|
BİZE GÖRE
Örtülü sermaye, örtülü kazanç dağıtımı,
düzeltme
Veysi Seviğ - 27 Eylül 2006 Çarşamba - Dünya
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 12'nci maddesinin 7'nci fıkrası gereği olarak
"örtülü sermaye üzerinden kur farkı hariç, faiz ve benzeri ödemeler veya
hesaplanan tutarlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarının uygulanmasında,
gerek borç alan gerekse borç veren nezdinde, örtülü sermaye şartlarının
gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kâr payı veya dar
mükellefler için ana merkez aktarılan tutar sayılır. Daha önce yapılan
vergilendirme işlemleri, tam mükellef kurumlar nezdinde yapılacak düzeltme de
örtülü sermayeye ilişkin kur farklarını da kapsayacak şekilde, taraf olan
mükellefler nezdinde buna göre düzeltilir. Şu kadar ki, düzeltmenin yapılması
için örtülü sermaye kullanan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve
ödenmiş olması şarttır."
Aynı yasanın 13'üncü maddesinin 6'ncı fıkrası uyarınca da "Tamamen veya kısmen
transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç, Gelir ve
Kurumlar Vergisi kanunlarının uygulanmasında........ gerçekleştiği hesap
döneminin son günü itibariyle dağıtılmış kâr payı veya dar mükellefler için ana
merkeze aktarılan tutar sayılır. Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri,
taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilir. Şu kadar ki, bu
düzeltmenin yapılması için örtülü kazanç, dağıtan kurum adına tarh edilen
vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şarttır."
Her iki yasa maddesinde de yer alan "düzeltme" kavramı ilk defa usul hukuku
dışında vergi yasalarımıza girmiş bulunmaktadır.
Konuya yönelik olarak yapılan bir değerlendirmeye göre Kurumlar Vergisi
Yasası'nın 12'nci maddesinin 7'nci fıkrasında "...örtülü sermaye üzerinden kur
farkı hariç, faiz ve benzeri ödemeler veya hesaplanan tutarların Gelir ve
Kurumlar Vergisi kanunlarının uygulanmasında, gerek borç alan gerekse borç veren
nezdinde, örtülü sermaye şartlarının gerçekleştiği hesap döneminin son günü
itibariyle dağıtılmış kâr payı veya dar mükellef için ana merkeze aktarılan
tutar sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Bu şekilde dağıtılmış kâr payının net
kâr payının net kâr payı tutarı olarak kabul edilmesi ve brüte tamamlanması
sonucu bulunan tutar üzerinden Gelir Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinin 6/b
bendi uyarınca ortakların hukuki niteliğine göre belirlenen oranda vergi
kesintisi yapılması gerekmektedir. Böylelikle, bir kurumda örtülü sermaye
şartlarını taşıması sebebiyle indirimi reddedilen borçlar için nakden veya
hesaben ödenen faizlerin, mükerrer vergilendirmeyi önlemek amacıyla elde eden
yönünden kâr payı olarak yeniden tasnif edilmesi ve buna göre gerekli
düzeltmelerin yapılması amaçlanmıştır. Ancak düzeltme işlemi, sadece taraf olan
mükellefler nezdinde yapılacak olup, bu mükelleflerin ortaklarına ilişkin daha
alt kademelerde düzeltme yapılması söz konusu olmayacaktır. "(Tekin, Cem-Kartaloğlu
Emre," 5520 sayılı Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu" ASMMMO Ankara, 2006 Sf: 141).
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Yasası'nın 13'üncü maddesinin 6'ncı fıkrasında ise
"...transfer fiyatlandırması nedeniyle kazancın örtülü olarak dağıtıldığının
tespit edilmesi durumunda, söz konusu kazancın elde eden mükellefler nezdinde
dağıtıma tabi tutulan kâr payı olarak değerlendirilmesine imkan sağlanmıştır.
Bilindiği üzere tam mükellefiyete tabi kurumlar, bir hesap dönemi içinde elde
ettikleri kurum kazançlarının dağıtıma tabi tutulan kısmı üzerinden Gelir
Vergisi Kanunu'nun 94'üncü maddesinin 6/b ve (ii) alt bentleri uyarınca yüzde 10
oranında tevkifat yapmak zorundadırlar. Diğer taraftan anılan maddenin 6/b-iii
alt bendi uyarınca dar mükellefiyete tabi kurumlar da ana merkeze aktardıkları
kazançları üzerinden yüzde 10 oranında tevkifat yapmak zorundadırlar.
Öte yandan transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazancın kâr
payı sayılması ile mükellefler bu kâr payına ilişkin olarak mükellefiyet
durumlarına göre GVK'nin 22. maddesinin (2) numaralı fıkrası ile KVK'nin
...5'inci maddesinin 1/a bendinde yer alan istisna hükümlerinden
yararlanacağından kârşı taraf düzeltmesi bu şekilde, işleme taraf olanlar
arasında gerçekleşmiş olacaktır. Böylelikle aynı işlem üzerinden mükerrer
vergilendirmenin önüne de geçilmektedir. Bu şekilde dağıtılmış kâr payı tutarı
olarak kabul edilmesi ve brüte tamamlanması sonucu bulunan tutar üzerinden
ortakların hukuki niteliğine göre belirlenen oranlarda vergi kesintisi
yapılacaktır." (Tekin, Cem-Kartaloğlu, Emre, agç. Sf: 152-153)
Oysa; Kurumlar Vergisi Yasası'nın yukarıda belirtilen her iki maddesinde yer
alan düzeltme kavramı, örtülü sermayeyi kullandıran veya örtülü kazanç dağıtan
dar mükellefler de dahil gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kazancını
değiştirecektir. Bu durumda değişen kurum kazancına göre yeniden vergilendirme
yapılması söz konusu olabilecektir. Bunun aksini düşünmek mevcut yasal
düzenlemenin hukuki özelliği ile örtüşmemektedir.
Ancak bir farklı görüşe göre "düzeltmeden kasıt, işleme taraf olan mükellef veya
mükelleflerin mali kârlarının dolayısıyla ödenmesi gereken vergilerinin
düzeltilmesidir." (Koyuncu Mesut "Örtülü Sermaye Transfer Fiyatlandırması
Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımında Düzeltme Ne Demek?" Vergi Dünyası Eylül, 2006
Sf: 51-53).
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
