|
BİZE GÖRE
Defter tutma hadleri ve sınıf değiştirme
Veysi Seviğ - 28 Aralık 2006 Perşembe - Dünya
Vergi Usul Yasası'nın 176'ncı maddesinde yer alan düzenleme gereği olarak
tüccarlar, defter tutmak bakımından iki sınıfa ayrılırlar. Buna göre birinci
sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre, ikinci sınıf tüccarlar ise işletme
hesabına göre defter tutarlar.
Yasal düzenleme gereği ikinci sınıf tüccarın birinci sınıf tüccar olması ile,
birinci sınıf tüccarın ikinci sınıf olması, içinde bulunulan yıl gerçekleşen iş
hacmine bağlıdır. Şöyle ki;
. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık
alımları, toplamı 96.000.-YTL'yi veya satışları toplamı 130.000.-YTL'yi,
. Alım satım işi dışındaki işlerle uğraşıp da 2006 yılı içinde elde ettikleri
gayrisafi iş hasılatı 52.000.-YTL'yi,
. Alım-satım işi ile diğer işleri birlikte yapanların iş hasılatlarının beş katı
ile yıllık satış tutarları toplamının 96.000.-YTL'yi aşması halinde,
Söz konusu mükellefler birinci sınıf tüccar olarak kabul edilmektedir. Ancak
bunların birinci sınıf tüccar olarak defter tutma zorunluluğunun başlayabilmesi
için yukarıdaki hadleri yüzde 20'yi aşan miktarda geçmesi gerekmektedir.
Örneğin bir tüccarın 2006 yılında alış bedelleri toplamı (96.000 + 96.000 x
0.20=) 115.200.-YTL'yi veyahut da satışları tutarı (130.000 + 130.000 x 0.20=)
156.000.-YTL'yi aşmıyorsa bu mükellefin 2007 yılında birinci sınıf tüccar olması
söz konusu değildir.
Çünkü Vergi Usul Yasası'nın 180'inci maddesi uyarınca; iş hacminin;
. Bir hesap dönemi itibariyle yukarıda belirtilen hadleri yüzde yirmiyi aşan
nisbette fazla olması veya,
. Arka arkaya iki dönem iş hacminin yukarıda belirtilen hadleri yüzde yirmiye
kadar fazlalık gösterecek şekilde aşması gerekmektedir.
Dolayısıyla yasal düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere ikinci sınıf bir
tüccarın Vergi Usul Yasası'nın 177'nci maddesinde yer alan miktarları aşmış
olması onun hemen ertesi yıldan itibaren birinci sınıf tüccar olmasını
gerektiren bir olay değildir.
Yıllık iş hacmi Vergi Usul Yasası'nın 177'nci maddesinde belirtilen hadleri
yüzde yirmi fazlasını aşan bir miktarda geçmesi halinde söz konusu tüccar hemen
yılbaşından itibaren birinci sınıf tüccar olarak defter tutma zorunluluğuna
uygun davranması gerekmektedir.
Aksi takdirde iki yıl üst üste yukarıdaki belirtilen miktarları yüzde 20 ve daha
altında bir oranla aşmış olması halinde söz konusu mükellef, bu pozisyonunu iki
yıl üst üste muhafaza etmesi halinde birinci sınıf tüccar olarak yükümlülüğünü
yerine getirecektir.
Vergi Usul Yasası'nın mükerrer 414'üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca söz
konusu yasada yer alan parasal değerler her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak,
yine Vergi Usul Yasası hükümleri çerçevesinde yeniden değerleme oranında
artırılmak suretiyle belirlenmektedir. Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan
364 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliği ile Vergi Usul Yasası'nın
177'nci maddesinde yer alan parasal değerler 2007 yılı için yeniden belirlenmiş
bulunmaktadır. (20.12.2006 gün ve 26382 sayılı Resmi Gazete)
Buna göre 2007 yılında;
. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işlendikten sonra satan ve yıllık
alımları toplamı 100.000.-YTL'yi veya satışları toplamı 140.000.-YTL'yi,
. Alım satım işi dışındaki işlerle uğraşmakta olup, 2007 yılında elde ettikleri
gayrisafi iş hasılatı tutarı 56.000.-YTL'yi,
. Alım satım işi ile diğer işleri birlikte yapanların iş hasılatlarının beş katı
ile yıllık satış tutarları toplamı 100.000.-YTL'yi aşanlar da aynı koşullarda
2008 yılından itibaren birinci sınıf tüccar olabileceklerdir.
Ancak Yeni Türk Ticaret Yasası hükümleri uyarınca söz konusu yasanın yürürlüğe
girmesi ile birlikte tüm tüccarların bilanço esasına göre defter tutmaları
öngörüldüğünden, Vergi Usul Yasası'ndaki sınıf değiştirme ile hükümler kanımızca
geçersiz olacaktır.
Buna karşılık mükelleflerin 2007 yılında tutmak zorunda oldukları kanuni
defterleri tasdik ettirmeden önce Vergi Usul Yasası hükümleri çerçevesinde
sınıflarını dikkate almaları gerekmektedir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|