|
Kurumlar Vergisi'nde Galataport ve Dubai
Towers'a indirim yok
Şükrü Kızılot - skizilot@yaklasim.com - 20
Ocak 2006 Cuma - Hürriyet
UZUN süredir üzerinde çalışılan ve yeni baştan yazılan "kurumlar vergisi yasası"
ile ilgili taslak son şeklini aldı.
Yeni düzenlemede, 500 milyon Euro'yu aşan yatırımlara sağlanan yüzde 90 kurumlar
vergisi indirimine yer verilmedi. Bunda, sözkonusu teşvikin Galataport ve Dubai
Towers ile ilgili olduğuna dair tepkilerin etkili olduğu tahmin ediliyor.
38 maddeden oluşan Yeni Kurumlar Vergisi'nde, dikkati çeken düzenlemeler,
aşağıdaki gibi.
YATIRIM İNDİRİMİ KALKIYOR
1963 yılından bu yana, yatırım yapan şirketlere "yatırım indirimi" olarak
uygulanan vergi avantajı, bütünüyle kaldırılıyor.
İş çevreleri ve başta Sanayi Bakanı Ali Coşkun'un karşı çıktığı "yatırım
indiriminin kaldırılması" konusunun, önümüzdeki günlerde, yoğun tartışmalara
neden olması bekleniyor.
Mevcut sistemde, örneğin 2005 yılında 50 milyar YTL'lik yatırım harcaması yapan
şirket, bunun yüzde 40'ı olan 20 milyar YTL'lik kazanç elde edene kadar, hiç
kurumlar vergisi ödemiyordu. Bu da 5-6 yıl duruma göre 8-10 yıl, kurumlar
vergisi ödememe anlamına geliyordu.
Yatırım indiriminin kaldırılması ile birlikte, yatırımcılar, kazanç elde eder
etmez hem yüzde 20 kurumlar vergisi ödeyecekler. Düzenlemenin bu yönde
yasalaşması, yerli ve yabancı yatırımcıları olumsuz yönde etkileyebileceği gibi,
yatırım kararlarını da etkileyebilecek.
GAYRİMENKUL VE İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞINA YÜZDE 75 İSTİSNA
Kurumların, gayrimenkul ve iştirak hissesi satışına sağlanan vergi avantajı
daraltılıyor.
Yeni düzenlemeye göre; kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde
kayıtlı, gayrimenkuller ve iştirak hisselerinin satışından doğan kazancın yüzde
75'lik kısmı, kurumlar vergisinden müstesna tutulacak.
Daha önce, kazancın yüzde 100'ü kurumlar vergisinden müstesna tutuluyordu.
Yeni düzenlemeye göre, istisnadan yararlanabilmek için, kazancın sermayeye
eklenmesi gerekmiyor. Ancak, satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen
takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi zorunlu tutuluyor.
YATIRIM FONLARI KAZANCINA VERGİ İSTİSNASI
Türkiye'de kurulu
1- Menkul kıymetler yatırım fonları ile menkul kıymetler yatırım
ortaklıklarının, portföy işletmeciliğinden doğan kazançları,
2- Girişim sermayesi yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları,
3- Gayrimenkul yatırım fonları veya ortaklıklarının kazançları,
4- Emeklilik yatırım fonlarının kazançları,
5- Konut finansmanı fonları ile varlık finansmanı fonlarının kazançları, tutarı
ne olursa olsun, kurumlar vergisinden müstesna tutulacak.
TÜKETİM VE NAKLİYE KOOPERATİFLERİNE VERGİ
Kooperatif görüntüsü altında yürütülen ticari faaliyetlerin, vergilendirme
kapsamı dışına çıkmasını önlemek için, kooperatiflere sağlanan vergi muafiyeti
sınırlandırılıyor. Tüketim ve nakliye kooperatifleri, vergilendirme kapsamına
alınıyor.
DİĞER KOOPERATİFLERDE MUAFİYET
Tüketim ve nakliye kooperatifleri dışında kalan diğer kooperatiflerin,
muafiyetten yararlanabilmeleri için, ana sözleşmelerinde;
1- Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,
2- İdare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi,
3- İhtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılmaması,
4- Yalnızca ortaklarla iş görüşülmesine dair hükümlerin bulunması koşulu
aranılacak.
YAPI KOOPERATİFLERİNE MUAFİYET KOŞULU
Yapı kooperatiflerinde, muafiyetten yararlanabilmek için, ayrıca aşağıdaki
koşullar aranılacak.
1- Kuruluşlarından, yapı inşaatlarının sona erdiği tarihe kadar yönetim ve
denetim kurullarından, inşaat işlerini üstlenen, gerçek kişilerle tüzel kişi
temsilcilerinin ve bunların ilişkili olduğu kişiler veya işveren ilişkisi
bulunan kişilere yer verilmemesi,
2- Yapı ruhsatı ile arsa tapusunun kooperatif tüzel kişiliği adına olması
gerekiyor.
KOOPERATİF KİRA GELİRİNE BEYAN YOK
Geliri sadece stopaja tabi kira gelirinden oluşan kooperatifler, bu gelirleri
için beyanname vermeyecekler.
YURTDIŞI İNŞAATA VERGİ YOK
Yurtdışında yapılan inşaat, onarım ve montaj işleri ile teknik hizmetlerden
sağlanarak Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançların
tamamı, kurumlar vergisinden müstesna tutulacak.
ÖZEL KESİME EĞİTİME YATIRIM TEŞVİKİ
Tasarıda yeralan bir başka düzenleme ile de özel kesimin eğitim faaliyetlerine
yatırım yapması teşvik ediliyor.
Özel okulların işletilmesinden elde edilen kazançlar, Milli Eğitim Bakanlığı'nın
görüşü alınmak suretiyle, Maliye Bakanlığı'nın belirleyeceği usuller
çerçevesinde, beş hesap dönemi yani 5 yıl, kurumlar vergisinden istisna
ediliyor.
Vergi istisnasından, okulların kantin, büfe, kafeterya ve kitap satış yeri gibi
tesisleri işletmesinden veya kiraya vermesinden sağladığı gelirler,
yararlanamayacak.
KÖYDEKİ HAMAM VE DEĞİRMEN
Köyler veya köy birlikleri tarafından köylünün genel ve ortak ihtiyaçlarını
karşılamak amacıyla işletilen; hamam, çamaşırhane, değirmen, soğuk hava deposu,
kurumlar vergisinden muaf tutulacak.
BONO, TAHVİL VE MEVDUAT FAİZİNE YÜZDE 15 VERGİ
Kurumların;
- Her türlü tahvil ve Hazine bonosu faiz gelirleri,
- Mevduat faizleri,
- Repo gelirleri yüzde 15 oranında stopaja tabi olacak.
KURUMLAR VERGİSİ YÜZDE 20'YE İNİYOR
Tasarı'nın 32. maddesine göre;
- Kurumlar Vergisi, kurum kazacın üzerinden yüzde 20 oranında alınacak.
- Geçici verginin oranı da yüzde 20 olacak. Ancak, Bakanlar Kurulu geçici vergi
oranını yüzde 15'e indirebilecek.
KOBİ kredisine vergi muafiyeti
YABANCI ülkeler veya uluslararası finans kuruluşları ile yapılan mali ve teknik
işbirliği anlaşmaları çerçevesinde; yalnızca KOBİ'lere kredi teminatı sağlamak
üzere kurulmuş olan
- Bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları teminat sorumluluk fonuna
ekleyen,
- Sahip oldukları fonları ortaklarına dağıtmaksızın, KOBİ'lere kredi sağlayan
banka ve kuruluşlara yatıran kurumlar vergiden muaf olacak.
Ar-Ge harcamasına teşvik
TÜRKİYE'nin kalkınmasında ve uluslararası rekabet gücünün artmasında, araştırma
ve geliştirmeye (AR-GE) yönelik harcamaların önemli olduğuna dikkat çekiliyor.
Bu amaçla da ARGE harcamalarının teşvik edilmesi amaçlanıyor.
Yeni kurumlar vergisinde, AR-GE harcamalarının yüzde 40'ının, beyan edilen
gelirden indirilmesine olanak sağlayan bir düzenleme yapılıyor.
Vergi muafiyet ve istisnalarına sınırlama
YENİ düzenleme ile diğer yasalarda yeralan muafiyet, istisna ve indirimlere
ilişkin hükümler geçersiz sayılıyor.
Bundan böyle, kurumlar vergisi ile ilgili muafiyet, istisna ve indirimlere
ilişkin hükümler ancak Kurumlar Vergisi Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Vergi
Usul Kanunu'na hüküm eklenmek veya bu kanunlarda değişiklik yapılmak suretiyle
düzenlenir.
YARIN: VERGİ CENNETLERİNE SON
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
