|
Asgari geçim indirimi nasıl uygulanacak
Veysi Seviğ - 06 Mart 2007 Salı - Referans
Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un
ikinci maddesi ile 01.01.2008 tarihinden itibaren ücret geliri elde edenlere
“Asgari Geçim İndirimi” uygulanması öngörülmüştür.
Aynı kanunun geçici ikinci maddesi ile de ücretlilerin 2006 yılına ilişkin
olarak 2007 yılında ödeyecekleri Gelir Vergisi'nden mahsup edilecek vergi
indirimiyle ilgili işlemler, mevcut mevzuat çerçevesinde sonuçlandırılacaktır.
Bir başka anlatımla 2006 yılında ücretliler tarafından vergi indirimi kapsamında
toplanan ve işverene bildirim ekinde ibraz edilmiş olan harcama belgeleri
üzerinden hesaplanan indirim tutarları ücret bordroları üzerinden hesaplanan
Şubat 2007 ücretleri de dahil olmak üzere aylık olarak Gelir Vergisi'nden
indirim konusu yapılmaktadır.
Asgari geçim indirimi uygulaması 01.01.2008 tarihinde başlayacak olup, bu
uygulamanın sağlayacağı vergi avantajı 2008 yılı gelirleri için geçerlidir.
Dolayısıyla ücretlilerin 2007 yılında elde edecekleri ücret gelirleri herhangi
bir vergi avantajına konu edilmemektedir.
Asgari geçim indirimi mevcut hukuki düzenleme çerçevesinde ücret matrahı
üzerinden indirim konusu yapılarak uygulanmayacaktır. Çünkü yeniden düzenlenen
Gelir Vergisi Kanunu’nun 32'nci maddesi uyarınca asgari geçim indirimi, o yıl
için geçerli olan asgari ücret dikkate alınarak belirlenen oranların yüzde 15’le
çarpımı sonucu bulunacak rakamların hesaplanan Gelir Vergisi'nden indirilmesi
suretiyle uygulanacaktır.
Buna göre asgari geçim indirimi ücretin elde edildiği takvim yılı başında
geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için
uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarlarının mükellefin yani ücretlinin
kendisi için yüzde 50’si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için
yüzde 10’u, çocukların her biri için ayrı ayrı ve iki çocukla sınırlı olmak
üzere yüzde 7,5, iki çocuktan fazla çocuk bulunması halinde üçüncü çocuk da
dahil olmak üzere diğer çocukların her biri için yüzde 5 olarak hesaplanacaktır.
Bu durumda evli ve eşi çalışmayan iki çocuk sahibi bir ücretlinin
yararlanabileceği asgari geçim indirimi kendisi için asgari ücretin yüzde 50’si,
eşi için yüzde 10’u ve iki çocuğundan her biri için yüzde 7,5 olmak üzere toplam
asgari ücretin yüzde (50+10+7.5 x 2=) 75’i olarak hesaplanacaktır. Bulunan bu
oranla ilgili yılda geçerli olan asgari ücret çapılacak ve bulunacak rakam da
yüzde 15 ile çarpılmak suretiyle elde edilecek miktar söz konusu ücretlinin
ücreti üzerinden doğrudan hesaplanacak Gelir Vergisi'nden indirilmek suretiyle
uygulama gerçekleştirilecektir.
Mevcut düzenleme çerçevesinde evli ve eşi çalışmayan 7 çocuklu bir kişinin
yararlanabileceği indirim tutarı asgari ücretin tamamı üzerinden yüzde 15
oranında hesaplanacak olan miktar olacaktır. Bu miktar söz konusu kişinin ücreti
üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi'nden indirilmek suretiyle uygulama
gerçekleştirilecektir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun asgari geçim indirimi ile ilgili düzenlemesi içersinde
eşe ait yüzde 10’luk indirim oranı uygulamasında öngörülen iki koşuldan birisi
eşin çalışmaması, ikinci koşul ise herhangi bir gelirinin bulunmamasıdır. Buna
göre asgari geçim indirimi uygulamasında eşin çalışmaması yanı sıra ayrıca eşin
herhangi bir gelirinin bulunmadığı hususunun da dikkate alınması bir başka
anlatımla kanıtlanması gerekmektedir.
İndirim uygulanmasında “çocuk” tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef
tarafından bakılan 18 yaşını veya tahsilde olup da 25 yaşını doldurmamış
çocukları, ”eş” tabiri ise aralarında kanunen evlilik bağı bulunan kişileri
kapsamaktadır. Bu bağlamda nafaka verilenlere, evlat edinilenler ile ana veya
babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle yani çalışanlarla oturanlar için de
indirim hakkından yararlanılacaktır.
Ayrıca indirim tutarının belirlenmesi sırasında mükellefin, gelirin elde
edildiği tarihteki medeni hali ve aile durumu esas alınacak, indirim ücret
geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı, çocuklar için eşlerden
yalnızca birisinin gelirine uygulanacaktır. Boşanan eşler için indirim tutarının
hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınacaktır.
Mevcut düzenleme gereği olarak Bakanlar Kurulu indirim konusu yapılacak toplam
tutarın asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması koşuluyla asgari geçim
indirimi için uygulanması öngörülen oranları artırmaya veya kanuni orana kadar
indirmeye yetkili bulunmaktadır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
