|
Meslek mensuplarının sorumluluğu
Veysi Seviğ - 23 Haziran 2006 Cuma - Dünya
"Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali
Müşavirlik Yasası"nın birinci maddesinde yasanın amacı, 2/A maddesinde ise
muhasebecilik ve mali müşavirlik mesleğinin konusu belirlenmiş bulunmaktadır.
Meslek mensuplarının sorumlulukları ise Vergi Usul Yasası'nın mükerrer 227'nci
maddesinde belirlenmiştir. Yasal düzenleme gereği olarak Maliye Bakanlığı vergi
beyannamelerinin 3568 sayılı serbest muhasebecilik, serbest muhasebeci mali
müşavir veya yeminli mali müşavirler tarafından imzalanması mecburiyetine
getirmeye, bu mecburiyeti beyanname çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet
konuları itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya, bu uygulamalara ilişkin usul ve
esasları belirlemeye yetkili bulunmaktadır.
Vergi Usul Yasası'nın 227'nci maddesinde yer alan yetkilendirme ile beraber
Maliye Bakanlığı uygulamaya yönelik usul ve esasları da belirlemeye, bu hükme
göre beyannameyi imzalayan veya tasdik raporu düzenleyen meslek mensuplarının
imzaladıkları beyannamelerde veya düzenledikleri tasdik raporlarında yer alan
bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını oluşturan belgelere
uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak
vergi ve ceza, gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve
müteselsilen sorumlu tutulacağı ayrıca hükme bağlanmış bulunmaktadır.
Konuya ilişkin olarak ortaya çıkan bir uyuşmazlıkta Danıştay 4'üncü Dairesi
"Muhasebecilerin sorumluluğu, imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin
defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını oluşturan belgelere uygun
olmamasından doğduğunu" bu nedenle de düzenlenen "...faturalar karşılığında
yüzde 5 komisyon geliri elde ettiği varsayımına dayanılarak Vergi Usul
Kanunu'nun mükerrer 227'nci maddesi uyarınca muhasebeci"nin sorumluluğuna
girmeyeceği yönünde karar verilmiş bulunmaktadır. (Danıştay 4'üncü Daire E.No:
2004/1877, K.No: 2005/347)
Söz konusu kararın dayanağını beyannameleri imzalayan muhasebecilerin
imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu
kayıtların dayanağını oluşturan belgelere uygun olmamasından doğan, bir başka
ifadeyle defter kayıt ve belgeleri ile beyannamelerin birbirleriyle tutarsız
olmasından kaynaklanan bir sorumluluk olduğu görüşü oluşturmuştur.
Bu görüşe karşılık söz konusu kararda yer alan karşı oy görüşe göre de "meslek
mensuplarının" ...kendilerine ibraz edilen belgelerin, muhasebe kurallarına
uygun olarak, kanuni defterlere kaydedilmesinden ve mali tablolara
aktarılmasından ve harici araştırmayı gerektirmeden sahte ve muhteviyatı
itibariyle yanıltıcı olduğu anlaşılabilen belgelerden de sorumlu olacakları gibi
miktar ve tutar itibariyle işletmenin faaliyet konusuna veya iş hacmiyle
mütenasip olmayan belgeler ile ticari örf ve teamüle uygun olmayan belgelerin de
kullanılmaması hususu da meslek mensubunun sorumluluğu kapsamındadır."
Bu nedenle beyannameyi imzalayan meslek mensubunun imzaladığı beyannamede yer
alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden
belgelere uygunluğunun sağlanması hususu sadece yüzeysel inceleme ile değil, var
olan bazı bulguların değerlendirilmesine de yönelik olmalıdır.
Diğer yandan serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müavirler için
öngörülen sorumluluk çerçevesinde müşterek ve müteselsil sorumlu olarak
haklarında takibata geçilebilmesi için ziyaa uğratılan vergi ve kesilen
cezaların asıl mükellef açısından miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmesi
diğer bir deyimle, verginin tahakkukunun yanı sıra tüm kanun yollarına başvurmak
suretiyle verginin kesinleşmesi gerekmekte olup, ziyaa uğratılan vergi ve
cezaların ancak miktar ve mahiyetinin kesinleşmesinden sonra serbest muhasebeci
ve serbest muhasebeci mali müşavirlerden müşterek ve müteselsil sorumluluk
kapsamında istenmesi mümkün olacaktır.
Bu konuda da oluşan yargı kararı uyarınca "213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun
mükerrer 227'nci maddesindeki müşterek ve müteselsil sorumluluk kapsamında
serbest muhasebeci mali müşavir olan davacının ödeme emri aşamasında takip
edilmesi" mümkündür. (Danıştay 4. Daire E.No: 2002/4557, K.No: 2004/2480)
Ancak, meslek mensuplarının özellikle karşıt inceleme konusunda karşılaştıkları
hukuki nitelikteki sorunlar dikkate alındığında, konuya ilişkin düzenlemelerin
yetersiz kaldığı hususu daha kolay anlaşılmaktadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
