|
BİZE GÖRE
Kredi kartlarının farklı amaçla kullanımı
Veysi Seviğ - 15 Kasım 2006 Çarşamba - Dünya
Ülkemizde kullanımı giderek yaygınlaşan kredi kartları ile yapılan satışlarla
ilgili işlemlerin mevcut kayıtlara eksiksiz olarak intikali gerekmektedir. Bazı
hallerde kredi kartı hamillerinin, söz konusu kartlarla satın aldıkları mallar
için ön ödemede bulundukları veyahut taksit ödemelerini yapmaları söz konusu
olabilmektedir.
Son zamanlarda, giderek yaygınlaşan bir uygulamaya göre, bazı kredi kartı
sahipleri bazı işyerlerine başvurarak belli bir komisyon karşılığı taksitli mal
almış gibi göstererek, işyeri sahibinden nakit çekişte bulunduğu ve çekişinin
karşılığını taksitler halinde ödedikleri gözlenmektedir.
Ancak kredi kartı ile yapılan satışların kolay izlenebilir olması, Vergi Usul
Yasası uyarınca; yapılan satış işlemlerinde satışın belgelendirilmesi için
mevcut bulunan düzenlemeler ve kayıt düzeni dikkate alındığında ticari
işletmelerin yapmış oldukları bu işlemlerin yapıldığı dönem itibariyle, yasal
düzenleme ile belirlenen süre içerisinde kayıtlara intikal ettirilmesi
gerekmektedir.
Yapılan vergi denetimlerinde kredi kartı hesaplarından hareketle işletmeler
(mükellefler) nezdinde yapılan incelemelerde kredi kartı ile yapılan bazı
işlemlerin kayıtlara intikal ettirilmediği, bundan dolayı da dönem
hasılatlarının eksik olarak kayıtlara intikal ettirildiği belirlenmekte ve bu
bağlamda söz konusu yükümlüler için gerekli işlemler yapılmaktadır.
Bazı hallerde hakkında bu tür işlem yapılan mükellefler kendi nakit ihtiyaçları
nedeniyle böyle bir işlemin gerçekleştiğini ifade ederek, gerçek anlamda satışı
yansıtmayan kredi kartı kullanımları esas alınarak yapılan ek tarhiyat ve
işlemlere karşı dava yoluna başvurmaktadırlar.
Her şeyden önce yükümlü kayıtlarının gerçek ve belgeye dayalı olması
gerekmektedir. Bir başka anlatımla, Vergi Usul Yasası'nda yer alan düzenlemeler
çerçevesinde işlemlerin belgelendirilmesi, kayıtlarında belgeye dayandırılması
zorunludur.
Gerçekte bedelini daha sonra ödemek kaydıyla alışveriş yapma olanağı sağlayan
gayrinakdi bir kredi aracı olan kredi kartının esas kullanım alanı mal ve hizmet
alışverişi olduğundan, bir ticari işletmenin hesap döneminde elde edilmesi
gereken hasılatının hesabında kredi kartı ile yapılan mal ve hizmet satışına
ilişkin hasılatının da dikkate alınması gerekmektedir.
Kayıt ve beyan dışı bırakılan kısmın işletmenin gerçek anlamda finansmanı için
kullanılması halinde bu durumunda kayıtlar aracılığı ile izlenebilir olması
gerekmektedir.
Bilindiği üzere Vergi Usul Yasası'nın 3'üncü maddesi uyarınca vergilendirmede
vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin
hariç her türlü delille ispatlanması mümkündür.
Bu bağlamda kredi kartı, bankalar ve özel finans kurumları tarafından
müşterilerine, gerçek anlamda gerek mal ve hizmet alışverişi gerekse nakit
çekişi sağlamak maksadıyla verilen ve belli bir limit dahilinde sahiplerine,
bedelini sonradan ödemek kaydıyla alışveriş imkanı sağlamaktadır.
Kredi kartının finansman ihtiyacının giderilmesinde kullanılması ticari icaplara
uygun olmayıp, aksinin ispatı da bu tür kullanımı iddia edene aittir.
Eğer kredi kartı gerçekte işletmenin finansman ihtiyacı için kullanılmış
bulunuyorsa bu durumun ispatı gerekmektedir.
Ancak kredi kartı kullanılmak suretiyle işletmenin nakit ihtiyacının
karşılandığı hususunun defter kayıtları üzerinden kanıtlanamaması halinde bu
durumun (veya iddianın) hukuken kabulü mümkün değildir.
Konya ilişkin oluşan Danıştay Vergi Dava Daireleri kararı uyarınca da "Kredi
kartı ile yapılan satış işleminin gerçekte kredi ihtiyacı için yapıldığı
iddiaları ticari icaplara uygun değildir." (Danıştay Vergi Dava Daireleri E.No:
2006/117. K.No: 2006/159. Söz konusu karar için bakınız; Mali Pusula Kasım/2006
Sf: 154-155)
Danıştay Vergi Dava Daireleri'nin söz konusu kararı, bu konuda önem arz
etmektedir. Özellikle son zamanlarda kredi kartı hamillerinin kredi kartı
kullanımındaki davranışları yanında ticari işletme sahiplerinin konuya ilişkin
bilgi yetersizlikleri ve kredi kartı ile yapılan işlemleri tam olarak
kayıtlarına yansıtmamaları konuya ilişkin sorunları ve uyuşmazlıkları giderek
artırmaktadır.
Kredi kartının kullanımına ilişkin olarak kredi kartı sahiplerinin yeterli
bilgiye sahip olmamaları, bu tür işlemlerden kaynaklanan sorunları daha da
artırmaktadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
