|
İlerleme raporunda şirketler ve vergi
uygulaması
Veysi Seviğ - 24 Kasım 2007 Cumartesi -
Referans
Avrupa Komisyonu tarafından bu ayın ilk haftasında açıklanmış bulunan "Türkiye
2007 İlerleme Raporu"nda yer alan bazı noktalar uyum çalışmalarının sürdürülmesi
açısından ayrı bir önem arz etmektedir.
Katılım müzakerelerinin sürdürülmesi sırasında toplam 33 rapordan 5'i komisyon
tarafından Avrupa Birliği Konseyi'ne sunulmayı beklemekte, 6 tanesi ise konseyde
görüşülmektedir.
Söz konusu raporun 6'ncı faslında yer alan şirketler hukuku ile ilgili
açıklamalara göre bu alanda sınırlı ilerleme kaydedilmiştir. Bu bağlamda Türk
Ticaret Yasası'nın kabul edilmesinde hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir. Bu
bağlamda ayrıca uygulamada ticaret odaları tarafından sürdürülen şirket
tescilleri müktesabat tarafından gerekli kılınan teknik altyapıya sahip
değildir.
Avrupa Birliği'nde geçerli bulunan tescil prosodürü ile kayıtlı bilgilerin
kullanılması ve bu açıdan açıklık ve şeffaflık ilkelerine bağlı güvenilir bir
sicil sisteminin oluşturulması ülkemizde sağlanamamıştır.
Muhasebe raporlarının düzenlenmesinde belli bir ilerleme kaydedilmiş olup
Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (TMSK) bazı muhasebe standartlarını kabul
etmiş ve daha önceden kabul edilmiş bir dizi uluslararası muhasebe standardı
konusunda yorum ve açıklamalar yayımlanmıştır.
İlerleme Raporu'nun 16'ncı faslında "vergilendirme" ile ilgili değerlendirmeler
yer almaktadır.
Buna göre ülkemizde "Dolaylı vergilendirme konusunda hiçbir ilerleme
kaydedilmemiştir. Katma Değer Vergisi alanında kısmi uyumlaştırma
gerçekleştirilmiştir. Yapı, oranlar, muafiyetler ve özel düzenlemeler alanında
dikkate değer farklılıklar devam etmektedir. Türkiye tekstilde ve hazırgiyimde
fason üretim, lokantacılık hizmetleri, bakım evlerinde ve huzurevlerinde sunulan
hizmetlere indirimli oranlar uygulanmasını başlatmıştır. Bu bağlamda yüzde 1'lik
oran uygulanmasının kapsamı genişletilmiştir. Ancak yapılan değişiklikler AB
müktesabatına aykırıdır.
Özel Tüketim Vergisi konusunda Türkiye'de sınırlı bir ilerleme kaydedilmiştir.
Tütün ürünlerindeki Özel Tüketim Vergisi oranı artırılmıştır. Ancak tütün ve
tütün ürünlerindeki tüketim vergisinin yapısı müktesabatlarla uyumlu değildir.
Türkiye, Tütün Fonu çerçevesinde ithal edilen tütün ve sigaraya benzer yerli
ürünler için geçerli olmayan özel bir gümrük vergisi uygulamaktadır. Alkollü
içkilerin vergilendirilmesi belirli bir miktardan az olan durumlarda özel bir
çeşit vergi ilave edilerek ve belirli bir minimum vergi gelirlerine tabi olmak
suretiyle, kıymet esaslı (ad volerem) vergi uygulamasına dayanmaktadır.
Vergi oranları, alkol içeriğinden çok ürün tipine göre belirlenmektedir. Bu
durum müktesabata, Gümrük Birliği'ne ve Dünya Ticaret Örgütü kurallarına uygun
değildir. Bu uygulamanın ayrıca ayrımcı sonuçları bulunmaktadır. Uygulanan
oranlar, karşılaştırılabilir yerli ürünlere kıyasla ithal edilen ürünler
bakımından genellikle daha yüksektir. Türkiye, henüz iç piyasa hareketleri ve
mali antrepolar için gümrük vergilerinin askıya alınma rejimini getirmemiştir.
Türkiye doğrudan (dolaysız) vergilendirme alanında bir miktar ilerleme
kaydetmiştir. Yeniden yazılan Kurumlar Vergisi Yasası'yla şirket bölünmesi,
şirket ayrılması ve transfer fiyatlandırması gibi kavramlar da açıklığa
kavuşturulmuş bulunmaktadır.
İdari işbirliği ve karşılıklı yardım alanında sınırlı bir ilerleme
kaydedilmiştir. Yarı özerk bir kurum olan Gelir İdaresi Başkanlığı yeniden
yapılanma ve kapasite geliştirme sürecine devam etmektedir ve daha fazla
şeffaflık sağlayan faaliyet raporu da bu bağlamda yayımlanmıştır.
İdari yapılanma içerisinde vergi dairelerinin bilgisayar ortamına geçişi ve
uygulama kapasiteleri konusunda ilerleme kaydedilmiştir. Tüm illerde vergi
daireleri bilgisayar ortamına geçmiştir. Vergi mükellefleri vergi
beyannamelerinin yüzde 85'ini bilgisayar ortamında verir hale gelmiştir.
Elektronik vergi denetimi yazılımı sonuçlanmak üzeredir. Büyük vergi
mükelleflerine yönelik vergi dairesi kurulmuştur. Vatandaşlık numaraları vergi
amaçlı olarak da geçerli hale gelmiştir. Vergi kayıplarının önlenmesine yönelik
olarak "Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi"
getirilmiştir. Ancak bu sistemin bazı unsurları sektör temsilcileriyle yeterince
tartışılmamış olup, uygulama açısından tedirginlik ve duraksama yaratmaktadır.
Topluluk sistemiyle karşılıklı bağlantı için bilişim teknolojisi alanındaki
hazırlık başlamıştır. Türkiye vergi idaresinin etkinliğini artırmaya yönelik
çalışmalarını sürdürmektedir.
Avrupa Komisyonu'na göre "Kayıtdışı ekonomiyi azaltma önlemleri süre
sınırlamaları bulunan ve sonuç almaya yönelik bir vergi stratejisi çerçevesinde
olmalıdır."
Sonuç olarak idari yapının daha da güçlendirilmesi gerekmektedir.
Yukarıya aktardığımız bilgiler Türkiye 2007 İlerleme Raporu'ndan ve bu raporla
ilgili çalışmalardan alınmıştır.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz ! |