Özel Tüketim Vergisi açısından istisna uygulaması

08.08.2008

Arşiv Arama

Önceki Sayfa

Veysi Seviğ - 08 Ağustos 2008 Cuma - Referans

Özel Tüketim Vergisi Yasası'nın 5. maddesi uyarınca bu vergiye tabi malların ihracat teslimleri aşağıdaki koşulların varlığı halinde söz konusu vergiden de bağışık tutulmaktadır. Şöyle ki;

* Teslim yurtdışındaki bir müşteriye yapılmış olmalıdır.

* Yurtdışındaki müşteri tabiri; ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezleri yurtdışında olan alıcılar ile yurtiçinde bulunan bir işletmenin, yurtdışında faaliyet gösteren şubelerini ifade etmektedir.

* Teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi'nden çıkmış olmalıdır. Bu bağlamda malın ihraç edilmeden önce yurtdışındaki alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya işlenmek üzere ya da herhangi bir şekilde değerlendirmek amacıyla yurtiçinde teslimi ihracat olarak kabul edilmemektedir.

Yasal düzenleme gereği olarak ihraç edilen malların alış faturaları ve benzeri belgeler üzerinde gösterilen ve beyan edilen Özel Tüketim Vergisi ihracatçıya iade edilmektedir. Bu konuda Maliye Bakanlığı, ihraç edilen mallara ait verginin iadesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır.

Özel Tüketim Vergisi uygulaması ile ilgili (1) seri numaralı genel tebliğin (5.1.1) bölümünde de açıklandığı üzere söz konusu vergi kapsamına giren malları imal veya inşa edenlerin sözü edilen malları yurtdışındaki büro, temsilciik, acente veya benzeri kuruluşlarına, buralarda kullanılmak veya satılmak üzere teslimlerinde de ihracat istisnasından yararlanmaları mümkün olabilmektedir. Bu bağlamda da yabancı bayraklı gemilere, yabancı havayolu firmalarının taşıma araçlarına ve uluslararası sefer yapan yerli deniz ve hava taşıma araçlarına yapılan teslimler de ihracat teslimi olarak kabul edilmektedir.

"Ayrıca geçici ihracat yoluyla yurtdışına çıkarılan malların yurtdışında iken satılması halinde de geçici ihracat beyannamesinin yurtdışında kesilecek bir faturayla kesin ihracata dönüştürülmesi koşuluyla ihracat istisnasından yararlandırılması mümkündür." Böyle bir durumda "Yurtdışındaki komisyonculara veya konsinye satılmak üzere mal gönderenlere konuya ilişkin gümrük beyannamesi düzenlemek suretiyle malların yurtdışında alıcılara teslimi tarihi itibariyle ihracat istisnası kapsamında işlem yapılabilmektedir." (Konuya ilişkin geniş açıklama için bakınız; Oktar, Kemal "Özel Tüketim Vergisi Yorum ve Açıklamaları" Savaş Yayınları, Temmuz 2008, sayfa 68 ve devamı)
Yukarıdaki hallerin varlığında, bir başka anlatımla ihracat teslimlerinde düzenlenecek olan faturalar üzerinde ayrıca Özel Tüketim Vergisi hesaplanmayacak ve gösterilmeyecektir. Ancak böyle bir durumda ihracat konusu malların yurtdışına çıktığı gümrük beyannamesinin aslı veya ilgili gümrük idaresi, noter ya da yeminli mali müşavir tarafından onaylı örneği, ihracatın gerçekleştiği dönemdeki Özel Tüketim Vergisi beyannamesine eklenmek suretiyle tevsik edilecektir. Bu bağlamda da ihraç edilen mallarla ilgili olarak Katma Değer Vergisi istisnası nedeniyle gümrük beyannamesini Katma Değer Vergisi beyannamesine eklemiş olmaları halinde Özel Tüketim Vergisi için mükelleften ayrıca gümrük beyannamesi istenmeyecek, vergi dairesine ibraz edilen bu beyannamenin şef ve müdür yardımcısı tarafından onaylı fotokopisi kullanılacaktır.

Diğer yandan Katma Değer Vergisi uygulamasında geçerli olan "bavul ticareti" kapsamındaki teslimler ile "yolcu beraberi eşya ihracı" istisnası kapsamında işlem gören teslimlerde Özel Tüketim Vergisi istisnası uygulanması söz konusu değildir. Çünkü Özel Tüketim Vergisi Yasası'nın 5/1. maddesinin (b) bendine göre malın ihraç edilmeden önce bizzat alıcıya teslimi ihracat olarak kabul edilmemektedir.

Aynı şekilde Katma Değer Vergisi Yasası'nın 12. maddesinde yapılan değişiklik sonucunda ihracat istisnasından yararlandırılan "serbest bölgelere" ve "yetki antrepolara" yapılan teslimler de Özel Tüketim Vergisi'ne tabi tutulmaktadır. Buna göre;

* Türkiye'de ikamet etmeyen yolculara,

* Bavul ticareti yapanlara,

* Serbest bölgedeki alıcılara,

* Yetkili antrepolara,

* Gümrük hattı dışı eşya mağazalarına, (free shop) teslim edilen mallar Özel Tüketim Vergisi yönünden ihracat istisnasından yararlandırılmamaktadır. Bir başka anlatımla bu şekildeki teslim edilen malların Özel Tüketim Vergisi'ne tabi mallar olması halinde söz konusu verginin beyan edilmesi ve ödenmesi gerekmektedir.

İhracatı teşvik mevzuatı çerçevesinde ihracat olarak kabul edilen yurtiçi teslimlerde de Özel Tüketim Vergisi istisnası geçerli değildir. (Konuya ilişkin olarak geniş açıklama için bakınız, Oktar, Kemal sayfa: 67-69) Özel Tüketim Vergisi uygulaması kendi içerisinde özellik taşıyan bir gelişme seyri içermekte olup, bu konuda ortaya çıkan duraksamalar için Maliye Bakanlığı'na başvurularak görüş alınmak suretiyle işlem yapılması hukuki açıdan daha güvenilir olmaktadır.

İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz.

Veysi Seviğ

Okunma: 671

Diğer Yazıları

Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı