|
Taksitle ev alana TOKİ tokadı
Şükrü Kızılot -
skizilot@yaklasim.com - 18 Ekim 2005
Salı - Dünya
TOPLU Konut İdaresi Başkanlığı’nın (TOKİ), uzun süreli taksitle örneğin 96 ay
vadeyle ev alanlara yönelik, ilginç uygulamaları var.
Taksitle alanlara ilave yükler getiriliyor.
OLMAYAN EVİN VERGİSİ
TOKİ’nin, konut satışları, peşin ve vadeli olmak üzere iki şekilde yapılıyor.
Vadeli konut alanlar, ilginç uygulamalarla karşılaşıyorlar.
1- Vadeli konut alana, borcunu ödeyene kadar evin tapusu verilmiyor. Ancak, konu
emlak vergisine gelince, ‘Tamam bitmiş evin tapusunu vermedim ama bu evin emlak
vergisini sen ödeyeceksin’ deniliyor.
Emlak Vergisi Yasası’na bakıyoruz; bu verginin mükellefi, a) Binanın maliki b)
Varsa intifa hakkı sahibi c) Her ikisi de yoksa, binaya malik gibi tasarruf eden
kişi oluyor (Md.3).
Buna göre, tapusu verilmeyen ev nedeniyle, TOKİ’nin emlak vergisi mükellefi
olması gerekiyor. Ancak ‘Ben yaptım oldu’ zihniyetiyle, TOKİ alıcılara ‘Evinizin
tapusunu vermiyorum ama emlak vergisini istiyorum’ diyor ve ödettiriyor. Hatta
sigorta bedelini de ödettiriyor!..
TOKİ’nin uygulaması, Maliye Bakanlığı’nın görüşüne de aykırı. Bakanlığın bir
özelge ile yaptığı açıklamaya göre; emlak vergisi mükellefi, tapu verilinceye
kadar, binaları inşa eden ve tapu kayıtlarında maliki gözüken işletmedir.
Alıcıların emlak vergisi mükellefiyeti, adlarına tapu verildiği tarihi izleyen
yıldan itibaren başlar (Bkz. Yaklaşım Dergisi’nin Ekim 2005 sayısında yayınlanan
6 Ocak 2005 Tarih ve 6652-320/537 sayılı Maliye Bakanlığı Özelgesi). Ancak TOKİ,
yasayı da Maliye’nin görüşünü de kabul etmiyor.
2- TOKİ, tapusunu vermediği ev için bir de KDV istiyor. Oysa Danıştay 9.
Dairesi’nin 13 Haziran 2001 tarih ve E:2000/565, K:2001/2592 sayılı kararına
göre, gayrimenkul satışlarında vergiyi doğuran olay, ‘tapu siciline tescil’ ile
meydana gelmekte.
TAPU HARCI TOKADI
Satılan evin, tapu işlemlerinde de ilginç bir uygulama var. Halk arasında
‘alım-satım vergisi’ diye adlandırılan tapu harcının, hangi değer üzerinden
alınacağı, ilgili yasa ve tebliğlerde belirtilmiş. Son tebliğe göre;
‘... Tapulama işlemlerinde tapu harcı, belediyelerce tespit edilen EMLAK VERGİSİ
DEĞERİ ESAS ALINARAK HESAPLANACAKTIR. Bu işlemler sırasında mükelleflerin, emlak
vergisi değerinin üzerinde bir değer beyan etmek istemeleri halinde, beyan
edilen değer tapu harcı değerine esas alınacaktır.’ (Bkz. 13 Eylül 2005 Tarihli
Resmi Gazete’de yayınlanan 48 No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği).
Tebliğde, açık bir şekilde, ‘Emlak Vergisi değeri esas alınacaktır’ denilmesine
karşın, TOKİ ısrarla, vergi değerinin üzerindeki değer üzerinden alıcıları tapu
harcı ödemeye zorlamakta ve ödettirmektedir de... Oysa Maliye Bakanlığı
tebliğine göre, tapu işlemlerine esas olan değer, emlak vergisi değeridir.
Mükelleflerin yani alıcı ve satıcının birlikte istemeleri halinde, emlak vergisi
değerinin üzerinde bir değer beyan edilebilir. Burada, tahmin edeceğiniz gibi,
alıcının bu yönde bir isteği yok.
Bir örnekle açıklayacak olursak; evin emlak vergisi değeri 50.000 YTL, peşin
satış değeri 150.000 YTL, taksitle satış bedeli 220.000 YTL. Böyle bir daire,
müteahhitten alınsa 50 bin YTL üzerinden harç ödeniyor. TOKİ ise ‘Hayır efendim
vadeli satış bedeli üzerinden yani 220 bin YTL üzerinden ödeyeceksiniz’ diyor.
TOKİ’nin yukarıdaki uygulamalarına, neresinden bakarsanız bakın, çelişkilerle
dolu, adil olmayan ve yürürlükteki tebliğ ile de çelişen garip bir uygulama...
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|