|
BİZE GÖRE
İndirimli oranlı teslimlerde iade ve yetki
Veysi Seviğ - 02 Mayıs 2005 Pazartesi - Dünya
Katma Değer Vergisi Yasası'nın 29/2 maddesi hükmü gereği olarak "Bir
vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin
vergiye tabi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından
fazla olduğu takdirde aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade
edilmez." Ancak "... Bakanlar Kurulu tarafından vergi nisbeti indirilen teslim
ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme
döneminde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulu'nca tespit edilecek sınırı
aşan vergi, bu mükellefin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve
katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli
kuruluşlar ile sermayesinin yüzde 51'i veya daha fazlası kamuya ait olan veya
özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet
bedellerine ilişkin borçlarına" mahsuben ödenir.
Yasal düzenleme gereği olarak indirimli orana tabi işlemlerden dolayı ortaya
çıkan katma değer vergisi;
. Dönemsel (aylık) olarak belirlenecek miktarın üzerinde kalan tutarın mahsuben,
. Bir takvim yılı boyunca mahsuben iade edilemeyen tutarın tamamının yıllık
olarak nakden,
iadesi mümkün bulunmaktadır.
Dönemsel olarak mahsuben iade edilecek kısma yönelik henüz herhangi bir Bakanlar
Kurulu kararı oluşmadığından indirimli oranlı teslim yapan kurum ve kuruluşlara
iade işlemi nakden yapılmaktadır.
Bu bağlamda, yasal düzenlemeden de anlaşılacağı üzere "Katma Değer Vergisi
Kanunu'nun 29/2. maddesinde düzenlenmiş olan indirimli katma değer vergisi
oranına tabi işlemler nedeniyle iade talep edilebilmesi, bu işlemler nedeniyle
indirilmeyen vergiler tutarının, prensip olarak o yıl için tespit edilmiş alt
limiti geçmesine bağlıdır.
İndirimli orana tabi işlemlerden doğan iadelerde;
. 1999 yılında (1) milyar lira,
. 2000 yılında (2) milyar lira,
. 2001 yılında (4) milyar lira,
. 2002 yılında (6.4) milyar lira,
. 2003 yılında (8.2) milyar lira,
tutarında alt limitler dikkate alınmıştır. 2004 yılındaki indirimli orana tabi
işlemler için de 92 seri numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nin 2.
bölümü ile 9.100 YTL'lik alt limit belirlenmiştir.
Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan 2005/8 numaralı Katma Değer Vergisi
Kanunu sirkülerinde yapılan açıklamaya göre, örneğin 2004 yılında indirimli
orana tabi işlemler nedeniyle yüklendiği ve indiremediği vergiler toplamı 20.000
YTL olarak tespit edilen bir mükellefe, bu yıla ait 9.100 YTL'lik sınır dikkate
alınarak, 10.900 YTL'nin iadesi yapılacaktır. Bu bağlamda da "2004 yılına ait
9.100 YTL'lik alt sınıra geçmiş yıllar için tespit edilmiş bulunan tutarlar
eklenmeyecektir." (11.04.2005)
Gerçekte "...indirimli oranda vergilendirilen işlemler dolayısıyla yüklenilen
vergilerden indirilmeyen kısmın aylık bazda mahsuben iadesinin yapılabilmesine
ilişkin olarak Bakanlar Kurulu'nca herhangi bir limit belirlenmemiştir". Yani
Bakanlar Kurulu, yasa koyucunun öngördüğü düzenleyici işlemini yapmamıştır.
Bu durumda indirimli orana tabi işlemler dolayısıyla yüklenilen ve 2004
yılındaki vergilendirme dönemleri itibariyle indirim konusu yapılamayan
tutarların, limit belirlenemediği için mahsuben iadesinin de yapılamayan
kısmının yıllık bazda iadesine olanak sağlayan idari düzenlemede, daha önceki
yıllarda limit altında kalan kısmın 2004 yılında indirilemeyen kısma eklenmesi
yolu da kapatılmış bulunmaktadır.
Örneğin 2003 yılında bir ticari işlemin indirimli oranlı teslimleri nedeniyle
devrolunan katma değer vergisi hesabında yer alan 8 milyar liranın 2004 yılında
indirim konusu yapılamayan 20.000 YTL'ye eklenmesi yolu bir anlamda söz konusu
sirküler ile kapatılmış bulunmaktadır.
Bir başka görüşe göre de "...indirimli orana tabi işlemler dolayısıyla 2004
yılında uygulanacak yıllık iade limiti" diye bir şey yoktur. 2004 yılından
itibaren uygulanmak üzere kanunun 29/2 maddesinde yapılan değişiklik, Bakanlar
Kurulu'na aylık mahsuben iade yapılacak alt limiti belirleme yetkisi vermekte,
yıllık iade için bir limit belirleme yetkisi vermemektedir. (Oktar, Kemal "KDV
İstisnalar ve İadeler" Maliye ve Hukuk Yayınları, Ankara, 5. Baskı, Sf: 244,
Ankara 2005)
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
