|
BİZE GÖRE
Kâr dağıtımlarında yeni tevkifat uygulaması
Veysi Seviğ -
31 Temmuz 2006
Pazartesi- Dünya
Bakanlar Kurulu'nun 22.07.2006 gün ve 2006/10731 sayılı kararnamesi eki kararın
3'üncü maddesi gereği olarak;
. Tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve
kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara
dağıtılan;
- Kurucu hisse senetleri ile diğer ihtifa hisse senetlerine verilen kâr payları
ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan
her türlü ödemeler dahil her nevi hisse senetlerinin kâr payları,
- İştirak hisselerinden doğan kazançlar,
- Kurumların yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen kâr payları,
. Tam mükellef kurumlar tarafından; dar mükellef gerçek kişilere ve gelir
vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan aynı tür gelirler,
23 Temmuz 2006 tarihinden itibaren yüzde 15 oranında gelir vergisi tevkifatına
yani stopaja konu edilecektir. (23.07.2006 gün ve 26237 sayılı R.G.)
23 Temmuz 2006 tarihine kadar bu tür iratlar için geçerli olan tevkifat oranı
yüzde 10 iken bu oran söz konusu kararname uyarınca yüzde 15'e çıkartılmış
bulunmaktadır.
Bilindiği üzere kâr dağıtımı vergiden istisna edilmiş kazançlar da dahil olmak
üzere yapılabilmektedir. Örneğin bir kurumun kazancını 100 birim olarak kabul
edecek ve de bu kazancın tümünün kurumlar vergisinden bağışık olduğunu da ayrıca
dikkate alacak olursak, bu takdirde söz konusu kazancın dağıtılması halinde;
dağıtılan kısım yüzde 15 oranında tevkifata tabi tutulacaktır.
Ancak yasal düzenleme gereği kârın sermayeye eklenmesi halinde sermayeye eklenen
kâr payı tevkifata tabi tutulmayacaktır.
Kurum kazançları üzerinden alınan kurumlar vergisi 5520 sayılı yasa gereği
olarak 01.01.2006 tarihinden itibaren yüzde 20'ye indirilmiş, buna karşılık
yukarıda da belirtildiği üzere kurum kazancının dağıtılması halinde dağıtıma
tabi tutulan kısım yüzde 15 gelir vergisi kesintisine tabi tutulmuştur.
Konuyu basitleştirerek anlatacak olursak;
Daha önce kurum kazançları üzerinden alınan kurumlar vergisi oransal olarak
azaltılırken, kurum kazançlarının dağıtılması halinde uygulanan kesinti miktarı
artırılmıştır.
Bu durum kurum kazançlarının dağıtımını engelleyici bir özellik göstermektedir,
başka bir anlatımla bundan böyle kâr dağıtan kurumlar ayrıca dağıtılan kazanç
üzerinden vergi kesintisi hesaplamak zorunda olduklarından büyük bir olasılıkla,
özellikle aile şirketlerinde kâr dağıtımı yapılmayacaktır.
Diğer yandan bilindiği üzere Gelir Vergisi Yasası'nın 22/2 maddesi gereği olarak
tam mükellef kurumlarından elde edilen bu tür kâr paylarının yarısı gelir
vergisinden müstesnadır. Bu bağlamda gelir vergisinden istisna edilen tutar
üzerinden 94'üncü madde uyarınca tevkifat yapılacak ve tevkif edilen verginin
tamamı, kâr payının yıllık beyanname ile beyan edilmesi durumunda yıllık
beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilecektir.
Örneğin ikinci tertip yedek akçe ayrıldıktan sonra dağıtılabilir kazancın
100.000.-YTL olması halinde bu miktar üzerinden (100.000 x 0.15 =) 15.000.-YTL
gelir vergisi tevkifatı yapılacak, söz konusu irad sahibinin eline net
85.000.-YTL geçecektir.
İrat sahibinin eline geçen bu miktarın brüt tutarı olan 100.000.-YTL'nin yarısı
Gelir Vergisi Yasası'nın 103'üncü maddesinde yer alan tarifenin ikinci gelir
diliminde yer alan 18.000.-YTL'yi aşması nedeniyle beyan edilecektir.
Buna göre; beyan edilecek miktar (100.000.-/2=) 50.000.-YTL'dir. Bu miktara
isabet eden gelir vergisi ise 12.690.-YTL'dir. Oysa söz konusu irad sahibinden
kesinti yoluyla alınan gelir vergisi 12.690.-YTL olduğundan bu kişi beyan etmek
zorunda kaldığı menkul sermaye iradı için (15.000 - 12.690 =) 2.310.-YTL
alacaklı olacaktır.
Bu uygulama ile bundan böyle kâr dağıtımı nedeniyle menkul sermaye iradı elde
eden birçok kişi, tevkifat yoluyla kendisinden alınan vergi nedeniyle alacaklı
konumuna gelebilecektir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
