|
Muhasebecilik ve Mali Müşavirlik Yasası
Veysi Seviğ - 19 Nisan 2008 Cumartesi -
Referans
"Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci, Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali
Müşavirlik Yasası"nın amacı "işletmelerde faaliyetlerin ve işlemlerin sağlıklı
ve güvenilir bir şekilde işleyişini sağlamak, faaliyet sonuçlarını ilgili
mevzuat çerçevesinde denetlemeye, değerlendirmeye tabi tutarak gerçek durumu
ilgililerin ve resmi mercilerin istifadesine tarafsız bir şekilde sunmak ve
yüksek mesleki standartları gerçekleştirmek"tir.
Mesleğin konusunu iki ana başlık altında değerlendirmek mümkündür. Şöyle ki;
* Muhasebecilik ve mali müşavirlik mesleği; gerçek ve tüzelkişilere ait teşebbüs
ve işletmelerin;
- Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince
defterlerini tutmak, bilanço, kâr-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer
belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak,
- Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans,
mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu
konularda müşavirlik yapmak,
- Yukarıda belirtilen konularda, belgelerine dayanılarak inceleme, tahlil,
denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş
vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri
yapmak,
Yasal düzenleme gereği olarak yukarıdaki işleri, bir işyerine bağlı olmaksızın
yapanlara "serbest muhasebeci mali müşavir" denilmektedir.
* Yeminli mali müşavirlik ise
Yukarıda belirtilen işleri yapmak yanında çıkartılacak yönetmelikler
çerçevesinde tasdik işlerini yapmaktır.
Ancak yine yasal düzenleme gereği yeminli mali müşavirler muhasebe ile ilgili
defter tutamazlar, muhasebe bürosu açamazlar ve muhasebe bürolarına da ortak
olamazlar.
Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebe Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali
Müşavirlik Yasası 13.6.1989 gün ve 20194 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir.
Yasal düzenleme gereği meslek mensupları odalar halinde örgütlenmiş olup, üst
kuruluş olarak da "Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli
Müşavirler Odalar Birliği" oluşturulmuş bulunmaktadır. Birlik (TÜRMOB)
tüzelkişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde bir mesleki kuruluştur.
Birlik ve odalar kuruluşlarından bu yana büyük atılımlar yapmış olup günümüzde
büyük bir güven dayanağı haline gelmiş bulunmaktadır. Ancak söz konusu oluşumun
dayanağını oluşturan yasa zaman içerisinde yaşanan gelişmelerde, gerek
uluslararası iş ilişkilerinde ve mesleki değişimlerde ve gerekse ülke gerçekleri
karşısında yetersiz kalmış ve adeta değişime muhtaç hale gelmiştir. Bu konuda
yapılan çeşitli çalışmalardan sonra hazırlanan konuya ilişkin tasarı yeni
tartışmaları da beraberinde getirmiş bulunmaktadır.
Günümüzde 70 serbest muhasebeci, mali müşavir, 8 yeminli mali müşavir odası
çatısı altında faaliyet gösteren 75 bin üyesi ve 15 bin de stajyeri bulunan ve
özellikle de eğitime ve gelişmeye yönelik olarak yaptığı çalışmalara dikkatleri
üzerinde toplayan bu meslek kuruluşunun varolan sorunlarına çözüm getirilmesine
yönelik yasal düzenlemelere gidilmesi gerekirken hazırlanan yasa tasarısı bir
anlamda meslek mensuplarını tedirgin etmiş bulunmaktadır.
Bu tedirginliğin temel nedenlerini aşağıdaki şekilde açıklayabiliriz.
* Söz konusu tasarı 78 oda ve üst örgütleri TÜRMOB'un katkısı alınmadan
hazırlanmıştır. Tasarı, mesleği sürdürenlerin katkısına başvurulmadan
hazırlanmasının da etkisiyle kayıtdışıyla daha güçlü mücadeleyi destekleyecek
altyapıyı sağlayacak ruhtan yoksundur. Hukuken değerlendirildiğinde de anayasal
düzenlemelerle örtüşmemektedir.
* Tasarı; mükellef ile Gelir İdaresi arasında köprü işlevi gören meslek
mensubunun beklentilerini karşılamaktan uzaktır. Haksız rekabet, tahsilat,
mesleğe dışarıdan girişlerin engellenmesi gibi sorunlara çözüm getirmekten uzak.
Örneğin birlik ve oda yöneticilerinin uluslararası toplantıya katılımı için
bakanlık izni öngörülmektedir. Bu, bir hak sınırlamasıdır.
* Yönetime seçilme hakkı kısıtlanmaktadır. Bu durumun benzerine dünyada benzer
oluşumlarda rastlamak mümkün değildir.
* Söz konusu tasarıyla muhasebe camiasına, hiçbir meslek odasında bulunmayan
"nispi temsil sistemi" getirilmesi hedeflenmektedir. Bu düzenleme, en basit
anlatımla meslek mensubunun, örneğin 7 bin oy vereceği bir aday yerine 2 bin oy
alan bir adayın yönetici olması sonucunu doğuracaktır.
* Özerk meslek kuruluşları demokrasinin temel taşıdır; seçimlerde demokratik
açılıma katkı sağlayacak düzenlemelere gerek vardır.
Bugüne kadar ülkemizde olumlu ve verimli bir gelişme gösteren bu mesleki
oluşumun zaman içerisinde karşılaştığı çalışma zorlukları ve riskleri dikkate
alındığında mevcut tasarının yeniden gözden geçirilmesi ve değerlendirilmesi
gerekmektedir. Aksi takdirde bugüne kadar büyük zorluklarla sağlanan güven
ortamının yok olması söz konusu olur.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |