|
BİZE GÖRE
İşgücü alımında KDV tevkifatı
Veysi Seviğ - 20 Ekim 2006 Cuma - Dünya
Son zamanlarda ülkemizde birçok iş yerinin kendi bünyelerinde devamlı kadrolu
eleman çalıştırmak yerine bu konuda faaliyet gösteren ve uygulamada "işgücü
alımı" olarak tanımlanan ve bazı kuruluşlardan yararlanmak suretiyle bu
ihtiyaçlarını karşıladıkları gözlenmektedir. Bu tür eleman kullanımı daha çok
üretim alanlarında yoğunlaşmaktadır.
Bu tür işgücü kullanımında söz konusu elemanları istihdam eden kuruluş,
kendisinden herhangi bir alanda kullanılmak üzere eleman talep eden işyerlerine
belli bir uğraş alanı için belli sayıda eleman göndererek çalışmalarını
sağlamakta, buna karşılık belli bir zaman aralığı içersinde çalıştırılan
personel için fatura düzenlenerek sağlanan elemanların bedeli tahsil
edilmektedir.
Söz konusu çalışanların sosyal güvenlik hakları ile kıdem tazminatı yükümlülüğü
ile ücret ödemeleri emek (işgücü) hizmetini pazarlayan ve bünyesindeki
çalışanları gruplar halinde kiraya veren kuruluşlara ait olmaktadır.
Bir başka açıdan "işgücü temin hizmeti" olarak da tanımlanan ve alt
işverenlerden temin edilen elemanların, hizmeti alan işletmenin sevk ve idaresi
altında çalıştırılması olarak tanımlanan bu tür işlerde tam anlamı ile eleman
temin hizmeti verilmektedir.
Katma Değer Vergisi Yasası'nın 9'uncu maddesinin vermiş olduğu yetkiye
dayanılarak 01 Aralık 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere alt
işverenden veya bu konuda faaliyette bulunan diğer işletmelerden temin edilen
işgücü hizmetlerine yönelik ödeme yapılırken fatura üzerinden hesaplanan katma
değer vergisinin yüzde 90'ının ödemeyi yapan tarafından tevkifata tabi tutulması
öngörülmüştür. (96 seri numaralı KDV Genel Tebliğ)
Buna göre işgücü temini nedeniyle yapacağı ödemelerden katma değer vergisi
tevkifatı yapmakla yükümlü olanlar;
. Tüm katma değer vergisi mükellefleri,
. Katma değer vergisi mükellefi olmayan;
- Genel bütçeye dahil olan daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri,
belediyeler ve bunların oluşturduğu birlikler,
- Döner sermayeli kuruluşlar,
- Yasa ile kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki odalar,
borsalar, birlikler gibi meslek kuruluşları,
- Vakıf üniversiteleri hariç diğer üniversiteler,
- Yasa ile kurulan veya tüzel kişiliği haiz Emekli Sandığı, Bağ-Kur, SSK gibi
sosyal güvenlik kuruluşları,
- Bankalar ve özel finans kuruluşları,
- Kamu iktisadi teşebbüsleri,
- Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar,
- Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları
dahil tüm borsalar,
- Yarıdan fazla hissesi tek başına veya birlikte yukarıda belirtilen kurum ve
kuruluşlara ait olan kurum, kuruluş ve işletmeler, yapmış oldukları işgücü
alımları için düzenlenen faturalar üzerinde hesaplanan katma değer vergisini
kesinti suretiyle alıkoyacaklar ve bilahare bu tür ödemelerden topladıkları
vergileri 2 nolu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edip süresi içersinde
ödeyeceklerdir.
İşgücü alımı ile ilgili katma değer vergisi tevkifatı kapsamına her türlü eleman
temini şeklinde ortaya çıkan hizmetler girmektedir. Bu bağlamda eleman temini
hizmeti, bir işin yapılmasının, başka bir firma tarafından temin edilen
işçilerle gerçekleştirilmesi şeklinde ortaya çıkmaktadır. Ancak bir işin
yapılması, eleman temin edilmek suretiyle değil de, doğrudan o işi yüklenmek
şeklinde gerçekleşir ise, bu durumda eleman temin edilmesi değil, fason işçilik
ve işgücü müteaahhitliği (taşeronluk) söz konusu olacağından, bu takdirde
yapılan ödemelerde katma değer vergisi tevkifatı (stopaj) yapılmayacaktır.
(Konuya ilişkin daha çok bilgilenmek için bakınız; Oktar, Kemal KDV tevkifatı
uygulaması Ankara SMMMO, Ankara Sf: 43)
Uygulamada işgücü temin eden firmalar bir hizmetin ifasını üstlenmek şeklinde
gerçekleştirilirse, bu işlem kurul olarak tevkifata tabi tutulmayacaktır.
Örneğin siyasi eğilimleri belirlemek üzere yapılan anket çalışmaları gibi. Bu
gibi durumlarda araştırmayı veyahut da anket çalışmasını yapan firmanın
düzenleyeceği fatura üzerinde gösterilen katma değer vergisi fatura bedeli
ödenirken tevkifata tabi tutulmayacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
