|
SORU-CEVAP
Vergi danışmanınız
Veysi Seviğ - 15 Ocak 2005 Cumartesi - Dünya
Soru: Ücretlilerin vergi iadesinin düşürülmesi ile ilgili yazı yazarsanız
seviniriz. Geçen sene yüzde 11'lere kadar çıkan vergi iadesi -ki o az idi, bu
sene ortalama yüzde 5'e düşmüştür. Gelir vergisi oranlarında 2004'te değişiklik
mi olmuştur ki bu şeklide yapılandırma olmuştur?
Zaten;
1. Her alınan mal ve hizmet vergi iadesi için kabul görmüyor.
2. İşyerleri KDV'yi mahsup ediyor, biz sadece geçen sene yüzde 11'ini tahsil
ediyor idik, bu oranın yüzde 5'ini alırsak, o malı yüzde 13 pahalı alacağız.
Ayrıca böyle uygulama devam ederse herkese iadenin cazibesi kalmayacak, fiş
pazarlığına girişilecek, bu da vergi tahsilatında önemli gerileme kaydedilmesine
neden olacaktır.
Nitekim yılbaşından itibaren fiş pazarlığının daha yoğun yaşandığını gözlemeye
başladım.
Yanıt: Gelir Vergisi Yasası'nın mükerrer 121. maddesi uyarınca "vergi iadesi"
01.01.2004 tarihinden geçerli olmak üzere "vergi indirimi" haline gelmiş
bulunmaktadır.
Yasal düzenleme gereği ücretliler eğer yıllık toplam matrahları kadar; yasa
maddesinde belirtilen harcama konularında belgeyi, işverene verilmesi öngörülen
bildirimle birlikte verirlerse vergi iadesinden tam olarak
yararlanabileceklerdir.
Bir kişinin bir takvim yılında toplam matrahının 6.120 Yeni Türk Lirası, net
ücretinin ise 5.158.80 Yeni Türk Lirası olduğunu varsayacak olursak, bu kişi
vergi indiriminden yararlanabilmek için en fazla 6.120 Yeni Türk Lirası
toplamında belgeyi işverene bildirim ekinde verebilecektir.
Eğer söz konusu kişi, bu miktar eğitim, sağlık, gıda, giyim ve konut kira
giderine ilişkin belgeyi vergi indirimi bildirimi ekinde işverene verirse, bu
takdirde yararlanabileceği indirim miktarı toplam 433.20 Yeni Türk Lirası
olacaktır. Söz konusu kişinin 2005 yılında ücretinden kesinti suretiyle
ödeyeceği gelir vergisi toplamı ise 918 YTL'dir.
Eğer söz konusu ücretli, tam olarak vergi indiriminden yararlanabilecek konumda
ise bu takdirde, 2005 yılında ödemek zorunda kalacağı net miktar vergi indirimi
sonucunda (918-433.20=) 484.80 YTL olacaktır. Böyle bir durumda söz konusu
kişinin vergi yükü yüzde 6.7'ye düşmektedir.
Gerçekte vergi indirimi belli konularda belge düzenini yaygınlaştırmaya yönelik
olarak uygulamaya konulmuş bulunmaktadır. Bu bağlamda ödenen katma değer
vergisinin vergi indirimi ile ilgisi bulunmamaktadır.
Yapılan harcamalar üzerinden alınan katma değer vergisi oranları, vergi indirimi
uygulamasında önem arzetmemektedir. Örneğin sağlık harcamaları yüzde 8 KDV'ye
tabi tutulmasına rağmen, vergi indirimi hesaplamasında bu olgu dikkate
alınmamaktadır.
Soru: Minibüs ve halk otobüslerine yazar kasa uygulaması getirirseniz ve bunu
ücretlide belirli orana kadar vergi iadesine tabi tutarsanız, önemli oranda
devlet geliri elde eder, tabii oy kaygıları bir kenara bırakılırsa, bugün
minibüs, taksi, halk otobüsü hattı vb. geldiği fiyat noktaları trilyonlarla
ifade ediliyor, peki ya vergi tahsilatı ne olacak?
Yanıt: Minibüs ve halk otobüslerinin gün içerisinde yapmış oldukları hasılatı
mevcut uygulamalar ve yasal düzenlemeler çerçevesinde sağlıklı bir biçimde
belirleyebilme olanağı yoktur.
Özellikle halk otobüslerinin günlük hasılatlarını belirlemeye yarayan bilet
kullanımı giderek azalmaktadır.
Bu konuda olması gerekenler ile mevcut uygulamada rastlanılan ilginç olaylar
gelecek günlerde "Bize Göre" köşesinde ayrıca değerlendirilecektir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
