|
SORU VE CEVAP
Vergi danışmanınız
Veysi Seviğ - 04 Mart 2006 Cumartesi - Dünya
Soru: Keşif yaptırılmak üzere müşteriden alınan bedelin serbest meslek
kazancının tespitinde hasılat olarak değerlendirilmesi mümkün müdür? Bu açıdan
serbest meslek erbabı keşif bedeli için müvekkilinden bir bedel aldığı vakit bu
tahsilatı için serbest meslek makbuzu düzenlemesi gerekir mi?
Keşif bedelini ödeyen kişi bu ödemesi için belge isterse nasıl davranılması
gerekmektedir?
Yanıt: Vergi Usul Yasası'nın 236'ncı maddesi uyarınca "serbest meslek erbabı,
mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek
makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu
istemek ve almak mecburiyetindedir.
Diğer yandan Gelir Vergisi Yasası'nın 67'nci maddesi gereği olarak; serbest
meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak
tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretle sağlanan ve para ile temsil
edilebilen menfaatlerden bu faaliyetler dolayısıyla yapılan giderler
indirildikten sonra kalan farktır.
Bu bağlamda müşteriden veya müvekkilden serbest meslek faaliyeti ile ilgili
olmak üzere para ve ayın şeklinde alınan gider karşılıkları kazanca ilave
edilir.
Ancak, "Vergi, resim, harç, keşif, şahitlik, bilirkişilik ve ekspertiz gibi
hususlara harcanmak üzere müşteri veya müvekkilden alınan ve tamamen bu
hususlara sarfedilen para ve ayınlar kazanç sayılmaz."
Yasal düzenlemeden de anlaşılacağı üzere serbest meslek erbabı her türlü
tahsilatını serbest meslek makbuzu ile yapmak zorundadır. Ancak uygulamada daha
çok keşif ve benzeri harcamalar için alınan avans paralar söz konusu paralar
ilgili yerlere yatırıldıktan sonra alınan belgeler sahiplerine verilmek
suretiyle belgelendirilmekte, dolayısıyla serbest meslek erbabının defter
kayıtlarına intikal ettirilmemektedir.
Soru: İstanbul'da sahibi bulunduğumuz dairenin 1/2 hissesine eşim, diğer 1/2
hissesine ben sahibim. Dairemizi eşyalı olarak bir yabancıya kiraya verdik. Bu
daireden elde ettiğimiz kira gelirinin 1/2 hissesini ben, 1/2 hissesini eşim mi
beyan edecek, yoksa toplam kira bedelini birimiz mi beyan edeceğiz?
Bu kira bedelinden ne kadarı vergiye tabi değildir? Bu istisna serbest meslek
faaliyeti sahibi için de geçerli midir? Eşim şu anda serbest çalışan ve serbest
meslek erbabı olan bir doktordur. Muayenehanesi vardır.
Yanıt: Gelir Vergisi Yasası'nın 21'inci maddesi uyarınca "Binaların mesken
olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2005
yılında 2.000 YTL'si, 2006 yılında ise 2.200 YTL'si gelir vergisinden
müstesnadır.
Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek zorunda
olanlar ile gelirleri bunlar tarafından bildirilecek olanlar bu istisnadan
yararlanamazlar.
Böyle bir durumda eşiniz serbest meslek faaliyetinde bulunması ve bu nedenle de
vergi yükümlüsü olması dolayısıyla Gelir Vergisi Yasası'nın 21'inci maddesinde
yer alan istisnadan yararlanamayacaktır. Buna karşılık eğer sizin ticari, zirai
ve mesleki faaliyetiniz yoksa bu takdirde bu istisnadan yararlanmanız mümkündür.
Diğer yandan sahibi bulunduğunuz dairenin 1/2 kira bedelini sizin diğer 1/2 kira
bedelini ise eşinizin beyan etmesi gerekmektedir. Bu bağlamda aynı dairenin yarı
kira bedelini siz beyanında, Gelir Vergisi Yasası'nın 21'inci maddesinde yer
alan istisnadan yararlanırken, eşiniz serbest meslek faaliyetinde bulunması
nedeniyle bu istisnadan yararlanamayacaktır.
Ayrıca elde ettiğiniz kira bedelinden payınıza düşen kısımdan Gelir Vergisi
Yasası'nın 74'üncü maddesi uyarınca söz konusu yasa maddesinde yer alan gider
unsurlarını indirim konusu yapabilirsiniz.
Yasal düzenleme gereği olarak yükümlüler dilerlerse hasılatlarından yüzde 25
oranında götürü gider indirimi yapabilirler. Bu takdirde hasılat üzerinden
gerçek gider indirimi yapılamaz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
