|
BİZE GÖRE
AR-GE indirimi nasıl yapılacak?
Veysi Seviğ - 28 Eylül 2006 Perşembe - Dünya
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 8'inci maddesi uyarınca "Ticari kazanç gibi
hesaplanan kurum kazancının tespitinde" yasa maddesinde sayılmak suretiyle
belirlenmiş bulunan indirimler yapılmaktadır.
Bu bağlamda söz konusu yasal düzenleme gereği olarak "Kurumlar vergisi
matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarlar
ayrı ayrı gösterilmek" koşuluyla geçmiş yıl zararları indirim konusu olmaktadır.
(Kurumlar Vergisi Yasa Maddesi:9)
Diğer yandan söz konusu yasanın 11'inci maddesinde yer alan giderlerin ayrıca
kurum matrahına eklenmesi gerekmektedir. Bir başka anlatımla yasa maddesinde yer
alan giderler "kabul edilmeyen indirim" niteliğindedir.
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 10'uncu maddesinde bazı harcama ve giderlerin
"kurumlar vergisi matrahının tespitinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde
ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından sırası ile indirilmesi"
öngörülmüştür.
Söz konusu yasa maddesinde on ayrı grupta belirlenmiş bulunan ve beyanname
üzerinde indirim konusu yapılması öngörülen gider ve harcamalar mevcut kurum
kazancından sırasıyla indirilmesi mümkündür. Bir başka anlatımla yasa maddesinde
sayılmak suretiyle belirlenen indirim konularında öncelik mevcuttur. İndirim
sırasında bu öncelik dikkate alınarak uygulama yapılacaktır.
Yeni uygulamaya göre geçtiğimiz yıl da dahil olmak üzere, beyanname üzerinde
zarar olsa dahi indirim konusu yapılması öngörülen AR-GE harcamaları, 01.01.2006
yılı kazançları da dahil olmak üzere kurumun eğer matrahı varsa indirim konusu
yapılabilecektir. Bu nedenle yapılan AR-GE harcaması dönem zararını artırıcı bir
unsur olarak dikkate alınmıyacaktır.
Gerçekte Kurumlar Vergisi Yasası'nın 10'uncu maddesine konu olan "diğer
indirimler" belirli bir sıra dahilinde uygulanacak ve bu sıra dahilinde yapılan
indirimlerden sonra sıra bağış ve yardımlara geldiğinde kurum kazancı yeterli
olduğu ölçüde indirim yapılabilecektir. "(Maç, Mehmet-Jamali, Tarık" Kurumlar
vergisini etkiliyebilen bağışlar ve sponsorluklar" Vergi Dünyası Eylül, 2006 Sf:
12-19)
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 10'uncu maddesi yeni şekli ile kurum kazancının
yüzde 5'i nispetinde yapılacak bağış ve yardımların hesaplanmasını da etkileyen
bir özellik arz etmektedir.
Söz konusu yasa maddesinin birinci fıkrasında (a) bendinde "AR-GE" indirimi (b)
bendinde de amatör ve profesyonel spor dalları için sponsorluk harcamaları yer
almakta olup, diğer indirimlerde öncelik bu konulara verilmiş bulunmaktadır.
Uygulamada değişik nedenlerde "Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel
idarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kurulu tarafından vergi muafiyeti
tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve
geliştirme faaliyetlerinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında
yapılan bağış ve yardımların toplamı ilgili yıla ait kurum kazancının yüzde
5'ini aşabilmektedir.
Böyle bir durumun varlığında, söz konusu aşkın kısım kurum matrahını
etkilemektedir.
Eğer yasa maddesinde belirtilmiş bulunan bu kurum ve kuruluşlara makbuz
karşılığında yapılan bağış ve yardımlar yasa maddesinde yer alan sınırlamayı
aşıyorsa bu takdirde aşkın kısım matraha eklenmektedir. Bu durum; Kurumlar
Vergisi Yasası'nın 10'uncu maddesinde yer alan indirimlerin miktarlarını
etkileyecektir.
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 10/1-a maddesinde yer alan AR-GE indiriminin
matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan
tutar, sonraki hesap dönemlerine devreder" hükmü indirime konu olan matrahın
değişken olması ihtimalinin yüksek bulunması nedeniyle duraksama konusu haline
dönüşebilecek bir özellik arz etmektedir.
Kurum matrahının yanlış hesaplanması durumunda, beyanname üzerinde indirim
konusu yapılması gereken miktarda değişecektir. Bilahere söz konusu yanılgının
gerek inceleme yolu ile gerekse mükellefin başvurusu ile belirlenmesi halinde
yanılgıya bağlı olarak yapılan indirim miktarı yeni duruma göre
değiştirilebilecek midir? Bu sorunun yanıtı uygulamada duraksama konusu
olacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
