|
BİZE GÖRE
Enflasyon düzeltmesinde son durum
Veysi Seviğ - 27 Nisan 2005 Çarşamba - Dünya
Vergi Usul Yasası'na 5024 sayılı yasa ile eklenen mükerrer 298'inci maddenin (A)
fıkrasının (I) numaralı bendiyle enflasyon düzeltmesi yapılmasının gerekli
koşulları belirlenmiş bulunmaktadır. Bu bentte, geçici vergi uygulamasında
kazançları bilanço esasına göre belirlenen gelir veya kurumlar vergisi
yükümlülerinin fiyat endeksindeki artışın, üçer aylık dönemlerin son ayı dahil
önceki otuz altı ay için yüzde 100'den ve son on iki ay için yüzde 10'dan fazla
olması halinde bilançolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutacakları, her iki
şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde ise enflasyon düzeltmesi uygulamasının
sona ereceği hükmüne yer verilmiştir.
Bu bağlamda daha önce (6) sıra numaralı Vergi Usul Yasası sirkülerinde enflasyon
düzeltme koşulları gerçekleştiğinden, 2004 yılının ikinci geçici vergi döneminin
sonu itibariyle Vergi Usul Yasası'nın mükerrer 298'inci maddesine göre enflasyon
düzeltmesi yapılacağı hususu açıklanmış bulunmaktadır.
Mevcut yasal düzenleme çerçevesinde, gelir vergisi yükümlüleri tarafından 2004
takvim yılı itibariyle enflasyon düzeltmesi işlemleri yapılmış ve 2004 takvim
yılına ilişkin beyannameler düzeltilmiş bilançolar üzerinden oluşan matrahlar
esas alınarak beyanname verme süresi içersinde verilmiş bulunmaktadır. Aynı
şekilde, kurumlar vergisi beyannamesi de beyanname verme süresi içersinde
düzeltilmiş bilançolar esas alınarak verilecektir.
Ancak, özellikle kurumların enflasyon düzeltme işlemleri üzerinde ortaya çıkan
duraksamalar tam olarak giderilememiştir. Kurumların öncelikle 31.12.2003
tarihli bilançolarını düzeltmeye tabi tutma zorunluluklarının ertelenmiş olması,
bunun sonucunda 31.12.2003 tarihli bilançolar üzerinde gözüken kârların
düzenlenen yasal bilançolara aynen yansıması, bilahare 31.12.2004 tarihli
bilançolarda bu kârların veyahut da zararların rakamsal olarak değişikliğe
uğramış bulunması, bazı hukuksal sorunların ve duraksamaların ortaya çıkmasına
neden olmuştur.
Diğer yandan enflasyon düzeltmesi ile ilgili olarak yapılan işlemlerde
karşılaşılan ilk değer tespiti, yeniden değerleme eklentilerinin belirlenerek
temizlenmesi, gerçek olmayan finansman giderlerinin hesaplanarak ayıklanması,
devir, bölünme ve birleşme işlemlerinden dolayı ortaya çıkan düzeltme sorunları,
özellikle kurumlar vergisi yükümlülerinin işlemlerini yapanları daha açıkçası
meslek mensuplarını zora sokmuştur.
Düzeltme işlemlerinde ortaya çıkan duraksama konularının zamanında çözümlenmemiş
olması, bu bağlamda meslek mensuplarını zorlu ve meşakkatli bir çalışma ortamına
sürüklemiştir.
Tüm bu olumsuzluklara karşın kurumlar vergisi beyannamesi verme süresinin bitimi
olarak belirlenmiş olan 2 Mayıs 2005 tarihi akşamına kadar söz konusu düzeltme
işlemlerinin sonuçlandırılmış olması zorunludur.
Tüm bu olumsuzluklara karşın 04.04.2005 tarihinde Devlet İstatistik Enstitüsü
tarafından Mart 2005 ayına ilişkin olarak açıklanan TEFE, 8.503.6 olarak
gerçekleşmiştir. Bu değer, 01.04.2002 tarihine göre yüzde 100'ün, 01.04.2004
tarihine göre ise yüzde 10'un üzerinde bir artış göstermediğinden enflasyon
düzeltmesi yapılması için gereken her iki koşulunda gerçekleşmediği anlamına
gelmektedir. Bu nedenle, 2005 yılının ilk geçici vergi döneminin sonu itibariyle
enflasyon düzeltmesi yapılmayacaktır.
Vergi Usul Yasası'nın 174'üncü maddesine göre kendilerine özel hesap dönemi
belirlenenlerde ise;
. 31.12.2003 tarihli bilanço, 2004 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki
bilançoyu,
. 31.12.2004 tarihli bilanço, 2005 yılı içinde biten hesap dönemi sonundaki
bilançoyu,
. 2004 yılı hesap dönemi ise 2005 yılı içinde biten hesap dönemini ifade
etmektedir.
Bu nedenle kendisine özel hesap dönemi belirlenmiş bulunan yükümlülerin, Maliye
Bakanlığı tarafından yayımlanan 19.04.2005 günlü 18 sayılı Vergi Usul Yasası
sirkülerinde yapılan açıklamalara göre işlem yapmaları gerekmektedir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
