|
BİZ GÖRE
Ticari araçlara ait lastik alımları
giderleştirilebilecek
Veysi Seviğ - 07 Mart 2005 Pazartesi - Dünya
Vergi Usul Yasası'nın 313'üncü maddesi uyarınca işletmede bir yıldan fazla
kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan
gayrimenkullerle, gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet,
edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmleri iktisadi ömürleri esas alınarak
amortismana tabi tutulurlar.
Yasal düzenleme gereği olarak yükümlüler amortismana tabi iktisadi kıymetlerini
Maliye Bakanlığı'nın tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden
giderleştirebilirler. Bu bağlamda ilan edilecek oranların tespitinde iktisadi
kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınmaktadır. Başka bir anlatımla
"Amortisman genel olarak sabit kıymetlerin tahmini kullanılabilir ömrü üzerinden
maliyet veya diğer esaslara göre (matrahtan) indirim olarak tanımlanmaktadır. (Özyer,
M. Ali "Vergi Usul Kanunu Uygulaması, 3. baskı Aralık 2004, Sf: 647)
Amortisman, iktisadi kıymetin aktife girdiği tarih itibariyle uygulanır. Bir
başka anlatımla amortisman süresi iktisadi kıymetlerin aktife girdiği yıldan
başlar. Amortisman uygulamasının süre olarak hesaplanmasında iktisadi ömür esas
alındığından, sürenin yıl olarak hesaplanması için (1) rakamı yükümlü tarafından
uygulanan amortisman oranına bölünür.
Yasal düzenleme gereği olarak;
. İktisadi ve teknik bakımdan bir bütün teşkil eden değerler için normal ve
azalan bakiyeler usulü ile amortisman usullerinden yalnız birisi uygulanabilir.
. Bir iktisadi değer üzerinden normal amortisman usulüne göre amortisman
ayrılmasına başlandıktan sonra bu usülden dönülemez.
. Bir iktisadi değer üzerinden azalan bakiyeler usulüne göre amortisman
ayrılmaya başlandıktan sonra normal amortisman usulüne geçilebilir. Bu suretle
usul değiştirenler bu değişikliği beyannamelerine veya eski bilançolarında
belirtmeye mecburdurlar. Kabul edilen yeni usul bu bildirimin yapıldığı
beyannamenin taalluk ettiği dönemden itibaren dikkate alınır.
Amortisman ayrımı teknik bir çalışmayı zorunlu kılmaktadır. Amortisman
uygulamasında iktisadi ömür esasının geçerli kılınması ile birlikte, yeniden
tespit edilen ve her iktisadi kıymetin kullanım yerleri dikkate alınarak
belirlenen amortisman oranları, işletmelerin doğrudan dönem matrahlarını
etkileyecek olan bir unsur olarak değerlendirilmiş olmaktadır.
Daha önce de ifade edildiği üzere amortismana tabi iktisadi kıymetlerin
itfasında faydalı ömürlerin dikkate alınması ve bunlara ilişkin oranların Maliye
Bakanlığı tarafından tespit ve ilan edilmesi öngörülmüş bulunduğundan Maliye
Bakanlığı bu bağlamda yetkisini kullanarak Vergi Usul Yasası 333 ve 339 sıra
numaraları genel tebliğleri ile amortismana tabi iktisadi kıymetlerin iktisadi
ömürlerini ve uygulanacak amortisman oranlarını belirlemiş ve duyurmuş
bulunmaktadır.
339 sıra numaralı tebliğ ile değişik 333 sıra numaralı tebliğ ekindeki listede
3.72 numaralı bölümde otomobil, kamyon, minibüs, midibüs, yük arabaları, özel
amaçlı olarak kullanılan araçlar ve benzeri araçlara ait lastikler yer
almaktadır. Bu uygulama yeni satın alınan araçlara takılı bulunan lastikler için
geçerli değildir. Söz konusu listede yer alan lastikler için faydalı ömür iki
yıl ve amortisman oranları da yüzde elli olarak belirlenmiş bulunmaktadır.
Uygulamada söz konusu araçlara ait lastiklerin değişik nedenlerle iki yıldan
daha az sürede yıprandığı anlaşıldığından Maliye Bakanlığı yayımlamış bulunduğu
345 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliği ile ticari nitelikteki araçlar
için satın alınan lastiklerin amortismana tabi tutulması yerine satın alındığı
yıl giderleştirilmesine olanak tanımış bulunmaktadır.
Buna göre "ticari amaçla kullanılan araçlar için iktisap edilen lastiklerin,
faaliyet gösterilen sektörün, çalışma şartları gereği tahsis edildiği hizmette
kullanılmaya hazır hale geldiği tarih itibariyle faydalı ömrü bir yıldan daha az
olması halinde amortismana tabi tutulması mümkün olmadığından kayıtlara doğrudan
gider olarak" intikal ettirilebilecektir. Bir başka anlatımla, ticari amaçla
kullanılan araçlarda kullanılan lastiklerin iktisadi ömürleri işin gereği bir
yıldan daha az olduğu için, Maliye Bakanlığı bu tür lastik alımları için yapılan
harcamaların doğrudan giderleştirilmesine olanak sağlamıştır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
