|
BİZE GÖRE
Faturalar yabancı para birimine göre
düzenlenebilir
Veysi Seviğ - 23 Şubat 2005 Çarşamba - Dünya
Yasal düzenleme gereği olarak vergi hukuku açısından işlemlerin belgeye
bağlanması zorunlu bulunmaktadır. Bir başka anlatımla Vergi Usul Yasası'nda
aksine hüküm bulunmadıkça, söz konusu yasa hükümlerine göre tutulan ve üçüncü
şahıslarla olan ilişki ve işlemlere ait olan kayıtların kanıtlanması zorunludur.
Diğer yandan defter tutmak zorunda olmayan yükümlülerin de vergi matrahlarını
kanıtlamak açısından ilgili giderlerini belgelendirmeleri gerekmektedir.
Belgelendirilmesi zorunlu olmayan haller Vergi Usul Yasası'nın 228'inci
maddesinde sayılmak suretiyle belirlenmiş bulunmaktadır. Buna göre;
. Örf ve teamüle göre bir vesikaya bağlanması mümkün olmyan müteferrik giderler
ile,
. Belge teminine imkan olmayan giderler,
. Vergi yasalarına göre götürü olarak tespit edilen giderlerin belge ile
kanıtlanması mecburiyeti yoktur.
Vergi hukuku açısından en çok kullanılan belge türlerinin başında fatura
gelmektedir. Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin
borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar
tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.
Son yıllarda giderek uluslararası hale gelen ticari yaşam nedeniyle ülkemizde
özellikle faturanın yabancı para birimine göre düzenlenip düzenlenemeyeceği
konusu tartışılır hale gelmiş bulunmaktadır.
Bazı malların alım satımında Türk Lirası dışında kalan para birimlerinin
kullanılması yanında yurtdışına yönelik olarak yapılan satış ve hizmet sunumları
ülkemizde faturanın yabancı para birimine göre düzenlenip düzenlenemeyeceği
konusunu devamlı gündemde tutmaktadır.
Konuya yanıt verebilmek için öncelikle Vergi Usul Yasası'nın 215'inci maddesini
hatırlamakta yarar görmekteyiz.
Yasal düzenleme gereği olarak tutulacak defter ve kayıtların Türkçe düzenlenmesi
zorunludur. Ancak, Türkçe kayıtlar bulunmak kaydıyla defterlerde başka dilden
kayıtlar da yapılabilmektedir. Bu kayıtlar vergi matrahını değiştirmeyecek
şekilde diğer defterlere de yapılabilir.
Bu bağlamda yine yasal düzenleme gereği olarak kayıt ve belgelerde Türk para
birimi kullanılır. Belgeler, Türk parası karşılığı gösterilmek koşulu ile
yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Bu bağlamda yurtdışındaki
müşteriler adına düzenlenen belgelerde Türk parası karşılığı gösterme
zorunluluğu yoktur.
Bir başka anlatımla, fatura düzenlemekle yükümlü olanlar, bu faturaları yasal
düzenleme gereği olarak yabancı para birimine göre de hazırlayabilirler.
Dolayısıyla işlemlerini faturalı yapmak durumunda olanlar, yurtiçindeki
müşteriler adına düzenlenen faturalar üzerinde Türk parası karşılığını göstermek
koşulu ile yabancı para birimine göre düzenlemeleri mümkün olduğu gibi,
yurtdışındaki müşteriler için de sadece yabancı para birimine göre fatura
düzenlemeleri mümkün bulunmaktadır.
Konuya ilişkin verilen bir özelgede de belirtildiği üzere "...müşteriler adına
düzenlenen faturaların Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla yabancı para
birimine göre düzenlenmesi mümkün olup, yurtdışındaki müşteriler adına
düzenlenecek olan faturalar da ise Türk parası karşılığı gösterilmeksizin
yabancı para cinsinden düzenlenebilmesi mümkün bulunmaktadır." (02.12.2004 gün
ve 11318 sayılı özelge) (*)
Uygulamada ortaya çıkan konuya ilişkin sorunlar nedeniyle üretilen farklı
görüşlere karşılık olarak sonuç bölümü yukarıya aktarılan özelge bundan böyle
uygulamayı yönlendirecek niteliktedir. Buna göre;
. Yurtiçindeki müşterilerin istemesi halinde bu müşteriler adına yabancı para
birimine göre fatura düzenlenebilecektir. Ancak bu faturalar üzerinde yabancı
para biriminin Türk parası karşılığı da gösterilecektir.
. Yurtdışındaki müşteriler için düzenlenen faturalarda fatura üzerinde Türk
Lirası karşılığının gösterilmesine gerek görülmemektedir.
Yabancı para birimine göre düzenlenen faturaların cari hesap yoluyla izlenmesi
halinde dönem sonlarında cari hesap bakiyelerinin mevcut değerleme hükümlerine
göre dikkate alınması gerekmektedir.
(*) Mali Mevzuat Platformu, İstanbul YMM Odası 15 Ocak 2005, Sf: 57
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
