|
BİZE GÖRE
Vergi mükellefiyeti ve sicil kaydının
silinmesi
Veysi Seviğ - 14 Ocak 2005 Cuma - Dünya
Vergi Usul Yasası'nın 160'ıncı maddesi uyarınca "İşi bırakma bildiriminde
bulunmayan bir mükellefin işi bıraktığının tespit edilmesi veya yapılan
araştırma ve yoklamalar sonucunda bilinen adreslerinde bulunamaması ve başka bir
adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilmemesi veya başkaca bir
ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge
düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin vergi incelemesine yetkili
olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve mükellefiyet kaydının devamına
gerek görülmediğinin raporda belirtilmesi halinde, mükellef (matrahlı veya
matrahsız beyanname verenler dahil) işi bırakmış addolunur ve mükellefiyet kaydı
vergi dairesince terkin edilir. Bu durum, ilgili meslek üst kuruluşuna da
bildirilir."
Yasal düzenleme gereği olarak mükellefiyet kaydının terkin edilmesi, mükellefin
işi bırakmasından önceki döneme ilişkin yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacağı
gibi bu tarihten sonra faaliyette bulunduğunun tespiti halinde bu dönemlere
ilişkin vergilendirmeye ve sahte belge düzenleme fiilini işleyenler hakkında
kovuşturma yapılmasına ve ceza uygulamasına da engel teşkil etmemektedir.
Yukarıda yer alan yasal düzenlemeden de anlaşılacağı üzere işi terk işlemleri
iki kısma ayrılmak suretiyle hükme bağlanmış bulunmaktadır.
Şöyle ki;
. İşi bırakma bildiriminde bulunmayan bir mükellefin işi bıraktığının tespit
edilmesi veya yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda bilinen adreslerinde
bulunamaması ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi
edinilememesi,
. Başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde, münhasıran
sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin vergi
incelemesine yetkili organlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve
mükellefiyet kaydının devamına gerek görülmediğinin raporda belirtilmesi,
hallerinde mükellef işi bırakmış olarak kabul edilecek ve yükümlülük kaydı vergi
dairesi tarafından terkin edilecektir.
Söz konusu terkin işlemi vergi mükellefiyeti açısından olup, söz konusu terkin
işlemi 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar
Yasası'nın 10'uncu maddesinde yer alan hükümle örtüşmemektedir.
Çünkü Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Yasası'nın
10'uncu maddesi uyarınca "...İçinde bulunulan yıldan önceki iki yıldan itibaren
adresleri ve durumları tespit edilemeyenler ile bu süre zarfında aidat ödemeyen
üyelerin isimleri, oda yönetim kurulu kararıyla, meslek grupları ve seçmen
listelerinden silinir; aidat tahakkukları durdurulur." Buna göre söz konusu
hükmün "...her yılın ocak ayı içinde yerine getirilmesinden oda yönetim kurulu
sorumludur."
Diğer yandan yine yasal düzenleme gereği olarak "...oda yönetim kurulu kararını
takip eden yılbaşından itibaren iki yıl içinde, ilgilinin üyesi bulunduğu odaya
müracaatla adres ve durumunu bildirmemesi halinde, oda yönetim kurulunun teklifi
ve meclis kararıyla ticaret sicil kaydının resen silinmesi için ticaret sicil
memurluğuna ihbarda bulunulur. İhbarı takip eden ayın ilk günü itibariyle oda
kaydı silinmiş sayılır."
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu'nun 10'uncu
maddesi, herhangi bir üyenin oda kaydından silinmesine yönelik olarak
belirlenmiş bulunduğu hukuki koşullar oluşmadığı sürece bir üyenin oda kaydından
terkin edilmesi mümkün olamayacaktır.
Böyle bir durum karşısında bir vergi mükellefinin mükellefiyet kaydının terkin
edilmesine karşılık ilgili oda kaydında kalması söz konusu olabilecektir.
Diğer yandan Türk Ticaret Yasası'nın 33'üncü maddesi uyarınca Ticaret Sicili'ne
tescilin dayandığı hadise veya muameleler tamamen veya kısmen sona erer veya
ortadan kalkarsa sicildeki kayıt da tamamen veya kısmen silinir."
Yasa maddesi herhangi bir tacirin Ticaret Sicili'nden terkini için tescilin
dayandığı olayın veya işlemlerin tamamen veya kısmen sona ermesi koşulunu
öngörmüş bulunmaktadır. Böyle bir durumda tacirin vergi mükellefiyetinin
kaldırılmış bulunması, sicilden kaydının silinmesine neden olmayacaktır.
Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere vergi mükellefiyeti açısından
yapılan terkin işlemi, oda sicilinden silinmeye neden olamayacak bu durum
uygulamada bazı duraksamaların ortaya çıkmasına neden olabilecektir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
