|
BİZE GÖRE
İdari yargıda karar sonuçları
Veysi Seviğ - 08 Haziran 2006 Perşembe - Dünya
İdari Yargılama Usulü Yasası'nın 28'inci maddesi uyarınca "Danıştay, bölge idare
mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına
ilişkin kararların icaplarına göre, idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya
eylemde bulunmaya mecburdur."
Bilimdiği üzere Anayasal buyruk gereği olarak "Yasama ve yürütme organları ile
idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ile idare, mahkeme
kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini
geciktiremez." (Anayasa Madde: 138)
Mevcut yasal düzenleme gereği olarak da mahkeme kararı, idareye tebliğinden
başlayarak otuz gün içinde uygulanmak zorundadır. Ancak yine yasal düzenleme
gereği "haciz veya ihtiyati haciz uygulamaları ile ilgili davalarda verilen
kararlar hakkında bu kararların kesinleşmesinden sonra işlem tesis edilir."
Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri kararlarına göre
işlem tesis edilmeyen veya eylemde bulunulmayan hallerde idare aleyhine Danıştay
ve ilgili idare mahkemede maddi ve manevi tazminat davası açılabilmektedir.
Ancak İdare Yargılama Usulü Yasası'nın 28'inci maddesinin üçüncü fıkrasında
yapılması öngörülen değişiklikle "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve
vergi mahkemeleri kararlarına göre işlem tesis edilmeyen veya eylemde
bulunulmayan hallerde on yıl içinde, idare aleyhine Danıştay veya ilgili idare
mahkemede maddi ve manevi tazminat davası açılabilir" şekilde değişiklik
yapılması öngörülmektedir.
Halihazırda idari yargı yerlerince verilen kararların gereğinin zamanında yerine
getirilmemesi nedeniyle ortaya çıkan maddi ve manevi zararın tazminine yönelik
olarak açılacak davanın süresi, hasmın idare veya kamu görevlisi olmasına bağlı
olarak farklılık gösterirken, yapılması öngörülen yasal değişiklikle idare
aleyhine dava açma süresi on yıl olarak belirlenmektedir.
Öngörülen yasal değişiklikle İdari Yargılama Yasası'nın 28'inci maddesinin
dördüncü fıkrasına yapılacak eklenti ile "...açılan davalar sonucunda yargı
kararının yerine getirilmediği mahkemece tespit edilirse, sorumlu kamu
görevlileri hakkında yetkili mercilere suç duyrusu yapılması" hususu hükme
bağlanmaktadır.
Bu düzenlemenin yasallaşması halinde yargı kararlarını yerine getirmeyenlerin bu
fiili mahkemece belirlenir ise, sorumlu kamu görevlileri hakkında yargı
kararlarını yerine getirmedikleri için suç duyrusunda bulunulması hususu bir
anlamda zorunlu hale gelmiş olacaktır.
Halihazırda yürürlükte bulunan söz konusu yasal düzenlemenin altıncı fıkrası
uyarınca "Tazminat ve vergi davalarında kararın idareye tebliğinden itibaren
infazın gecikmesi sebebiyle idarece kanuni gecikme faizi ödenmektedir."
Yapılması düşünülen yasal değişiklikle "Tazminat ve vergi davalarında idarece,
mahkeme kararının tebliğ tarihi ile ödeme tarihi arasındaki süreye kamu
alacakları için öngörülen en yüksek faizin ödenmesi önerilmektedir."
Gecikme faizi halihazırdaki yasal düzenleme gereği olarak tazminat ve vergi
davalarında verilen kararlar için uygulanabilir olmaktadır.
Danıştay Dokuzuncu Dairesi, kanuni gecikme faizi olarak 19.12.1984 günü
yürürlüğe giren 3095 sayılı "Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Yasa"nın
birinci maddesinde öngörülen senelik faiz oranını dikkate almaktadır.
Dolayısıyla uygulamada Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa'nın
51'inci maddesinde, vadesinde ödenmeyen kamu alacakları için öngörülen gecikme
veya Vergi Usul Yasası'nın 112'nci maddesinde yer alan gecikme faizi İdari
Yargılama Usulü Yasası'nın 28'inci maddesinde altıncı fıkrası uyarınca
hesaplanacak faizin belirlenmesinde kabul edilmemektedir. (Daha fazla bilgi için
bakınız: Candan, Turgut "Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu" Maliye ve
Hukuk Yayınları, 2006 Sf: 662)
Yapılması öngörülen yeni düzenleme ile bu tür olaylarda mahkeme kararının tebliğ
tarihi ile ödeme tarihi arasındaki süreye kamu alacakları için öngörülen en
yüksek faizin ödenmesi sağlanarak, söz konusu yasal düzenlemeye açıklık
getirilmesi amaçlanmış bulunmaktadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
