|
BİZE GÖRE
Kurumlar vergisinde beyanname verme süresi
Veysi Seviğ - 04 Nisan 2005 Pazartesi -
Dünya
Kurumlar Vergisi Yasası'nın 20'nci maddesinde hükme bağlandığı üzere söz konusu
vergi yükümlüsünün veya vergi sorumlusunun beyanı üzerine tarh olunur. Bu
bağlamda beyanname, ilgili bulunduğu hesap döneminin neticelerini ihtiva eder.
Yasal düzenleme gereği her yükümlü vergiye tabi kazancının tamamı için bir
beyanname verir. Ancak kooperatiflerin gelirlerinin Gelir Vergisi Yasası'nın
94'üncü maddesine göre tevkifata tabi tutulan gayrimenkul kira gelirlerinden
ibaret bulunması halinde bu kira gelirleri için beyanname verilmez.
Diğer yandan yükümlülerin şubeleri, ajansları, alım ve satım büro ve mağazaları,
imalathaneleri veya kendilerine bağlı sair işyerleri için, bunların müstakil
muhasebeleri ve ayrılmış sermayeleri olsa dahi, ayrı beyanname verilmez.
Kurumlar vergisi beyannamesi, hesap döneminin kapandığı ayı izleyen dördüncü
ayın on beşinci günü akşamına kadar yükümlünün bağlı olduğu vergi dairesine
verilir. (Kurumlar Vergisi Yasası madde: 21)
Sermaye şirketleri dışında kalan kurumların beyanname verme süresini uzatmaya
Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır. Bir başka anlatımla Maliye Bakanlığı
sermaye şirketlerine yönelik olarak beyanname verme süresini uzatma yetkisine
sahip değildir.
Ancak; 2004 yılının kazançlarını belirleme ve bu bağlamda vergi matrahını tespit
etme açısından kurumlar özel nitelikte bir dönem yaşamışlardır. Çünkü enflasyon
düzeltilmesi uygulamasında ortaya çıkan duraksamaların giderek artması ve bu
bağlamda da Maliye Bakanlığı'nın çözüm arayışlarına yönelik çalışmalarının ve
yönlendirmelerinin devam etmiş olması özellikle orta ve küçük çaplı kurumlar
açısından sorunlu bir dönem yaşanmasına neden olmuştur.
Ayrıca beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi zorunluluğu, aracılık
yetkisi verilen kişilerin konum ve durumları kurumlar vergisi beyannamelerinin
süresi içersinde vergi dairelerine intikalini engeller hale gelmiş
bulunmaktadır.
Halihazırda birçok kurum enflasyon düzeltmesi ile ilgili duraksama konularına
çözüm arayışı içersindedir.
31.12.2003 tarihli bilançoların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması ile ilgili
işlemlerin ciro ve aktif toplam dikkate alınarak ihtiyari hale getirilmesi
düzeltme işlemlerinin 2005 yılına sarkmasına neden olmuştur. Ancak 2004 yılı
sonuna kadar bu işlemlerin ertelenmesi olanağı sağlanmış ve son yapılan
düzenleme ve yönlendirmeler ile 31.12.2003 tarihli bilançoların beyanname verme
süresi sonuna kadar düzeltilmesine olanak sağlanmıştır.
Tüm bu gelişmeler sonucunda 2004 yılı mali sonuçlarının belirlenmesi ve yıllık
kurumlar vergisi beyannamelerinin düzenlenmesi olgusu da fiilen kısa bir zaman
aralığı içersine adeta sıkıştırılmış olmaktadır.
Gerçekte geçmişte, 5035 sayılı yasa ile yapılan düzenlemeden önce geçerli olan
beyanname verme süreleri dikkate alındığında, yükümlülerin gelir vergisi
beyannamelerini mart ayı, kurumlar vergisi beyannamelerini de nisan ayı sonuna
kadar verebilme olanağı, yükümlülere bir önceki yıla ait dönem sonuçlarını
sağlıklı ve doğru olarak tespit edebilmelerine yönelik olarak sağlanmıştır. Bu
sürelerin yasal düzenleme ile on beş gün kısaltılmış olması, pratik yaşamda
olumlu sonuç vermemiş ve özellikle meslek mensuplarını zora sokmuştur.
Ayrıca 2004 yılı ile ilgili mali tabloların düzenlenmesinde var olan özel
koşullar da dikkate alındığında kurumlar vergisi beyanname verme süresinin de
gelir vergisi beyanname verme süresinde olduğu gibi uzatılması, kanımızca
kaçınılmaz hale gelmiş bulunmaktadır.
Kurumların 2004 yılı mali sonuçları kurum ortakları açısından da önem arz
etmektedir. Çünkü yapılması zorunlu olan enflasyon düzeltmesi kurum kâr ve zarar
hesabını dolayısıyla dağıtılabilir (bölüşülebilir) kârı doğrudan etkilemektedir.
Daha önce yukarıda da belirtmeye çalıştığımız gibi kurumlar vergisi
yükümlülerinin 2004 yılı mali sonuçlarının belirlenmesinde ortaya çıkan sorun ve
duraksamaların aşılabilmesine yönelik olarak, beyanname verme süresinin
uzatılması yönünde Maliye Bakanlığı'nın Vergi Usul Yasası'nın 17'nci maddesi
kapsamında yetkisini kullanması halinde, yapılacak beyanların daha güvenilir ve
doğru olması sağlanacaktır. Bu bağlamda Vergi Usul Yasası'nın 17. maddesi
uyarınca kullanılacak yetki, Kurumlar Vergisi Yasası'nın 21. maddesinde yer alan
yetki kısıtlamasına aykırılık oluşturmayacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
