|
BİZE GÖRE
Hazine bonosu ve devlet tahvili faizlerinin
beyanında değişiklik
Veysi Seviğ - 11 Nisan 2005 Pazartesi - Dünya
Gelir Vergisi Yasası'nın 76'ncı maddesinde yer alan ve bazı menkul sermaye
iratlarında vergi matrahının belirlenmesi aşamasında uygulanan indirim oranı ile
ilgili hüküm 01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten
kaldırılmaktadır.
Yasal düzenleme gereği olarak 31.12.2005 tarihine kadar elde edilecek olan;
. Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu
Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresi'nce çıkarılan menkul kıymetlerden
sağlanan gelirler, (GVK. mad: 75/5)
. Her nevi alacak faizleri, (GVK. mad: 75/6)
. Mevduat faizleri, (GVK. mad: 75/7)
. Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr payları ile kâr ve zarar ortaklığı
belgesi karşılığı ödenen kâr payları ve özel finans kurumlarınca kâr ve zarar
hesabı karşılığında ödenen kâr payları (GVK. mad: 75/12)
. Repo gelirleri, (GVK. mad: 75/14)
. Menkul kıymet yatırım fon ve ortaklıklarından, risk sermayesi yatırım fon ve
ortaklıklarından, gayrimenkul yatırım fon ve ortaklıklarından sağlanan kâr
payları, (GVK. mad: 76)
üzerinden indirim oranı uygulanarak bulunan kısım beyana tabi tutulmamaktadır.
Bu bağışıklık döviz cinsinden açılan hesaplara ödenen faiz ve kâr payları ile
ticari işletmelere dahil bu tür gelirler için uygulanmamaktadır.
Ayrıca, yukarıda sayılmak suretiyle belirtilmiş bulunan ve getirileri indirim
konusu yapılan iratlardan, her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu
Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresi'nce çıkarılan
menkul kıymetlerden sağlanan iratlar ile her nevi alacak faizleri hariç olmak
üzere diğer irat ve gelirler Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 55'inci maddesi
uyarınca 31.12.2005 tarihine kadar elde edilmek koşulu ile beyan dışı bırakılmış
bulunmaktadır. Fakat söz konusu irat ve gelirlerin ticari işletmeye dahil
bulunan menkul kıymetler nedeniyle elde edilmesi halinde elde edilen bu tür
gelirler ticari kazanç olarak kabul edilmektedir.
Diğer yandan Gelir Vergisi Yasası'nın geçici 59'uncu maddesi uyarınca 31.12.2005
tarihine kadar ihraç edilecek olan devlet tahvili ve Hazine bonosu faiz
gelirleri ile bu menkul kıymetlerin elden çıkartılmasından sağlanan kazançlar
toplamı 2005 yılı için geçerli olmak üzere (156.505.29 + 156.505.29 x yüzde 11.2
=) 174.033.88 YTL'si ek istisna olarak indirim uygulamasından sonra kalan
kısımdan düşülecektir.
Mevcut yasal düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere 2005 yılında devlet
tahvilleri ile Hazine bonosundan elde edilen faiz gelirlerine öncelikle indirim
oranı uygulanmak suretiyle bulunacak kısım vergiden bağışık olduğu için söz
konusu menkul sermaye iradı toplamından düşülecek, bundan sonra kalan kısımdan
ayrıca 2005 yılında 174.033.88 YTL ek istisna indirilecektir.
Başlangıçta da belirttiğimiz gibi devlet tahvili ve Hazine bonosu faizleri de
dahil olmak üzere saymak suretiyle belirtmiş bulunduğumuz menkul sermaye irat ve
gelirlerine, ilgili yasa hükmünün 01.01.2006 tarihinden itibaren geçerliliği
kalmayacağı için indirim oranı uygulaması da söz konusu olmayacaktır.
Bu bağlamda 2005 yılında indirim oranı söz konusu menkul sermaye iratlarına son
defa uygulanacaktır. Bu yıl sonu itibariyle şu anda indirim oranının yüzde kaç
olabileceğini ifade etmek mümkün değildir. Ancak bu yıl için indirim oranının
bir anlamda sıfır olduğunu varsaysak bile 2005 yılında elde edilen devlet
tahvili ve Hazine bonosu faizlerinin veya elden çıkartılmasından sağlanan
gelirin 174.033.88 YTL'si vergiden bağışık olacaktır. Bu istisna uygulaması her
yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır. Ancak yine yasal
düzenleme gereği olarak söz konusu uygulama 31.12.2007 tarihi itibariyle sona
erecektir.
Gelir Vergisi Yasası'nın 86'ncı maddesi uyarınca vergisi tevkif (kesinti)
suretiyle alınan menkul sermaye iratlarının yıllık toplamı; 2005 yılında indirim
ve istisnalardan sonra eğer 15.000 YTL'yi aşmıyorsa beyan edilmeyecektir. Bu
miktar dikkate alındığında 2005 yılında indirim oranı sıfır olarak belirlenecek
olsa bile (174.033.88+15.000.00=) 189.033.88 YTL tutarındaki Hazine bonosu
ve/veya devlet tahvili faiz geliri beyan dışı kalacaktır. İndirim oranının
sıfırdan büyük belirlenmesi halinde bu miktar daha da artacaktır. Bir başka
anlatımla bu yıl ayda 15.752.82 YTL devlet tahvili ve/veya Hazine bonosu faiz
geliri elde edenler bu gelirleri için yıllık beyanname vermeyecekler, diğer
gelirleri için yıllık beyanname vermek durumunda olsalar bile söz konusu menkul
sermaye iradını beyannameye dahil etmeyeceklerdir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
