|
BİZE GÖRE
Denetim sonucunda ödenen sigorta primleri
Veysi Seviğ - 15 Ocak 2007 Pazartesi - Dünya
İşverenlerin sosyal güvenlik kurumuna, emsaline, yapılan işin nitelik kapsam ve
kapasitesine göre yürütülmesi için gerekli olan sigortalı sayısının, çalıştırma
süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunulduğunun
belirlenmesi halinde, işin yürütülmesi için gerekli olan asgari işçilik miktarı,
yapılan işin niteliği, bünyesinde kullanılan teknoloji, iş yerinin büyüklüğü,
benzer işletmelerde çalıştırılan işçi sayısı, ilgili meslek veya kamu
kuruluşlarının görüşü gibi unsurlar dikkate alınarak sigorta müfettişi
tarafından tespit edilmektedir.
Buna göre yürürlükte bulunan mevzuat çerçevesinde, yapılan işin nitelik, kapsam
ve kapasitesine göre işin yürütülmesi için gerekli olan sigortalı sayısının,
çalışma süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunması
halinde yapılan denetimler sonucunda düzenlenen tutanak ve rapor esas alınarak
tahakkuk ettirilen ve kesinleşen sigorta primlerin kuruma ödenmesi halinde, bu
primlerin kayıtlara gider olarak intikal ettirilip ettirilmeyeceği konusu
uygulamada duraksama yaratmaktadır.
Konuya ilişkin olarak verilen bir özelgede (muktezada) söz konusu ödemelerin
gider olarak kayıtlara intikal ettirilmesi yönünde görüş verilmiş bulunmaktadır.
(*)
Söz konusu özelgede de belirtildiği üzere Gelir Vergisi Yasası'nın 40/2 maddesi
uyarınca çalışanların "...sigorta primleri ve emekli aidatları" söz konusu
sosyal güvenlik kurumlarının Türkiye'de kain olması ve ödenmesi koşuluyla
giderleştirilebilmektedir.
Bir başka anlatımla Gelir Vergisi Yasası sosyal güvenlik kurumlarına yapılan
prim ödemelerinin giderleştirilebilmesi için gerekli koşullar şunlardır:
. Prim ve aidatların Türkiye'de kain sigorta şirketlerine ve emekli sandıklarına
ödenmesi,
. Söz konusu sigorta şirketleri ile emekli sandıklarının tüzel kişiliğe sahip
olması,
. Ödenen primlerin geri alınmamış olması,
Bu koşullar çerçevesinde yapılan prim ödemeleri yasal düzenleme gereği
giderleştirilebilmektedir.
Diğer yandan sigortalı işçi çalıştıran işverenler bir ay içinde çalıştırmış
bulunduğu sigortalıların primlerine esas tutulan kazançları toplamı üzerinden
hesaplanacak prim tutarlarını ücretlerinden keserek, kendisine ait prim
tutarlarını da bu miktara ekleyerek en geç ertesi ayın sonuna kadar sosyal
güvenlik kurumuna (Sosyal Sigortalar Kurumu) ödemekle yükümlüdürler. Bu bağlamda
da yasal düzenleme gereği ödenmeyen prim, gelir ve kurumlar vergisi
uygulamasında gider olarak kayıtlara intikal ettirilemez.
Yapılan denetimler sonucunda belirlenen ve ödenmesi öngörülen primlerin iki ayrı
maliyeti bulunmaktadır. Şöyle ki;
. Yapılan işin nitelik, kapsam ve kapasitesine göre işin yürütülmesi için
gerekli olan sigortalı çalışma süresinin ve prime esas miktarlarının eksik
bulunması nedeniyle hesaplanan prim toplamı,
. Eksik beyan nedeniyle hesaplanan faiz ve cezalar,
Bu ayırıma göre mevcut mevzuat çerçevesinde yapılan denetimler sırasındaki
tespitlere göre hesaplanan ve kesinleşen sigorta primlerinin kayıtlara ödendiği
tarih itibariyle gider yazılması mümkün olabilmektedir.
Ancak ödenen faiz ve cezaların yine mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde
giderleştirilmesi mümkün değildir.
Bu bağlamda Gelir Vergisi Yasası'nın 41/5 maddesinde de hükme bağlandığı üzere
"her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile teşebbüs sahibinin suçlarından
doğan tazminatlar" giderleştirilememektedir.
Söz konusu özelgede açıkça ifade edildiği üzere sosyal güvenlik kurumlarına
ödenen primlerin gider olarak dikkate alınabilmesi için "'bu primlerin...'
fiilen ödenmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle sigorta primleri dönemine ve ait
olduğu yıla bakılmaksızın fiilen ödendiği tarihte gider yazılacaktır."
Dolayısıyla sigorta primlerinin giderleştirilmesinde verilmiş bulunan özelge
gereği ödenen primlerin giderleştirilmesinde esas olan ödeme tarihidir.
Konuya ilişkin olarak daha önce yayımlanmış bulunan 174 seri numaralı Gelir
Vergisi Genel Tebliği'nde de aynı görüş yer almaktadır.
(*) İstanbul Gelir İdaresi Başkanlığı 30.11.2006 gün ve 23196 sayılı özelgesi.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
