|
BİZE GÖRE
Serbest bölgelerde defter tutma zorunluluğu
Veysi Seviğ 04 Mart 2005 Cuma - Dünya
Serbest Bölgeler Yasası'nın 6'ncı maddesi hükmü gereği olarak kullanıcı olarak
tanımlanan ve faaliyet ruhsatı almış bulunan, bölge içerisinde belli bir işyeri
olan gerçek ve tüzel kişilerin tutmak zorunda oldukları defterler ile
düzenleyecekleri belgelere ilişkin olarak Vergi Usul Yasası hükümlerine bağımlı
olmaksızın düzenleme yapmaya Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanmış bulunan Kurumlar Vergisi 85 Seri
Numaralı Genel Tebliği'nde yapılan açıklama ve yönlendirme gereği, "Serbest
bölgelerde faaliyet gösteren yükümlülerin Vergi Usul Yasası'nın defter tutma ve
belge düzenine ilişkin hükümlerine uyma zorunluluğu bulunmaktadır. Bununla
beraber, Serbest Bölgeler Yasası'nın 6'ncı maddesi ile kullanıcıların tutmak
zorunda oldukları defterler ve düzenleyecekleri belgelere ilişkin olarak Vergi
Usul Yasası hükümlerine bağımlı olmaksızın düzenleme yapma konusunda Maliye
Bakanlığı'na yetki verilmiş bulunmaktadır.
Bu çerçevede, serbest bölgelerde faaliyet gösteren yükümlülerin "Serbest
Bölgeler Uygulama Yönetmeiği"nin 23. maddesi uyarınca bölge müdürlüklerine
onaylattıkları defter ve belgeleri kullanmaları uygun görülmüştür. Bu bağlamda
31.12.2004 tarihinden sonra başlayacak hesap dönemlerinde Vergi Usul Yasası
hükümleri çerçevesinde defter tutulması, belge ve kayıt düzenine uyulması
gerekmektedir.
Maliye Bakanlığı tarafından 345 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Tebliğ ile
yapılan yönlendirme uyarınca, "...2005 hesap döneminden itibaren serbest
bölgelerde ticari faaliyette bulunan bütün gerçek ve tüzel kişiler herhangi bir
hadde bağlı kalmaksızın, Vergi Usul Yasası hükümlerine uygun olarak bilanço
esasına göre defter tutacaklardır." (28.02.2005 gün ve 25741 sayılı Resmi
Gazete)
Diğer taraftan, serbest bölgede ticari faaliyette bulunan ve daha önce işletme
esasına göre defter tutan yükümlüler, 28.02.2005 tarihinden itibaren bilanço
esasına göre defter tutacağından, söz konusu yükümlüler defterlerini 28.02.2005
tarihini izleyen on beş gün içinde noter veya noterlik görevini ifa ile mükellef
olanlara tasdik ettireceklerdir.
Buna göre, belirlenen sürede defterlerini tasdik ettiren yükümlüler adına, Vergi
Usul Yasası'nın 352'nci maddesine göre usulsüzlük cezası kesilmeyecektir.
Bir başka anlatımla Maliye Bakanlığı serbest bölgelerde faaliyet gösterenlerin
tümünün 345 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliğ ile bilanço esasına
göre defter tutma zorunluluğu getirmiş bulunmaktadır. Bu nedenle de kendilerine
defterlerin tasdiki için belli bir ek süre verilmiş bulunmaktadır.
Serbest bölgelerde yükümlülerin kayıtlarını istisna kapsamında olan ve olmayan
kazançlar olarak ayrı ayrı tespitine imkan verecek şekilde tutmaları
gerekmektedir. Bu gereği sağlamak kaydıyla serbest bölgelerde şube alarak
faaliyet gösteren yükümlülerin serbest bölgedeki şubeleri için ayrı defter
tutabilecekleri gibi, şube kayıtlarını ana merkezde tutacakları defterlerde de
izleyebilmeleri mümkün bulunmaktadır.
Bu bağlamda gelir ve kurumlar vergisi yükümlülerinin beyan ettikleri kazancın,
sadece serbest bölgelerde elde edilen istisna kazançtan oluşması halinde sözü
edilen istisna hükmü sebebiyle vergilendirilecek bir kazanç olmayacağından,
yükümlüler yararlanamadıkları yatırım indirimi tutarlarını her yıl Devlet
İstatistik Enstitüsü Toptan Eşya Fiyatları Genel Endeksi'nde meydana gelen artış
oranında artırarak kazançlarının oluştuğu yıllarda gelir ve kurumlar vergisi
matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alabileceklerdir.
Serbest Bölgeler Yasası'nda yapılan değişiklik uyarınca yükümlüler defter tutma
ile ilgili olarak yapılan yönlendirme ve düzenlemelere uymak zorundadırlar.
Diğer yandan bu bölgelerde faaliyet gösterenlerin gerekli yükümlülüğü tesis
ettirmeleri ve bundan böyle söz konusu bölgelerde faaliyet gösterme yetkisini
alanların da yükümlülük tesisi konusunda süresi içinde gerekli başvuruyu yapması
gerekmektedir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
