|
BİZE GÖRE
Asgari geçim indirimi nasıl uygulanacak?
Veysi Seviğ - 27 Kasım 2006 Pazartesi - Dünya
Gelir Vergisi Yasası'nda yapılması öngörülen değişikliklerle 2007 yılı başından
itibaren tam mükellefiyet esasına göre vergilendirilenlerin, yıllık gelir
vergisi matrahının tespitinde, asgari geçim indirimi uygulamasının başlatılacağı
hususu yetkililerce açıklanmış bulunmaktadır.
Halihazırda; hazırlanmış bulunan yasa tasarısı taslağına göre asgari geçim
indirimi uygulaması aşağıdaki şekilde olacaktır.
Asgari geçim indirimi; takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde
çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt
tutarının; mükellefin kendisi için yüzde 50'si, çalışmayan veya beyana tabi
geliri olmayan eşi için yüzde 10'u, çocukları için yüzde 7.5'i olarak
belirlenmiş bulunmaktadır. Bu bağlamda gelirin kıst döneme ait olması halinde;
ay kesirleri tam ay sayılmak üzere, bu süreye isabet eden özel tutarları esas
alınacaktır.
Buna göre iki çocuklu ve eşi çalışmayan bir kişinin gelir vergisi matrahından
asgari geçim indirimi olarak indirilecek olan tutar;
. Kendisi için asgari ücretin yüzde 50'si,
. Eşi için asgari ücretin yüzde 10'u,
. Çocuklara ait, her çocuk için uygulanması öngörülen yüzde 7.5 indirim hakkı
nedeniyle toplam (yüzde 7.5 x 2 =) 15'i
Toplam olarak asgari ücretin yüzde 75'i asgari geçim indirimi olarak
hesaplanacaktır. Bir başka anlatımla iki çocuklu evli ve eşi çalışmayan bir
vergi mükellefinin aylık gelirinden asgari ücretin yüzde 75'i kadar asgari geçim
indirimi yapılacaktır.
Yıllık olarak gelirini beyan etmek zorunda olan herhangi bir kişi de eğer aynı
koşullara sahip ise yıllık asgari ücret toplamının yüzde 75'i kadar bir kısmı
yıllık matrahından indirim konusu yapabilecektir.
Yapılması öngörülen yasal düzenleme ile asgari geçim indiriminin en fazla iki
çocuk için uygulanması kabul edilmiştir. Bu indirimin uygulanmasında "çocuk"
tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan 18 yaşını
veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış evlatları, "eş" tabiri ise Türk Medeni
Yasası hükümlerine göre evlilik bağı kurulmuş kişileri ifade etmektedir.
Diğer yandan nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana ve babasını kaybetmiş
torunlarla birlikte oturanların gelirlerine de asgari geçim indirimi
uygulanacaktır.
Asgari geçim indirimi tutarlarının tespitinde mükellefin, gelirin elde edildiği
takvim yılı başındaki medeni hali ve aile durumu geçerli olacaktır. Yıl içinde
mükellef lehine meydana gelecek değişiklikler söz konusu değişikliğin vuku
bulduğu tarihten itibaren dikkate alınacaktır. İndirim, gelir elde eden aile
fertlerinden her biri için ayrı ayrı uygulanacaktır. Çocuklar için eşlerden
yalnızca birisinin geliri için asgari geçim indirimi uygulaması yapılacaktır.
Ayrıca boşananların geliri için bu indirim nafakasını sağladıkları çocuk
sayısına göre uygulanacaktır.
Asgari geçim indiriminden faydalanmak isteyenler yıllık gelir vergisi
beyannamesi vermek zorundadırlar. Ancak tek işverenden vergilendirilmek
suretiyle ücret geliri elde edenler de bu sistemden yararlanacaklardır.
Asgari geçim indirimi brüt tutar üzerinden hesaplanan sosyal güvenlik
kurumlarına ödenen çalışan payları düşüldükten sonra kalan kısımdan indirilmek
suretiyle uygulanacağından indirim miktarı kadar matrah azalması olacaktır.
Bir başka anlatımla indirimin uygulanmasında; indirim tutarları toplamı, kazanç
ve iratların safi tutarı toplamından düşülmek suretiyle vergiye tabi kazanç
bulunacak ve bu tutar üzerinden mükellefin ödeyeceği vergi hesaplanacaktır.
Asgari geçim indirimi tutarları, tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle
vergilendirilmiş ücret geliri elde edenlerin ertesi yılda ödeyeceği gelir
vergisi matrahından mahsup edilecektir. Mahsup imkanının bulunmaması halinde,
özel indirim tutarı üzerinden hesaplanan vergi, işverenler aracılığı ile
kendisine ödenecektir.
Bakanlar Kurulu, asgari geçim indirimi tutarlarını, sanayi kesiminde çalışan 16
yaşından büyükler için uygulanan asgari ücret tutarına kadar artırmaya veya bu
tutarın yarısına kadar indirmeye yetkili olacaktır.
Asgari geçim indirimi ile ilgili uygulama dönemleri, hesaplanması, mahsup şekli
ile diğer hususlara ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisinin ise Maliye
Bakanlığ'ına ait olması öngörülmektedir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
