|
Gecelik borca teneşir vade
Şükrü Kızılot -
skizilot@yaklasim.com - 04 Ağustos
2005 Perşembe - Hürriyet
SON zamanlarda, reel faizlerin gerilemesiyle ve mortgage olayının rüzgarıyla
birlikte, konut talebinde ciddi bir artış oldu.
Bankaların, düşük faizle uzun vadeli konut kredisi vermesi de olayın cazibesini
artırdı. Bu arada, bankalar arasında ‘pazar payı rekabeti’ de kızışınca,
bankalar fazla konut kredisi verebilmek için, daha yüksek oranla mevduat
toplamanın çabasına girdiler.
Gelişmeler böyle olunca, özellikle, Nisan ayından itibaren konut fiyatlarında,
ciddi artışlar oldu.
Şu anda bankalar, düşük faizle 15 yıla kadar vadeli konut kredisi veriyorlar.
Ağırlıklı vade, BDDK’nın açıklamasına göre 5 yıl olarak ifade ediliyor.
DEĞİRMENİN SUYU
Konut kredisi olayında, ilginç bir tablo ile karşı karşıyayız. Bazı bankalar,
konut kredisi talebini vadeli mevduat toplayarak karşılamakta zorlanınca,
gecelik borçlanmaya yüklenmiş durumdalar.
Uluslararası likiditenin bolluğu, YTL faizlerinin cazip olması, gecelik
borçlanmanın temel kaynağı olarak göze çarpıyor.
Merkez Bankası’nın müdahele şeklindeki döviz alımları da bu süreci
kolaylaştırıyor. Buraya kadar herşey güzel. Ancak, önümüze ilginç bir tablo
çıkıyor; bankalar gecelik borçlanıp, ortalama 5 yıl vade ile fiyatları yükselmiş
konutlara kredi veriyorlar.
Gelişmelere dikkatle baktığımızda, kısa vadeli borçlanıp, uzun vadeli kredi
verilmesi olayı bize, daha önce gördüğümüz bir filmi hatırlatıyor.
İNCE NOKTALAR
Şimdi dönüp bakıyoruz; Nasrettin Hoca’nın ‘dostlar alış-verişte görsün’ fıkrası
gibi, bir tablo ortaya çıkıyor.
1- Bir gece vadeli borç dahi kullanılıp, ortalama 5 yıl vadeli borç veriliyor.
Hemen belirtelim, bir gece vadeli borçlanma tutarı, bankaların günlük likitide
ihtiyacının üzerinde.
2- Bankalar, kısa vadelerle topladıkları mevduatı, ortalama 5 yıl süre ile kredi
olarak kullandırırken, gelecek aylarda düşecek faiz oranlarını da kendi
açılarından bir avantaj olarak düşünüyorlar. Ancak, bu aşamada gözardı edilen
bir durum var o da konut kredisi kullananların, ileride düşük faizle borçlanıp,
mevcut borçlarını kapatmaları... Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun açısından,
buna engel bir durum yok.
3- Şu anda konut fiyatları neredeyse, tavan yapmış durumda. Bir süre sonra,
kredi kullananlardan bazıları, ödeme zorluğuna düştüğünde, ilginç bir tablo
ortaya çıkabilir. Konut fiyatları düştüğünde, bankalar ciddi bir konut portföyü
ile karşı karşıya kalabilir.
Görüldüğü gibi, bazı bankaların gecelik faizle ya da kısa vadelerle topladığı
mevduatı, uzun vadeli konut kredisi olarak kullandırılmasında, bankalar
açısından birtakım ince noktalar var. Buna dikkat edilmemesi halinde, bazı
bankalar ciddi risklerle karşıya karşıya kalabilir...
Emekliye faiz işkencesi bitti
TEK konutu olan milyonlarca emekli, ev hanımı ve işsize uygulanan ‘faiz
işkencesi’ nihayet sona erdi.
Maliye’nin 1 YTL dahi olsa, bir konutu olan ve faiz geliri elde eden emekliler,
ev hanımları ve işsizlerin, sıfır oranlı emlak vergisi avantajından
yararlanamayacakları şeklindeki tebliği değişiyor.
Önümüzdeki günlerde Resmi Gazete’de yayınlanması beklenen 45 No.lu Emlak Vergisi
Genel Tebliği ile Hürriyet’teki önerimiz doğrultusunda, 14.000 YTL’lik bir sınır
belirleniyor. Buna göre, 14.000 YTL’ye kadar faiz veya temettü geliri olanlar,
indirimli (sıfır oranlı) bina vergisinden yararlanabilecekler.
Bu durumdaki vatandaşlara, daha önce uygulanan ceza ve gecikme faizi varsa,
kaldırılacak. Tahsil edilmiş olanlar varsa iade edilecek.
Cumartesi günü, bu konuyu ayrıntılı olarak açıklayacağız.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|