|
BİZE GÖRE
Vergisel açıdan elektronik kayıt düzenine
geçiş hazırlığı
Veysi Seviğ - 24 Nisan 2006 Pazartesi - Dünya
Vergi Usul Yasası'nın mükerrer 242'nci maddesinin 2 numaralı fıkrası uyarınca
Maliye Bakanlığı; elektronik defter, kayıt ve belgelerin oluşturulması,
kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazı ile defter ve belgelerin
elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine yönelik usul ve esasları
belirleme yetkisine sahip bulunmaktadır. Bu bağlamda elektronik ortamda
tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması
gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi
iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığı'na veya belirleyeceği gerçek ve
tüzel kişilere aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında uyulacak format
ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleme ve yasal olarak
elektronik imza kullanımı ile ilgili usul ve esasların oluşturulması konusunda
da aynı bakanlık yetkili kılınmıştır.
Maliye Bakanlığı tarafından konuya yönelik yapılan çalışmalar doğrultusunda
elektronik ortamda defter tutmak ve belge düzenlemek isteyen yükümlülerden
aşağıdaki koşullara sahip olanlara gerekli izin verilebilecektir.
Buna göre elektronik ortamda defter tutmak ve belge düzenlemek isteyen
yükümlülerin;
. Bilanço esasına göre defter tutmaları gerekmektedir.
. Yeminli mali müşavir ile tam tasdik sözleşmesi yapılmış olmalıdır.
. Elektronik ortamda tutulacak defter ve belge sistemi donanım, yazılım,
personel ve diğer açıdan uygun bulunmalıdır.
Bu bağlamda elektronik ortamda tutulacak defter ve belge uygulanmasından
yararlanmak isteyen yükümlülerin izleyecekleri yöntem aşağıdaki şekilde
olacaktır.
. Uygulamadan faydalanmak isteyen yükümlülerin; elektronik ortamda tutmak
istedikleri defter ve belgelerini elektronik muhasebe sistemlerini oluşturan
donanım ve muhasebe programlarını, kayıtların nasıl oluşturulduğu ve
saklandığını, personel ve sistem güvenliklerini içeren bir rapor hazırlamaları
ve elektronik defter ve belgelerin veri formatında tutulması ve günderilmesine
ilişkin aşamalı bir planla birlikte Gelir İdaresi Başkanlığı'na bir yazı ile
başvurmaları gerekecektir.
. Başvuru üzerine işyerinde Gelir İdaresi Başkanlığı personeli tarafından
yapılacak tespitten sonra, gerekli koşulları taşıyan, yükümlülerle Gelir İdaresi
Başkanlığı arasında bir protokol yapılacak ve uygulama öncesi hazırlık dönemine
başlayabilecekleri bir yazı ile kendilerine bildirilecektir.
. Hazırlık döneminin yükümlü için yeterli olmaması durumunda, döneme ilişkin
süre Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından uzatılabilecektir. Ancak, bu dönem her
hal ve takdirde beş yıldan fazla olmayacaktır. Hazırlık dönemi içinde
yükümlüler, sadece elektronik ortamda tutmak istedikleri defter ve belgelerini
hem elektronik ortamda hem de kağıt ortamında tutacaklardır.
. Hazırlık dönemini başarı ile geçiren yükümlülere, elektronik defter ve belge
kullanımı için bir izin belgesi verilecektir. Yükümlü izin aldıkları tarihi
takip eden veri dönemi başından itibaren defter ve belgelerini yalnızca
elektronik ortamda tutabileceklerdir.
Kayıtlarını elektronik ortamda tutma izni alan yükümlüler alış ve gider
belgelerini, veri formatındaki bilgileri içerecek şekilde elektronik kayıt ve
belge haline getirecekler, ayrıca bu belgeleri orijinal haliyle de kağıt
ortamında muhafaza edeceklerdir.
Yükümlüler, anlaşmalı matbaalara bastırmak veya notere tasdik ettirmek suretiyle
Vergi Usul Yasası uyarınca düzenlemek zorunda oldukları belgelerin aslını, kağıt
ortamında düzenleyerek ilgili kişiye verecek, ancak bu belgelerin ikinci
örneklerini veri formatına uygun şekilde elektronik ortamda elektronik belge
olarak muhafaza edeceklerdir.
Elektronik ortamda kayıt düzenine geçen yükümlüler, vergi inceleme elemanlarınca
işyerinde vergi incelemesine başlanılması halinde, inceleme elemanına gerekli
uygun donanım ve yazılımlar, terminallere ulaşım imkanları ve uzman personel
gibi gerekli her türlü kaynağı sağlamak zorundadırlar.
Yükümlülerin yazılım, donanım, dosya, personel, dokümantasyon ve benzerlerinden
oluşan elektronik defter ve belge sistemlerini, hiçbir şekilde kısmen veya
tamamen vergi inceleme elemanlarının ulaşımını ve kullanımını engelleyecek bir
sözleşme veya lisansa konu edemeyecektir. Ayrıca sistemi oluşturan öğelerin
haczedilmesi halinde, en geç üç iş günü içinde Gelir İdaresi Başkanlığı'na haber
verilmesi gerekmektedir.
Yükümlüler, elektronik defter ve belge sistemine ilişkin bilgisayar
kayıtlarındaki yok olma, zarar görme veya işlem görememe ve değişiklik hallerini
Gelir İdaresi Başkanlığı'na 15 gün içinde bildirerek yok olan veya zarar gören
kayıtlarını ayrıntılı olarak açıklamak ve bu kayıtları nasıl tamamlayacağına
ilişkin ayrıntılı bir plan sunmak zorundadırlar. Ancak bu bağlamda da
yükümlülerin, sistemde değişiklik yaratmayan hususları bildirmelerine gerek
bulunmamaktadır.
Maliye Bakanlığı yukarıda da belirttiğimiz gibi elektronik ortamda kayıt tutmaya
yönelik ön hazırlarını yapmaya başlamış olup bu bağlamda hazırlamış bulunduğu
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ Taslağı'nı sitesinde duyurmuştur.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
