|
BİZE GÖRE
Reel olmayan finansman gideri
Veysi Seviğ - 07 Şubat 2005 Pazartesi - Dünya
Enflasyon düzeltmesi aşamasında reel olmayan finansman maliyetinin ilgili
varlığın maliyet veya alış bedelinden düşülmesi sırasında ortaya çıkan
duraksamalar daha çok hesaplamalara yönelik olmaktadır.
Konuya ilişkin olarak 338 sıra numaralı Vergi Usul Yasası genel tebliğinde yer
alan tanımlamadan da anlaşılacağı üzere "reel olmayan finansman maliyeti (ROFM);
her türlü borçlanmada, borç tutarlarına borcun kullanıldığı döneme ait TEFE
artış oranının uygulanması suretiyle bulunan tutarı ifade" etmektedir. Yabancı
para üzerinden hesaplamalarda borcun kullanıldığı döneme ait TEFE artış oranı,
borcun kapatıldığı hesap dönemi sonundaki Türk Lirası karşılıklarına uygulanır.
Reel olmayan finansman maliyetini içeren iktisadi kıymetler ise şunlardır:
. Stoklar,
. Maddi duran varlıklar,
. Mali duran varlıklar,
. Özel tükenmeye tabi varlıklar.
Reel olmayan finansman maliyetinin kanıtlanamaması halinde yapılacak ayrışım
işlemi;
. Son beş hesap dönemi içinde aktife giren kıymetler,
. Son beş hesap döneminden önce aktife giren kıymetler,
için ayrı ayrı dikkate alınacaktır.
Tebliğ ile yapılan yönlendirmeden de anlaşılacağı üzere son beş hesap döneminden
önce aktife giren ve maliyet veya alış bedeline dahil edilen ancak
kanıtlanamayan finansman giderleri için bu ayrışım işlemi yapılmayacaktır.
Dolayısıyla ayrışım işlemleri 1999-2003 yılları da dahil olmak üzere edinilen
varlıklar için yapılacaktır.
Buna göre; 2003 yılı hesap dönemi dahil olmak üzere son beş hesap dönemi içinde
aktife giren kıymetlerin maliyet ve alış bedeline dahil edilen ancak
kanıtlanamayan giderlerin reel olmayan kısımları; toplam finansman maliyetlerine
ilgili döneme ait TEFE artış oranının dönem ortalama ticari kredi faiz oranına
bölünmesi sonucunda belirlenen oranlar uygulanmak suretiyle bulunan tutarın,
maliyet veya alış bedelinden düşülmesi suretiyle hesaplanacaktır.
Dolayısıyla; İlgili hesap dönemine ait TEFE~ artış oranı
Reel olmayan finansman gideri=
İlgili hesap dönemine ait ortalama
ticari kredi faiz oranı
Örneğin bilanço esasına göre defter tutan ve enflasyon düzeltmesi yapmak
durumunda olan bir yükümlünün 31.12.2003 tarihli bilançosunda 250 milyar lira
değerinde kayıtlı bulunan maddi duran varlığını, bu yükümlü 2003 yılında bir
bankadan ticari kredi kullanarak edinmiştir. Ancak söz konusu yükümlü bu
kredisini 2003 yılında dönem kapanmadan ödemiş bulunmaktadır. Kredi için
yüklenilen faiz gideri 60 milyar lira olup, bu miktar aynen duran varlığın
maliyetine intikal ettirilmiş bulunmaktadır.
Buna göre maliyete dahil edilen finansman maliyeti olan 60 milyar liranın ilgili
döneme ait TEFE artış oranının dönem ortalama ticari kredi faiz oranına
bölünmesi suretiyle belirlenen oran aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
Finansman maliyetinin hesap dönemine ait 2003 yılına ait TEFE 7382.1 olup, bu
oran finansman maliyetinin oluştuğu hesap döneminden bir önceki hesap dömeninde
6478.8'dir. Buna göre TEFE artış oranı (7382.1-6.478.8) / 6478.8 -) 0.139'dur.
2003 yılı için açıklanan ticari faiz oranı ise yüzde 50.35'tir. Dolayısıyla buna
göre 2003 yılında söz konusu duran varlık için kullanılan krediye yönelik olarak
ödenen reel olmayan finansman maliyetinin hesabında kullanılacak oran, finansman
maliyetinin oluştuğu hesap dönemine ait TEFE artış oranının aynı döneme ait
ticari kredi faiz oranına bölünmesi suretiyle hesaplanacaktır.
Bunun sonucunda ödenmiş olan kredi faizi miktarına bu oran uygulanmak suretiyle
reel olmayan kredi faizi tutarı belirlenecektir.
Oran = 0.139/0.5035 = 0.276
Reel olmayan finansman maliyeti = 60 milyar x 0.276
Reel olmayan finansman maliyeti= 16.560.000.000 TL
Bu miktar söz konusu iktisadi kıymetin maliyetinden düşülmek suretiyle iktisadi
kıymetin maliyeti 250.000.000.000 - 16.560.000.000 =) 233.440.000.000 TL olarak
hesaplanacaktır.
Eğer kredi kullanımı süresi ay olarak belirlenebiliyorsa, bu takdirde yapılacak
hesaplamalarda ilgili aylara ait TEFE kullanılacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
