Türkiye’de yüzde 20-40 arasında değişiyor):
- ABD’de, Japonya ve Güney Kore’de yüzde 10’dan,
- İngiltere’de yüzde 10’dan başlıyor.
- Fransa’da, 4 bin 334 Euro’ya kadar olan gelirler vergi dışı, 8 bin 524 Euro’ya
kadar olan gelirlere ise ‘yüzde 6.83’ oranı uygulanıyor.
- İsviçre’de vergi oranı yüzde 1’den başlamakta ve gelirin 788 bin 400 İsviçre
Frangını aşması durumunda, tüm tutar yüzde 11.5 vergi oranına tabi olmaktadır.
- Lüksemburg’da; 9 bin 750 Euro’ya kadar olan gelirlerde vergi oranı yüzde 0,
ondan sonra kademeli olarak yüzde 8, yüzde 10, 12... diye ikişer puan artarak
gidiyor.
- Hong-Kong ve Singapur’da vergi oranı yüzde 2’den, Tayvan’da yüzde 6’dan
başlamaktadır.
2- Kurumlar Vergisi Oranları: (Türkiye’de yüzde 30. Ayrıca kár dağıtımında yüzde
10 stopaj var).
- İngiltere’de 50 bin sterline kadar oran yüzde 10, ardından yüzde 19 olmakta ve
yüzde 39’a kadar ulaşmaktadır.
- ABD’de; kurumlar vergisi yüzde 15’ten başlayıp, kademeli olarak artmaktadır.
Kazancın 18,3 milyon doları aşması halinde, yüzde 35 oranı uygulanmaktadır.
- Lüksemburg’da en düşük oran yüzde 20, en yüksek oran yüzde 26’dır. Belli sınır
aşıldığında, oran yüzde 22’ye düşüyor.
- İsviçre’de kurumlar vergisi yüzde 8.5 ile yüzde 35 arasında değişiyor.
Bu arada, Dünya’da kurumlar vergisi oranları da düşme trendinde. Örneğin;
Polonya’da yüzde 29’dan 19’a, Slovakya’da yüzde 25’ten 19’a indirildi.
İrlanda’da aktif gelirlere yüzde 12.5, pasif gelirlere ise yüzde 25 oranı
uygulanıyor.
Sonuç olarak belirtmek gerekirse; yabancı ülkelerde, en az geçim indirimi ve
başlangıçta uygulanan vergi oranları ile özellikle düşük gelir grubunda olanlar
korunmuş. Buna karşılık vergi tabanı geniş tutulmuş ve etkin bir denetimle,
kayıtdışılık asgariye indirilmiş. İyi niyetli mükellefler korunurken, kötü
niyetli olanlar, ağır bir şekilde cezalandırılmış...
Türkiye’de de gelir ve kurumlar vergisi oranlarının aşağı çekilmesi ve kurumlar
vergisinde de yüzde 15’ten başlayan ikili ya da üçlü, kademeli bir sisteme
geçilmesinde yarar var.
Dün başladığımız bu konuya yarın da devam edeceğiz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|