|
Konut finansmanında BSMV istisnası
Veysi Seviğ - 24.04.2007 Salı -Referans
“Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması
Hakkındaki Yasa’nın 30. maddesi ile Gider Vergileri Yasası’nın Banka ve Sigorta
Muameleleri ile ilgili hükümleri çerçevesinde 29. maddesinde yapılan
değişikliklerle;
· Emeklilik sözleşmeleri, hayat sigortaları ve sağlık sigortaları ile ihracata
ait nakliyat sigortalarında ve Sermaya Piyasası Yasası’nın 38/A maddesinin 1.
fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yapılan sigortalarda sözleşme
ve poliçe üzerinden alınan paralar,
· Bankalar, sigorta şirketleri, emeklilik şirketleri ve ipotek finansmanı
kuruluşlarında veya sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları hisse
senetlerinin itibari değerlerinin üzerinde elden çıkarılması sonucu kendi
lehlerine kalan paralar,
· İpotek finansmanı kuruluşlarının, konut finansmanı kuruluşlarının ve konut
finansmanı fonlarının, Sermaye Piyasası Yasası’nın 38/A maddesinin 1. fıkrasında
tanımlanan konut finansmanı kapsamında yaptıkları tüm işlemler dolayısıyla lehe
alınan paralar,
Banka Sigorta Muameleleri Vergisi'nden (BSMV) bağışık tutulmuştur.
Yapılan bu değişiklikler sonucunda konut finansmanı kuruluşları tarafından
tüketicilere, konut edinmeleri amacıyla konut finansmanı kapsamında
kullandırılan kredilere ilişkin lehe alınan paralar Banka ve Sigorta Muameleleri
Vergisi'nden istisna edilmiştir.
Başkasının konutu teminatsa
Örneğin; (X) bankası tarafından konut edinimi amacıyla bay Gündüz Erkin’e
180.000 YTL 120 ay vadeli ipotekli konut kredisi kullandırılmıştır. Bu kredinin
taksit tutarı 2250 YTL’dir. (X) bankasının, taksit dönemlerinde faiz komisyon ve
benzeri adlarla lehe aldığı paranın 750 YTL olması halinde, bu tutarın tamamı
BSMV'den istisna (bağışık) olacaktır.
Konut finansmanı kuruluşları tarafından tüketicilere sahip oldukları konutların
teminatı altında kullandırılan krediler nedeniyle lehe alınan paralar da
BSMV'den bağışık tutulmuştur. Ancak; tüketicinin kendisinin sahip olmadığı
konutların teminatı altından kullandırılan krediler dolayısıyla lehe alınan
paralara BSMV bağışıklığı uygulanması mümkün değildir.
Ayrıca, tüketicilerin ortak mülkiyet şeklinde sahip olduğu bir konuttaki
hissesinin konut finansmanı kapsamında, ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde
“konut olarak” teminat gösterilebilmesinin mümkün olması halinde BSMV
ödenmeyecektir.
Sermaye Piyasası Yasası’nın 38/A maddesi uyarınca “sahip oldukları konutların
teminatı altında tüketicilere kredi kullandırılması halinde, BSMV istisnası,
kullandırılan toplam kredinin teminat olarak gösterilen konut değerine isabet
eden kısmına uygulanacaktır. Bu bağlamda da konut değerinin hesaplanmaya dahil
edilecek tutarında, kredi kullandırılan tüketicinin konuttaki hisse payı dikkate
alınacaktır.
Örnek hesaplama
Örneğin bir banka tarafından tüketici
konumundaki bay Yıldırım Temel’e tamamına sahip olduğu konutun teminatı altında
konut edinme amacı dışında kredi kullandırılmıştır. Bay Yıldırım Temel’in sahip
olduğu ve teminat olarak gösterdiği konutun değeri 150.000 YTL, toplam kredi
tutarı ise 225.000 YTL, vadesi ise 240 ay ve taksit tutarı da 1875 YTL olarak
belirlenmiştir. Krediyi kullandıran bankanın taksit dönemlerinde faiz, komisyon
ve benzeri adlarla lehe almış olduğu 900 YTL olması halinde, bu tutarın aşağıda
belirtilen şekilde tespit edilen 2/3 oranındaki kısmına BSMV istisnası
uygulanacaktır.
Şöyle ki; Konutun Değeri/Toplam Kredi Miktarı= 150.000/225.000= 2/3 Bu durumda
krediyi veren banka taksit dönemlerinde lehe alacağı 900 YTL’nin (900 x 2/3=)600
YTL’lik kısmı BSMV'den istisna olacak, 300 YTL’lik kısmı ise BSMV'ye tabi
tutulacaktır.
Ancak bay Yıldırım Temel’in teminat olarak gösterdiği konutun yüzde 50’sine
sahip olması halinde, istisnaya tabi olacak lehe alınan para aşağıdaki şekilde
hesaplanacaktır.
· Konutu Değeri/Toplam Kredi=(150.000 x 0.50=) 75.000/225.000 = 1/3
· Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi'nden istisna olacak lehe alınan para
tutarı= 900 x 1/3 = 300 YTL
· BSMV'ye tabi olacak lehe alınan para tutarı (900 300=)
·Bay Yıldırım Temel’in bankadan almış bulunduğu 225.000 YTL’lik kredinin
tamamını veya bir kısmını mesleki ya da ticari amaçla kullanması halinde, bu
kredi ile ilgili olarak lehe kalan paralara istisna uygulanmayacaktır.
Örneğin bir limited şirket sahip olduğu bir konutu teminat göstererek bankadan
kredi kullanmış ise bu takdirde söz konusu kredi kullanımı nedeniyle bankaya
ödenen ve bankanın lehine kalan paralar BSMV istisnasından
yararlandırılmayacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|